Franciszek Harłacz

Franciszek Harłacz

Fotografia nagrobna
Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1924 Leszczawka
Data i miejsce śmierci	3 lipca 2000 Sanok
Miejsce spoczynku	Cmentarz Posada w Sanoku
Pracodawca	Autosan
Odznaczenia

Franciszek Harłacz (ur. 16 sierpnia 1924 w Leszczawce, zm. 3 lipca 2000 w Sanoku) – polski żołnierz, inżynier, pracownik przemysłu motoryzacyjnego związany z Sanokiem, działacz partyjny i społeczny.

Życiorys

Nagrobek Franciszka i Franciszki Harłacz

Urodził się 16 sierpnia 1924 Leszczawce koło Birczy jako syn Jana^[1]. Miał dwóch braci. Przed 1939 ukończył siedem klas szkoły powszechnej. Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej działał w Przeworsku w spontanicznie prowadzonej organizacji skierowanej przeciw Niemcom. Wraz z towarzyszami został aresztowany i był osadzony na zamku w Rzeszowie, gdzie odzyskał wolność po nadejściu frontu wschodniego. Następnie wstąpił do 1 Armii Wojska Polskiego, w stopniu plutonowego służył w szeregach 14 Pułku Piechoty w składzie 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty^[1][2]. Odbył szlak przez wyzwalanie warszawskiej Pragi, Bydgoszcz, brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego^[3], bitwie o Kołobrzeg, forsowaniu Odry oraz okrążeniu Berlina, marszu w kierunku rzeki Łaby. Koniec wojny zastał go niedaleko Spandau 3 maja 1945. Jego postawa w służbie artylerzysty została później opisana przez Alojzego Srogiego w książce pt. Na drodze stał Kołobrzeg^[4]. Wraz z nim w wojsku służyli wówczas jego znajomi, np. Emil Buras, Władysław Gąsiorowski^[5][6].

Po wojnie w 1946 przez Żywiec i Kraków przybył do Sanoka. Nadal służąc w wojsku brał udział w akcjach wymierzonych w UPA. W Wojsku służył do 1947, po czym od 14 lipca tego roku pracował w fabryce Sanowag, później przekształconej w Sanocką Fabrykę Autobusów „Autosan”. Zaczynał jako robotnik na stanowisku pomocnika ślusarza, po roku został spawaczem i w tej funkcji pracował sześć lat. Pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR^[7] przez trzy lata, następnie pracował jako kierownik wydziałowej kontroli technicznej, zastępca szefa kontroli technicznej. Od 1953 podjął kształcenie szkolne. Ukończył wieczorową szkołę ogólnokształcącą dla pracujących w Sanoku, w 1957 zdał egzamin dojrzałości. Następnie kształcił się w Korespondencyjnym Technikum Mechanicznym w Rzeszowie. W 1968 ukończył studia w przyzakładowym punkcie konsultacyjnym Politechniki Śląskiej uzyskując tytuł inżyniera^[8]. W 1973 ukończył studia magisterskie. W kolejnych latach awansował na stanowiskach zakładowych. Pełnił stanowisko kierownika wydziałowej kontroli, szefa wydziału W-3, szefa postępu technicznego, kierownika nowych uruchomień, szefa produkcji. Później objął stanowiska zastępcy dyrektora ds. produkcji i zastępcy dyrektora ds. handlu i transportu^[9]. W 1979 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w sanockiej fabryce^[10]. Na początku lat 80. był dyrektorem ds. handlu i transportu. W 1989 odszedł na emeryturę.

Był działaczem oddziału powiatowego w Sanoku Związku Bojowników o Wolność i Demokrację^[11]. 20 października 1968 wybrany zastępcą przewodniczącego zarządu oddziału w Sanoku^[12], 23 maja 1971 ponownie wybrany wiceprezesem oddziału^[13], 21 października 1973 wybrany wiceprezesem zarządu oddziału miejskiego w Sanoku (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)^[14], 11 maja 1980 wybrany członkiem zarządu koła^[15], ponownie 28 listopada 1982^[16]. W latach 70. pełnił funkcję przewodniczącego koła zakładowego ZBoWiD w fabryce Autosan, a ponadto zasiadał we władzach koła miejsko-gminnego i powiatowej ZBoWiD w Sanoku^[17][18]. Zasiadł w zarządzie Społecznego Komitetu Pomocy Szpitalowi w Sanoku^[19]. Zasiadał w Konferencji Samorządu Robotniczego w Sanoku^[20]. Działał w Lidze Obrony Kraju.

Franciszek Harłacz zmarł 3 lipca 2000. Jego żoną została Franciszka (1928-2014^[21]). Zamieszkiwali w Zahutyniu. Oboje zostali pochowani na Cmentarzu Posada w Sanoku. Mieli czworo dzieci: Teresa (ur. 1950, po mężu Lisowska, inżynier, radna Rady Miasta Sanoka^[22][23]), Marian, Jan (wszyscy troje także pracownicy Autosanu), Maria (nauczycielka).

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1970)^[24]
• Krzyż Walecznych
• Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały – dwukrotnie^[1]
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)^[25]
• Odznaka „Przodownik Pracy” (1953)^[26]
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (1997)^[27]
• Srebrna Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” (1978)^[28]
• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1978)^[29]
• Medale pamiątkowe
• „Jubileuszowy Adres” (1984)^[30]

Przypisy

Bibliografia

• Franciszek Hamerski. Ludzie XXX lecia. Franciszek Harłacz. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 9, s. 8, 15-31 lipca 1974. 
• Anna Rakuś. Familijnie i ambitnie. „Nowiny”. Nr 55, s. 3, 9 marca 1978. 
• Adam Orłowski: Tu jest mój dom. W: Autosan. Praca zbiorowa pod redakcją Adama Orłowskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1982, s. 108-114. ISBN 83-205-3466-6.
• Józef Ząbkiewicz. Dzień, który na zawsze pozostanie w pamięci. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 14 (305), s. 5, 10-20 maja 1984. 
• Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 1-335.
• Emil Buras. Pozostaną w pamięci. Franciszek Harłacz 1924-2000. Pożegnanie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 28 (453), s. 11, 14 lipca 2000.