François Jacob

François Jacob

Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1920 Nancy, Francja
Data i miejsce śmierci	19 kwietnia 2013 Paryż
Zawód, zajęcie	genetyk
Narodowość	francuska
Odznaczenia

François Jacob (ur. 17 czerwca 1920 w Nancy, zm. 19 kwietnia 2013 w Paryżu) – francuski genetyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, którą otrzymał wraz z Monod i Lwoff, w roku 1965 za odkrycie mRNA i wyjaśnienie mechanizmu regulacji ekspresji genów^[1][2].

W 1961 roku odkrył mechanizm działania operonów wraz z Jakiem Monod^[3].

Życiorys

Ukończył naukę w Lycée Carnot w Paryżu, a następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Paryskim^[4]. 21 czerwca 1940, w Saint-Jean-de-Luz wszedł na pokład statku MS Batory, na którym popłynął do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do wojska Wolnej Francji^[4]. Pierwotnie próbował wstąpić do artylerii, w sierpniu 1940 roku został mianowany pomocnikiem lekarza i brał udział w operacji Menace oraz w kampanii o Gabon^[4]. Od 1941 stacjonował w Czadzie, we wrześniu 1942 został awansowany na stopień podporucznika^[4]. Następnie brał udział w walkach w Tunezji i Trypolitanii, gdzie podczas walk został ranny^[4].

Od 1943 służył w 2 Dywizji Pancernej, brał udział w operacji Overlord i 8 sierpnia 1944 roku został ciężko ranny podczas walk w Mortain^[4]. Został ewakuowany do Cherbourga, a po wyzwoleniu stolicy do szpitala w Paryżu. 10 listopada 1944 roku został wyjątkowo awansowany na stopień porucznika^[4]. 30 stycznia 1945 roku został zwolniony ze szpitala, jednak od lutego był ponownie hospitalizowany^[4]. 16 września 1945 roku został zdemobilizowany^[4].

W 1947 ukończył w Paryżu studia medyczne i obronił doktorat z medycyny^[4]. Od 1950 pracował w Instytucie Pasteura, od 1956 był kierownikiem laboratorium, a od 1960 dyrektorem zakładu genetyki^[4]. W 1964 został profesorem Collège de France^[4].

Był członkiem Królewskiej Duńskiej Akademii Nauk i Literatury, Narodowej Akademii Nauk, Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk, Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego, Towarzystwa Królewskiego, Francuskiej Akademii Nauk i Królewskiej Akademii Medycznej Belgii^[4]. W 1965 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny wraz z Jacquesem Monodem i André Michelem Lwoffem^[4].

Od 2007 do 2011 był kanclerzem kapituły Orderu Wyzwolenia^[4].

Odznaczenia

• Krzyż Wielki Legii Honorowej^[4]
• Order Wyzwolenia^[4]
• Wielki Oficer Orderu Narodowego Zasługi^[4]
• Krzyż Wojenny 1939–1945^[4]
• Medal Kolonialny^[4]

Przypisy

Bibliografia

• Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7.
• DamienD. Mascret DamienD., François Jacob, prix Nobel de médecine et résistant, est mort, lefigaro.fr, 21 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-22]  (fr.).
• AnthonyA. Tucker AnthonyA., François Jacob obituary, guardian.co.uk, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-26]  (ang.).
• MartinM. Childs MartinM., François Jacob: Geneticist who helped discover 'the core of life', independent.co.uk, 1 maja 2013 [dostęp 2013-05-20]  (ang.).
• WilliamW. Yardley WilliamW., François Jacob, Geneticist Who Pointed to How Traits Are Inherited, Dies at 92, nytimes.com, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-20]  (ang.).
• Thomas H.T.H. Maugh Thomas H.T.H., II, Dr. Francois Jacob dies at 92; Nobel-winning biologist, articles.latimes.com, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-28]  (ang.).
• DavidD. Brown DavidD., MattM. Schudel MattM., Francois Jacob, French biologist and Nobel winner, dies at 92, articles.washingtonpost.com, 23 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-18]  (ang.).
• François Jacob, telegraph.co.uk, 23 maja 2013 [dostęp 2013-05-23]  (ang.).