Franciszek I Lotaryński
z Bożej łaski cesarz rzymski, król Niemiec, wielki książę Lotaryngii i Baru, wielki książę Toskanii, arcyksiążę Austrii, książę Cieszyna | |
![]() | |
![]() | |
![]() | |
cesarz rzymski | |
Okres | od 13 września 1745 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
książę Lotaryngii | |
Okres | |
Poprzednik | |
Następca | |
książę Cieszyna | |
Okres | od 27 marca 1729 |
Poprzednik | |
Następca | |
wielki książę Toskanii | |
Okres | od 9 lipca 1737 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Franciszek I Stefan Lotaryński niem. Franz Stephan von Lothringen (ur. 8 grudnia 1708 w Nancy, zm. 18 sierpnia 1765 w Innsbrucku) – książę Lotaryngii jako Franciszek III, książę Cieszyna, wielki książę Toskanii, cesarz rzymski, od 1740 współwładca (koregent) we wszystkich terytoriach rządzonych przez jego żonę Marię Teresę, wolnomularz[1].
Życiorys
Syn księcia Lotaryngii Leopolda I Józefa i księżniczki orleańskiej Elżbiety Charlotty Orleańskiej. Jego dziadkami byli: książę Lotaryngii Karol V Leopold i arcyksiężniczka austriacka Eleonora Habsburg oraz książę Orleanu Filip I Burbon i księżniczka Palatynatu Reńskiego Elżbieta Charlotta Wittelsbach. Pochodził z rodu książąt Lorraine-Vaudémont.
W wieku 15 lat przybył na wiedeński dwór. Jego ojciec otrzymał wtedy tytuł księcia cieszyńskiego. Po śmierci ojca w 1729 roku został księciem Lotaryngii i księciem Cieszyna.
12 lutego 1736 roku w Wiedniu poślubił arcyksiężniczkę austriacką Marię Teresę Habsburg, córkę cesarza rzymskiego Karola VI i Elżbiety Krystyny von Braunschweig-Wolfenbüttel. Warunkiem, pod jakim Karol VI zezwolił na to małżeństwo, było przekazanie Lotaryngii Stanisławowi Leszczyńskiemu. Miało to zakończyć polską wojnę sukcesyjną. W zamian Franciszek otrzymał tytuł wielkiego księcia Toskanii. Franciszek i Maria Teresa mieli 16 dzieci:
- Maria Elżbieta (1737–1740)
- Maria Anna (1738–1789)
- Maria Karolina (1740–1741)
- Józef Benedykt (1741–1790) – cesarz rzymski w latach 1765–1790;
- Maria Krystyna (1742–1798) – żona królewicza polskiego, księcia cieszyńskiego Alberta Wettyna (1738–1822);
- Maria Elżbieta (1743–1808) – ksieni w Innsbrucku ;
- Karol Józef (1745–1761)
- Maria Amalia (1746–1804) – żona księcia Parmy Ferdynanda I Burbona (1751–1802);
- Leopold Józef (1747–1792) – cesarz rzymski w latach 1790–1792;
- Maria Karolina (1748)
- Maria Joanna (1750–1762)
- Maria Józefa Habsburg (1751–1767)
- Maria Karolina (1752–1814) – żona król Neapolu i Sycylii Ferdynanda I Burbona (1751–1825);
- Ferdynand Karol (1754–1806) – ożenił się z księżniczką Modeny i Reggio Marią Beatrycze d'Este (1750–1829);
- Maria Antonina (1755–1793) – żona króla Francji Ludwika XVI (1754–1793);
- Maksymilian Franciszek (1756–1801) – książę elektor, arcybiskup Kolonii.
Cesarz Karol VI zmarł 20 października 1740 roku. Maria Teresa, jego następczyni ustanowiła męża koregentem. Kraje, które wcześniej zgodziły się by zgodnie z sankcją pragmatyczną, ziemie Habsburgów dziedziczyła Maria Teresa zmieniły zdanie. Doprowadziło to do wybuchu wojny o sukcesję austriacką. Po śmierci głównego adwersarza, elektora Bawarii i cesarza rzymskiego Karola VII Wittelsbacha Franciszek I Lotaryński został wybrany na cesarza 13 września 1745. Mając stosunkowo niewielki wpływ na życie polityczne, przeszedł do historii jako mecenas sztuki. Zmarł 15 lat przed swą małżonką.
W 1744 młodszy brat Franciszka – Karol Lotaryński ożenił się z Marią Anną Habsburg, młodszą siostrą Marii Teresy.
Jego kochanką była Maria Wilhelmina von Neipperg.
Pełna tytulatura
Franciszek, z Bożej łaski uświęcony i wybrany cesarz rzymski, po wieki August, król Niemiec i Jerozolimy, arcyksiążę Austrii, książę Lotaryngii i Baru, wielki książę Toskanii, książę Kalabrii, Geldrii, Montferratu, Cieszyna na Śląsku, książę Charlesville, margrabia Pont-à-Mousson i Nomeny, hrabia Prowansji, Vaudémont, Blâmont, Zütphen, Saarwerden, Salm, Falkenstein etc. etc.
Genealogia
Prapradziadkowie | książę Lotaryngii | książę Lotaryngii | cesarz rzymski | książę Mayenne | król Francji | król Hiszpanii | elektor Palatynatu | landgraf Hesji-Kassel |
Pradziadkowie | książę Lotaryngii | cesarz rzymski | król Francji | elektor Palatynatu | ||||
Dziadkowie | książę Lotaryngii | książę Orleanu | ||||||
Rodzice | książę Lotaryngii Leopold I Józef Lotaryński | |||||||
Franciszek I Lotaryński (1708–1765), cesarz rzymski |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 6.
- ISNI: 0000 0000 6630 2221
- VIAF: 266519174
- ULAN: 500353659
- LCCN: n85256393
- GND: 118692925
- NDL: 00627819
- LIBRIS: rp3567l91gz90t0
- BnF: 12045963v
- SUDOC: 028672399
- NKC: jn20000700558
- BNE: XX6111200
- NTA: 073164690
- BIBSYS: 13009279
- Open Library: OL5272275A
- PLWABN: 9810648763605606
- NUKAT: n2011077633
- J9U: 987007261389605171
- RISM: pe345122
- WorldCat: lccn-n85256393
Media użyte na tej stronie
Autor: Heralder, Licencja: CC BY-SA 3.0
Augmented Arms of the House of Medici
Autor: SanglierT, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ecu de Mgr Charles Ier de Lorraine
Autor: Superbenjamin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Or, on a bend gules three alerions bendwise argent
Commemorative medal in honor of Holy Roman Emperor Francis I's coronation in 1745.
- Obverse: "DEO ET IMPERIO" (for God and the Empire), the all-seeing eye of god and regalia of the Holy Roman Empire (crown, sword, orb, sceptres)
- Reverse: "FRANCISCUS HIER[OSOLYMARUM] REX LOTH[ARINGIAE] BAR ET M[AGNUS] HETR[URIAE] DUX ELECTUS IN REGEM ROMAN[ORUM] CORONATUS FRANC[OFURTUM] 4 OCT[OBER] 1745" (Francis, King of Jerusalem, Duke of Lorraine and Bar and Grand Duke of Tuscany, elected as King of the Romans, crowned at Frankfurt October 4th, 1745) and the imperial Crown.
1730 signature of François I, Duke of Lorraine (future Francis I, Holy Roman Emperor)