Franciszek Dachtera

Błogosławiony
Franciszek Dachtera

prezbiter i męczennik
Data i miejsce urodzenia	22 września 1910 Salno
Data i miejsce śmierci	22 sierpnia 1944 obóz koncentracyjny Dachau
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	13 czerwca 1999 Warszawa przez Jana Pawła II
Wspomnienie	12 czerwca
Odznaczenia

Tablica ku czci błogosławionego
ks. Franciszka Dachtery w Salnie

Franciszek Dachtera (ur. 22 września 1910 we wsi Salno pod Bydgoszczą, zm. 22 sierpnia 1944 (23 sierpnia 1942^[1]) w obozie koncentracyjnym Dachau) – błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik II wojny światowej, polski duchowny katolicki, kapelan rezerwy Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Leona – nauczyciela i Hilarii z Karnowskich. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Wierzchucinie Królewskim, dokąd przeniesiono jego ojca. Od 1920 r. uczył się w Wyższej Szkole Chłopców (potem Wydziałowej) w Koronowie, a ponadto prywatnie języka łacińskiego u księdza Żelaznego, wikariusza parafii koronowskiej. Od 1922 r. uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy. Czynny był w harcerstwie, należał do koła abstynentów oraz organizacji „Filomaci”. Egzamin dojrzałości zdał 14 maja 1928. Po miesiącu zgłosił się do Seminarium Duchownego w Gnieźnie.

10 czerwca 1933 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk kardynała Augusta Hlonda. Mszę św. prymicyjną odprawił 12 czerwca 1933 r. w swoim kościele parafialnym pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy. 1 lipca 1933 r. rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii pw. Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu.

We wrześniu 1935 r. ks. Franciszek Dachtera został nauczycielem religii w Miejskim Gimnazjum Kupieckim w Bydgoszczy, a ponadto uczył religii w bydgoskiej Publicznej Szkole Dokształcającej Zawodowej Nr 1 (do 1938 r.). Jednocześnie przygotowywał się do egzaminu prefektowskiego przewidzianego dla księży nauczających w szkołach średnich. Napisał podręcznik „Nauka wiary” dla szkół tego typu. We wrześniu 1937 r. podjął studia z zakresu historii Kościoła w Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i ukończył je w czerwcu 1939, uzyskując stopień magistra teologii. Opracował „Historię parafii bydgoskiej do r. 1772”, pozostającą w rękopisie w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy.

W sierpniu 1939 r. został mianowany administratorem wiejskiej parafii Łubowo pod Gnieznem. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił jednak objęcie tego stanowiska.

W sierpniu 1939 został zmobilizowany do 62 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Bydgoszczy na stanowisko kapelana. W szeregach tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 17 września 1939 r. podczas bitwy nad Bzurą dostał się do niemieckiej niewoli. Od 10 grudnia 1939 przebywał w Oflagu IX C Rotenburg (jeniec nr 176).

W kwietniu 1940 został pozbawiony statusu jeńca wojennego i wywieziony do obozu koncentracyjnego, najpierw do Buchenwaldu (25 kwietnia 1940), a potem, od 7 lipca 1942 r. do obozu w Dachau. Tam otrzymał numer więźnia 31199. Podczas pobytu w obozie koncentracyjnym więźniowie nazywali go „Cherubinkiem'” z uwagi na pogodny wygląd oraz równowagę duchową mimo wyniszczającej pracy, głodu i szykan. W grudniu 1942 r. został wyselekcjonowany na tzw. doświadczenia medyczne, którymi kierował z dużym okrucieństwem prof. Klaus Schilling. Stację doświadczalną opuścił zarażony malarią i niewyleczony (żółtaczka, znacznie uszkodzona wątroba i śledziona). Ciężko chorując i męcząc się zmarł w Dachau 22 sierpnia 1944 r. Bezpośrednią przyczyną zgonu był prawdopodobnie trujący zastrzyk z piroferu. Jego zwłoki spalono.

Pamięć

Ks. Franciszek Dachtera otrzymał pośmiertnie kilka odznaczeń. W 1985 r. otrzymał Medal Za udział w wojnie obronnej 1939, zaś za zasługi dla harcerstwa otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi z rozetą (marzec 1992). Jego nazwisko widnieje na kilku tablicach pamiątkowych umieszczonych w różnych miejscach dla upamiętnienia pomordowanych Polaków, m.in. w bydgoskich kościołach: Najświętszego Serca Pana Jezusa i Klarysek oraz w Salnie. W Bydgoszczy w 2016 roku nazwano nowo wybudowaną ulicę jego imieniem.

Beatyfikacja

Dwaj współbracia, którzy przeżyli obóz w Dachau, zgłosili go samorzutnie jako kandydata na sługę Bożego, gdy ogłoszono rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego. W 1999 został przez Jana Pawła II ogłoszony błogosławionym w grupie 108 Polaków, zmarłych tragicznie w czasie II wojny światowej.

Zobacz też

• Leon Dachtera
• Polscy święci i błogosławieni
• Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
• Modlitwa za pośrednictwem świętego

Przypisy

Bibliografia

• Tablica informacyjna przy obelisku upamiętniającym błogosławionego ks. Franciszka Dachterę
• Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom III. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85327-32-0, s. 53

Linki zewnętrzne

• Notatka biograficzna
• Fotografia (Beato Francesco Dachtera)