Franciszek Łaźniński

Franciszek Łaźniński
generał major
Data i miejsce urodzenia

1761
Warszawa

Data i miejsce śmierci

1819
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Rzeczypospolitej Armia Księstwa Warszawskiego

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-rosyjska 1792 Insurekcja kościuszkowska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari

Franciszek Ksawery Łaźniński (ur. 1761[a] w Warszawie, zm. 3 sierpnia 1819 tamże) – paź króla Stanisława Augusta, następnie brygadier pod koniec wojny 1792 roku, wolnomularz[1].

Wychowywał się na dworze Stanisława Augusta, ukończył Szkołę Rycerską. Potem służył w kawalerii narodowej i szybko awansował.

Jako major był bohaterem wojny polsko-rosyjskiej 1792. Uhonorowany, za bitwę pod Zieleńcami, Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari[2] i awansem na brygadiera.

Po kapitulacji targowickiej wcielony do wojska rosyjskiego. Dowodził 2 Brygadą Ukraińskiej Kawalerii Narodowej. Na wieść o wybuchu powstania kościuszkowskiego, wyprowadził pod koniec kwietnia Brygadę z Ukrainy na Wołoszczyznę i przez Galicję dostał się z nią do Polski, do wojsk powstańczych pod Połańcem. Za ten bezprecedensowy wyczyn 23 maja awansowany przez T. Kościuszkę na generała majora. Przestał dowodzić brygadą i został skierowany, m.in. do prowadzenia robót fortyfikacyjnych na Pradze. Czasowo komendant Pragi. Walczył w obronie stolicy przeciwko Prusakom.

Po upadku powstania działał w ekstremistycznych organizacjach emigracji polskiej we Francji przeciwko tworzeniu Legionów Polskich we Włoszech. Z przekonania był jakobinem.

Po ogłoszeniu amnestii przez cara Pawła wrócił do Warszawy, gdzie zmarł. Pochowany został na Cmentarzu Świętokrzyskim („na Koszykach”; księży Misjonarzy; św. Barbary)[3].

Był członkiem Sądu Kryminalnego Wojskowego.

Uwagi

  1. ↑ Inne źródła podają rok 1762

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 195.
  2. ↑ Krzysztof Filipow, Order Virtuti Militari 1792-1945, Warszawa 1990, s. 18.
  3. ↑ Łącznik: dwutygodnik poświęcony sprawom oświatowo-zawodowym kolejnictwa polskiego R.1, nr 6 (30 kwietnia 1908), s. 78.https://polona.pl/item/lacznik-dwutygodnik-poswiecony-sprawom-oswiatowo-zawodowym-kolejnictwa-polskiego-r-1,NDc0MDY4NTI/11/#item

Bibliografia

  • H. P Kosk generalicja polska t. 1 wyd.: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" Pruszków 1998.
Sędziowie Sądu Kryminalnego Wojskowego 1794

Banner of Kościuszko Uprising.PNG

Media użyte na tej stronie