Franciszek Jaczewski

Franciszek Jaczewski
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

9 maja 1832
Górki-Grubaki

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1914
Lublin

Biskup diecezjalny lubelski
Okres sprawowania

1890–1914

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1855

Nominacja biskupia

30 grudnia 1889

Sakra biskupia

18 maja 1890

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

18 maja 1890

Miejscowość

Petersburg

Miejsce

kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Konsekrator

Aleksander Kazimierz Bereśniewicz

Współkonsekratorzy

Anton Zerr
Antanas Baranauskas

Franciszek Jaczewski herbu Leliwa (ur. 9 maja 1832[1][2][3] w Górkach-Grubakach, zm. 23 lipca 1914[4][5] w Lublinie) – polski duchowny rzymskokatolicki, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie w latach 1867–1870, biskup diecezjalny lubelski w latach 1889–1914.

Życiorys

Wywodził się z rodziny szlacheckiej. Jego bratankami byli społecznik Kazimierz Jaczewski i badacz Syberii Leonard Jaczewski.

W 1850 rozpoczął studia w seminarium duchownym diecezji podlaskiej w Janowie Podlaskim. W 1855 przyjął w Lublinie święcenia kapłańskie. Następnie prowadził pracę duszpasterską w diecezji podlaskiej, a po jej likwidacji w diecezji lubelskiej. Był wikariuszem w Sokołowie Podlaskim, proboszczem w Stoczku Łukowskim. W 1857 został profesorem teologii moralnej i prorektorem seminarium duchownego w Janowie Podlaskim. Po upadku powstania styczniowego przeniósł się do Lublina. Został profesorem i rektorem tamtejszego seminarium duchownego. Jednocześnie pełnił funkcje sędziego konsystorza i kanonika kapituły lubelskiej. W latach 1885–1889 jako wikariusz kapitulny zarządzał diecezją lubelską.

30 grudnia 1889 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji lubelskiej. Sakrę biskupią przyjął 18 maja 1890 w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Petersburgu. Konsekrował go Aleksander Kazimierz Bereśniewicz, biskup diecezjalny kujawsko-kaliski, w asyście Antona Zerra, biskupa diecezjalnego tyraspolskiego, i Antanasa Baranauskasa, biskupa pomocniczego żmudzkiego[6]. Jako biskup diecezjalny administrował terenami diecezji podlaskiej i lubelskiej.

Występował zdecydowanie przeciwko rusyfikacji, broniąc praw do używania języka polskiego w kościołach, popierając polskie szkolnictwo oraz umacniając ducha narodowego w posłudze duszpasterskiej Kościoła. Po ogłoszeniu w 1905 aktu tolerancyjnego, zezwalającego na odstępstwo od prawosławia, osobiście zaangażował się w pozyskiwanie byłych unitów chełmskich, zmuszonych w 1875 do przejścia na prawosławie, dla katolicyzmu w obrządku łacińskim. Czynił to, objeżdżając osobiście miejscowości zamieszkiwane przez ludność prawosławną[7].

W ostaniach latach życia zwalczał szerzący się na Podlasiu i Lubelszczyźnie ruch mariawicki.

Został pochowany w archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie. Jest patronem szkoły podstawowej w Górkach-Grubakach.

Przypisy

  1. Poczet proboszczów. parafia.stoczeklukowski.pl (arch.). [dostęp 2021-06-03].
  2. Lublin: 100. rocznica śmierci bp. Franciszka Jaczewskiego. niedziela.pl, 2014-12-03. [dostęp 2019-07-11].
  3. Z. Rostkowski. Życie i działalność ks. bp. Franciszka Jaczewskiego (1832–1914). „Rocznik Teologii Katolickiej”. VIII(2009). s. 134–148. ISSN 1644-8855. [dostęp 2019-07-11]. 
  4. M. Puzewicz. Lubelscy biskupi na Sybirze i w więzieniach. „Niedziela”. 33/2018 (edycja lubelska). s. VI. ISSN 0208-872X. [dostęp 2019-07-11]. 
  5. Nieco zapomniany biskup. lublin.gosc.pl, 2018-11-06. [dostęp 2019-07-11].
  6. K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 392. ISBN 978-83-7306-593-2.
  7. T. Stegner, Cerkiew prawosławna w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w., [w:] A. Szwarc, P. Wieczorkiewicz (red.), Unifikacja za wszelką cenę. Sprawy polskie w polityce rosyjskiej na przełomie XIX i XX wieku. Studia i materiały, DiG, Warszawa 2002, 83-7181-260-4, s. 148

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Franciszek Jaczewski.jpg
Franciszek Jaczewski
POL COA Leliwa.svg
Autor: Grafika źródłowa: Tadeusz Gajl,
POL COA blank.svg – wersja wektorowa: Bastianow,
Heraldic peacock faethers.svg i półksiężyc z POL Stryków COA.svg: WarX,
Gwiazda i połączenie elementów: Avalokitesvara
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Leliwa