Francesco Accorso

Rzeźba Francesco Accorso w galerii Uffizi we Florencji
Sarkofag Accorsa i jego syna Francesca w Bolonii.

Franciscus Accursius, wł. Francesco Accorso, Accorso di Bagnolo (ur. 1182, zm. 1260) – włoski prawnik, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły glosatorów i średniowiecznych komentatorów Kodeksu JustynianaCorpus Iuris Civilis.

Życiorys

Accorso urodził się we Impruencie pod Florencją około 1182 roku. Był uczniem Azona, studiował prawo w rodzinnym mieście, wkrótce potem mianowany na profesora w Bolonii, gdzie odnosił sukcesy jako wykładowca. Był także zaangażowany w doradztwo prawne. Dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa miał syna Francesca, z drugiego Cervotta, Guglielma i Corsina[1]. Trzej najstarsi synowie także byli jurystami.

Zmarł w Bolonii około 1260 roku.

Glossa ordinaria

Accorso zebrał i uporządkował wiele glos do Kodeksu Justyniana. Dzieło to nazywano Glossa ordinaria (1228) lub magistralisWielka Glosa czy Glossa Accursiana.

Istnieje legenda, według której Francesco Accorso w trakcie swych prac glosatorskich usłyszał o podobnej inicjatywie innego prawnika bolońskiego, Odofreda. Upozorował więc niedyspozycję, przerwał uniwersytecką działalność i odizolował się do czasu, aż w największym pośpiechu nie dokończył dzieła.

W drugiej połowie XIII wieku, Glossa ordinaria stała się wstępem do każdej egzegezy Corpus Iuris Civilis i w niektórych jurysdykcjach zyskała moc prawną. "Znaczenie Glossa ordinaria polega na gruntownym omówieniu prawa cywilnego, w którym Accorso nie tylko wypunktował problematyczne zagadnienia, lecz także – w odróżnieniu od poprzedników – zaproponował dla nich rozwiązania[2].

Najnowsze badania dowodzą, że Francesco Accorso w swoim dziele opracował blisko 100 tysięcy glos. Najlepsze wydanie Glossa ordinaria w opracowaniu Denisa Godefroy (15401621), opublikowane w Lyonie w 1589 roku, składało się aż z sześciu tomów.

Glossa ordinaria zyskała tak wielki autorytet, że Accorso został rychło obwołany największym glosatorem i bożyszczem jurystów; jednak następne pokolenia zwracały mniej uwagi na jego zasługi. Ostatecznie szesnastowieczni humaniści, m.in. Rabelais w Gargantui i Pantagruelu, krytycznie polemizowali z glosami Accorsa.

Zdobyła uznanie także w sądownictwie, czego wyrazem było związane z jego dziełem powiedzenie: "Quidquid non agnoscit Glossa, non agnoscit curia", ("Czego nie zna glosa, tego nie zna sąd").

Przypisy

  1. Medieval Italy: An Encyclopedia, t. 1, red. Christopher Kleinhenz, New York 2004, s. 2.
  2. Weimar Peter, "Accursius", W: Michael Stolleis, Juristen: ein biographisches Lexikon; von der Antike bis zum 20. Jahrhundert, wyd. Beck, Monachium 2001, s. 18. (​ISBN 3406-45957-9​).

Bibliografia

  • Katarzyna Sójka-Zielińska, Historia prawa, Warszawa 1993 (​ISBN 83-01-11165-8​).

Media użyte na tej stronie

Uffizi 26, Accorso.JPG
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 2.5
Accursius. Statues on the facade of the Uffizi Gallery, Florence. Famous florentine.
6155 - Bologna - San Francesco - Sarcofago dell'Arca degli Accursii - Foto Giovanni Dall'Orto, 9-Feb-2008.jpg
Autor: Giovanni Dall'Orto, Licencja: Attribution
Epitaph on the sarcophagus within the ark for the jurist Accursius (1184-1263) and for his son Franciscus Accursius (1225-1293), behind the apse of San Francesco church in Bologna. Picture by Giovanni Dall'Orto, February 9 2008.