Franciszek Demel
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 listopada 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 19 września 1976 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 32 Pułk Piechoty (II RP) |
| Stanowiska | szef sztabu ZWZ |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
Franciszek Włodzimierz Demel, ps. „Heczka”, „Stary” (ur. 19 listopada 1896 w Brodach, zm. 19 września 1976 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Polskich Sił Zbrojnych, szef Sztabu Komendy Głównej ZWZ od stycznia do czerwca 1940 roku, szef Sztabu Frontu Południowego w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, oficer sztabu 2 Korpusu Polskiego.
Życiorys
Franciszek Włodzimierz Demel urodził się 19 listopada 1896 roku w Brodach, w rodzinie Władysława i Tekli z Pelców.
Członek Związku Strzeleckiego od 1912 roku. Od sierpnia 1914 roku w IV baonie Legionów Polskich. 10 listopada 1914 zdał maturę wojenną[1]. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został zwolniony z LP, a we wrześniu 1917 roku wcielony do Armii Austro-Węgier. Od początku 1918 roku działał w POW.
Absolwent Wyższej Szkoły Wojennej. Od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920 roku. Zweryfikowany w stopniu kapitana służby stałej z starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W latach 1920–1922 był dowódcą kompanii w 32 pułku piechoty w Modlinie. Następnie pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu, pozostając oficerem nadetatowym 32 pp. 14 października 1926 roku został przydzielony do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych na stanowisko oficera sztabu inspektora armii, generała dywizji Józefa Rybaka[2]. 29 stycznia 1929 roku został przeniesiony służbowo do Oddziału III Sztabu Głównego[3]. W Sztabie Głównym zajmował stanowisko kierownika referatu operacyjnego. 2 kwietnia 1929 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Od 1930 roku w Oddziale II Sztabu Głównego pełnił funkcję kierownika referatu, a potem szefa wydziału. Od 7 listopada 1933 do 25 września 1935 roku odbył praktykę liniową na stanowisku dowódcy I batalionu 30 pułku Strzelców Kaniowskich w Warszawie. Po zakończeniu praktyki powrócił do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko I oficera sztabu inspektora armii, generała Kazimierza Sosnkowskiego. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku w korpusie oficerów piechoty.
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z flotyllą rzeczną i łączno morską[5].
W kampanii wrześniowej w 1939 roku był oficerem do zleceń dowódcy Frontu Południowego i szefem Sztabu Frontu Południowego. Po przekroczeniu granicy przez Węgry przedostał się do Francji. Od listopada 1939 w Komendzie Głównej ZWZ w Paryżu, gdzie pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu oraz szefa działu organizacyjnego. W Wojsku Polskim we Francji zarządzeniem Wodza Naczelnego z dniem 3 maja 1940 został awansowany na stopień majora artylerii[6]. W latach 1940–1941 w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych. Od 1941 roku był zastępcą dowódcy batalionu 7 Brygady Kadrowej Strzelców, a od 1943 roku szefem Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza, potem od 1944 szef Oddziału Wyszkolenia. Awansowany do stopnia płk dypl. sł. st. piech. W latach 1944–1945 był pełniącym obowiązki dowódcy 4 Wołyńskiej Brygady Piechoty. Oficer sztabu 2 Korpusu Polskiego. Po ewakuacji 2 Korpusu do Wielkiej Brytanii został zdemobilizowany w 1947 roku.
Zmarł 19 września 1976 roku w Londynie. Został pochowany na cmentarzu Pwllheli w Walii.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 11316
- Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)[7][8]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[9]
- Srebrny Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[10]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Przypisy
- ↑ Michał Siwiec-Cielebon, Wolności siew. Absolwenci i uczniowie c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach do 1918 r. jako kadra przyszłych sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” (21), 2018, s. 92–145, ISSN 1505-0181.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.
- ↑ Laskowski 1931 ↓, wstęp.
- ↑ Maria Fieldorf, Leszek Zachuta: Generał August Emil Fieldorf 1895–1953. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2013, s. 188. ISBN 978-83-7629-453-7.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Słowo Polskie”, s. 8, Nr 104 z 17 kwietnia 1931.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu organizacji wojska i wiedzy wojskowej”.
Bibliografia
- Otton Laskowski: Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
- Armia Krajowa – szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 375.
Linki zewnętrzne
- Obrona Warszawy i Modlina – 1939 r. nazwiska D – G
- Franciszek Demel, Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku [1].
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Orzełek legionowy
