Franciszek Ścigalski
| Imię i nazwisko | Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | kompozytor, skrzypek, kapelmistrz, pedagog muzyczny[1] |
Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski (ur. 29 stycznia 1782 w Grodzisku Wielkopolskim[1], zm. 27 sierpnia[2] albo 27 września[1] 1846 w Gnieźnie) — polski kompozytor, skrzypek i dyrygent (m.in. w katedrze gnieźnieńskiej)[1][2][a].
Życiorys
Franciszek Ścigalski urodził się w Grodzisku Wielkopolskim[1][2], Jego ojciec był muzykiem pochodzącym z Lwówka, wysokim urzędnikiem w Grodzisku i dyrektorem kapeli[1]. Uczył się w Obrze, gdzie istniał klasztor cysterski i gdzie jego wuj był kopistą nut[1]. Później uczęszczał do Gimnazjum im. Marii Magdaleny w Poznaniu[1]. Nauczycielem muzyki był tam A. Braun, dyrygent kapeli kolegiackiej[1]. Podjął działalność jako nauczyciel śpiewu i prowadzący zespół wokalno-instrumentalny w swym gimnazjum oraz jako nauczyciel gry na skrzypcach[1]. Został członkiem kwartetu smyczkowego założonego przez ks. Antoniego H. Radziwiłła[1][2]. W 1821 został dyrygentem kapeli katedralnej i piastował to stanowisko do 1827[2]. Od 1825 powrócił na stanowisko nauczycielskie w gimnazjum[1].
1 czerwca 1834 przeniósł się do Gniezna[1][2]. Objął tam prowadzenie kapeli katedralnej oraz stanowisko pierwszego skrzypka (tytułowanego wirtuozem)[1][2]. W czasie pracy w Gnieźnie zwiększył skład zespołu, zaktualizował repertuar o najnowsze utwory oraz wzbogacił go o własne kompozycje i aranżacje[1]. Zajmował się także zbiorami bibliotecznymi i powiększał je[1]. Był założycielem kapitularnej szkoły muzycznej i podjął się w niej nauki gry na skrzypcach, instrumentach dętych oraz śpiewu[1]. Był ceniony przez społeczeństwo Gniezna[1].
Jego żoną była Agnieszka Marcjanna Ogrodowicz, córka burmistrza Pyzdr Karola Ogrodowicza[3][4][5]. Muzyczne tradycje rodziny kontynuował syn Tytus Arkadiusz (kopista nut)[1]. Synowa była członkinią chóru katedralnego w Gnieźnie, a przyrodni brat Józef organistą w Grodzisku Wielkopolskim[1].
Twórczość
Kompozycje Ścigalskiego zachowały się w archiwach klasztoru paulinów w Częstochowie i zbiorach pochodzących z Grodziska Wielkopolskiego[2]. Przechowują je także archiwa archidiecezjalne w Poznaniu i Gnieźnie, Biblioteka Kórnicka i klasztory w Obrze, Gostyniu i poznańska fara[1]. Wśród nich są[2]:
- Missa solemnis in G (z Grodziska)
- Missa in B (z Grodziska)
- Missa in Es (z Grodziska)
- Salve Regina (z Grodziska)
- Symphinia in D (z Grodziska)
- Te Deum laudamus (z Grodziska)
- Litania ex D (z Grodziska)
- Veni Creator
- Symphonia Grande (opublikowana w 1969 w Krakowie)
- Requiem[6]
Uwagi
- ↑ Encyklopedia Muzyki pod red. Andrzeja Chodkowskiego wspomina również o Franciszku Ścigalskim, grającym w kapeli katedralnej w Krakowie w 1726 roku, którego synem albo wnukiem był opisywany Franciszek Ścigalski
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Ścigalski Franciszek. W: Elżbieta Dziębowska (red.): Encyklopedia muzyczna PWM. Kraków: PWM, 1979-2012.
- ↑ a b c d e f g h i Andrzej Chodkowski (red.): Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 882. ISBN 83-01-11390-1.
- ↑ Metryka chrztu Karola Stanisława Ścigalskiego nr 154/1807, syna Franciszka i Agnieszki z Ogrodowiczów w: Akta Stanu Cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Pyzdry. Miejsce przechowywania: Archiwum Diecezjalne we Włocławku.. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. [dostęp 2022-10-07]. (pol.).
- ↑ Marek Jerzy Minakowski: Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski (ID: psb.34426.1). Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 2022-10-09. [dostęp 2022-10-09]. (pol.).
- ↑ Metryka chrztu Tytusa Arkadiusza Ścigalskiego, syna Agnieszki Ogrodowicz nr 53/1814. Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej Poznań - Kolegiata św. Marii Magdaleny. Miejsce przechowywania: Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu. Baza Systemu Indeksacji Archiwalnej. [dostęp 2022-10-12]. (pol.).
- ↑ Ścigalski Franciszek, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-09].