Franciszek Fierich

Franciszek Fierich
Ilustracja
Franciszek Ksawery Fierich (przed 1908)
Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1860
Kraków

Data i miejsce śmierci

8 września 1928
Warszawa

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1908
do 1912

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Grób Franciszka Fiericha na cmentarzu Rakowickim

Franciszek Ksawery Fierich (ur. 2 grudnia 1860 w Krakowie, zm. 8 września 1928 w Warszawie) – prawnik polski, specjalista postępowania cywilnego, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Był synem Edwarda (profesora prawa cywilnego i rektora UJ) i Ksawery z Kołodziejskich, młodszym bratem Maurycego (profesora procedury cywilnej UJ). Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie gdzie zdał maturę w 1878. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1878-1882). Odbył praktykę jako adwokat (1882-1883), w 1883 obronił doktorat; pracował jako adiunkt sądowy w Krakowie (do 1892). W tym samym czasie odbył studia uzupełniające na uniwersytetach w Berlinie i Monachium, a na podstawie pracy O prawie żądania zabezpieczenia z powodu niepewnej płatności dłużnika głównego według ustawodawstwa wekslowego austriackiego habilitował się w zakresie prawa handlowego i wekslowego (1889) oraz na podstawie pracy O władzy dyskrecjonalnej sędziego w ustnym postępowaniu cywilnym, jako środku skupienia materiału procesowego uzyskał habilitację z austriackiej procedury cywilnej (1892). W 1892 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Procedury Cywilnej Uniwersytetu Jagiellońskiego; kierował Katedrą do końca życia (od 1906 jako profesor zwyczajny). Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa (1901/1902, 1906/1907, 1915/1916), w latach 1909–1910 był prorektorem Uniwersytetu, a w roku akademickim 1908/1909 i 1919 rektorem[1]. Prowadził na UJ wykłady z postępowania cywilnego austriackiego i polskiego, a także z prawa wekslowego i handlowego, a w latach 1898–1899 prowadził seminaria dla sędziów i adwokatów z praktyki austriackiej procedury cywilnej.

W latach 1900–1918 redagował „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne”; przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej Krakowa, jako rektor UJ był posłem na Sejm Krajowy Galicji[2], następnie członkiem austriackiego Trybunału Stanu (1912-1918). Od 1919 brał udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej RP; był jej prezydentem, prezesem Sekcji dla Postępowania Cywilnego oraz przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego Procedury Cywilnej. Przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego w Polsce po okresie rozbiorowym. W 1908 został członkiem korespondentem AU (późniejszej PAU), w 1919 członkiem czynnym PAU; od 1921 był także członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Ponadto należał do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). 2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta[3]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[4].

W pracy naukowej zajmował się postępowaniem cywilnym oraz historią prawa cywilnego. Propagował zasady sądownictwa polubownego i ugodowe załatwianie spraw cywilnych – co znalazło odzwierciedlenie w kodeksie postępowania cywilnego z 1932, a także w kodeksie powojennym z 1964. Był współautorem pierwszego polskiego podręcznika postępowania cywilnego (Nauka o sądach cywilnych o procedura cywilna, 1897-1901, 2 tomy, z Augustem Erwinem Balasitsem). Ogłosił wiele prac poświęconych różnym zagadnieniom procedury cywilnej, m.in.:

Mocno zaangażowany w prace w Komisji Kodyfikacyjnej RP, zmarł 8 września 1928 skutek zawału doznanego na jednym z jej posiedzeń. Przewodniczenie KK objął po nim Wiktoryn Mańkowski, zmarły wkrótce potem w grudniu 1928[5]. Do uczniów Fierich należeli Władysław Leopold Jaworski, Adam Vetulani, Stanisław Wróblewski. Ofiarował plac pod dom wypoczynkowy dla studentów w Pławnej (powiat tarnowski).

Przypisy

  1. Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 4, 27 czerwca 1908. 
  2. Sejm, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1909-09-16, s. 1, anno.onb.ac.at [dostęp 2018-08-23] (pol.).
  3. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
  4. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 70, ISBN 978-83-233-4527-5.
  5. Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne. „Czasopismo Adwokatów Polskich”, s. 4, nr 1 ze stycznia 1929. 

Bibliografia

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Fierich rodzinny grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 4.0
Nagrobek na cmentarzu Rakowickim w Krakowie
Franciszek Ksawery Fierich.jpg
Franciszek Ksawery Fierich