Franciszek Błażej

Franciszek Błażej
Ilustracja
porucznik piechoty porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

27 października 1907
Nosówka, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

1 marca 1951
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1929–1945

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Jednostki

84 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Franciszek Błażej po aresztowaniu przez MBP 1947
Popiersie Franciszka Błażeja w ramach Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie

Franciszek Błażej ps. „Tadeusz”, „Poleski”, „Roman”, „Bogusław” (ur. 27 października 1907 w Nosówce, zm. 1 marca 1951 w Warszawie) – porucznik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej oraz WiN.

Życiorys

Syn z rodziny chłopskiej Łukasza i Marii z Kalandyków. Mieszkał w Krakowie. Był absolwentem Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie. 7 sierpnia 1932 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1932 i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a minister spraw wojskowych skierował do 84 pułku piechoty w Pińsku na stanowisko dowódcy plutonu[1]. 1 marca 1935 został awansowany na porucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 63. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. W marcu 1939 dowodził 4 kompanią strzelecką, a w czasie kampanii wrześniowej 1 kompanią ckm w macierzystym pułku.

Od 1939 w konspiracji, początkowo jako oficer szkoleniowy, potem jako oficer operacyjny Inspektoratu Rzeszów Armii Krajowej. W nocy z 7 na 8 października 1944 wziął udział w akcji odbijania więźniów z Zamku Lubomirskich w Rzeszowie. W 1945 roku działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, kierował działem propagandy Obszaru Południowego WiN, a od grudnia 1946 do aresztowania w październiku 1948 jego prezesem. Wydawał konspiracyjne ulotki i broszury, współredagował „Orła Białego”.

Aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 2 września 1947. Poddany wraz z pozostałymi członkami IV ZG (Józef Batory, Karol Chmiel, Łukasz Ciepliński, Mieczysław Kawalec, Adam Lazarowicz i Józef Rzepka) okrutnemu trzyletniemu, śledztwu nadzorowanemu przez NKWD, w którym był torturowany. 14 października 1950 Wojskowy Sąd Rejonowy pod przewodnictwem płk. Aleksandra Wareckiego skazał go po dziewięciodniowym pokazowym procesie (nr spr. R.Warszawa Sr. 1099/50) na podstawie art. 86 § 2 KKWP 7 Dekr. na czterokrotną karę śmierci[3]. Został zabity strzałem w tył głowy 1 marca 1951. Wyrok śmierci wykonał kat UB Aleksander Drej. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Kwaterze „Na Łączce”.

Odznaczenia, upamiętnienia

1 marca 2010 roku, wraz z trójką innych „Żołnierzy Wyklętych” straconych tego samego dnia co on, Józefem Batorym, Mieczysławem Kawalcem i Adamem Lazarowiczem, został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[4][5].

1 marca 2013 roku z okazji obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak awansował go pośmiertnie na stopień majora[6][7].

W ramach odsłoniętego 17 listopada 2013 Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie zostało ustanowione popiersie Franciszka Błażeja[8][9][10][11].

Przypisy

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1932 roku, s. 343, 351, 358.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 4 marca 1935 roku, s. 12.
  3. Księga najwyższego wymiaru kary. W: Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Warszawa: ABC Future, 2000.
  4. M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 461
  5. Ordery dla Żołnierzy Wyklętych straconych 1 marca 1951 r.. prezydent.pl, 2010-03-01. [dostęp 2012-05-11].
  6. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. wp.mil.pl, 1 marca 2013. [dostęp 2013-03-03].
  7. Pośmiertne awanse dla Żołnierzy Wyklętych.
  8. Pułkownik Łukasz Ciepliński i jego żołnierze mają swój pomnik w Rzeszowie. umwp.podkarpackie.pl, 17 listopada 2013. [dostęp 2014-06-13].
  9. Pomnik żołnierzy wyklętych w Rzeszowie. tvp.pl, 17 listopada 2013. [dostęp 2014-06-13].
  10. W Rzeszowie odsłonięto pomnik płk. Łukasza Cieplińskiego [WIDEO] (pol.). nowiny24.pl, 2013-11-17. [dostęp 2014-06-13].
  11. Odsłonięcie pomnika prezesa IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” płk. Łukasza Cieplińskiego (pol.). pomniksmolensk.pl, 2013-11-19. [dostęp 2014-06-13].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Franciszek Błażej.jpg
Franciszek Błażej (1907-1951) – Lieutnant of the Polish Army. Soldier of of the Polish Armia Krajowa (Home Army) and Freedom and Independence (Wolność I Niezawisłość). In 1947 arrested by communist political police, executed.
Franciszek Błażej MBP.jpg
Franciszek Błażej (1907-1951) – Lieutnant of the Polish Army. Soldier of of the Polish Armia Krajowa (Home Army) and Freedom and Independence (Wolność I Niezawisłość). In 1947 arrested by communist political police, executed.
Monument to Cursed Soldiers in Rzeszów 5 Franciszek Błażej a.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie przy Alei Łukasza Cieplińskiego. Upamiętniony Franciszek Błażej