Franciszek Jan Pułaski

Franciszek Jan Pułaski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 marca 1875
Żylińce, gubernia podolska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

10 maja 1956
Paryż

Marszałek Rady Stanu
Okres

od 14 czerwca 1918
do 7 października 1918

chargé d’affaires RP w USRR
Okres

od 3 września 1921
do czerwiec 1922

Poprzednik

funkcja utworzona

Następca

Franciszek Charwat

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Wawrzyn Akademicki Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Cyncynata

Franciszek Jan Pułaski h. Ślepowron (ur. 8 marca 1875 w Żylińcach, zm. 10 maja 1956 w Paryżu) – polski historyk, historyk literatury, polityk i dyplomata. Długoletni (1926–1956) dyrektor Biblioteki Polskiej w Paryżu, dyrektor programowy Polskiego Radia.

Życiorys

Syn Kazimierza Ferdynanda i Jadwigi ze Starża-Jakubowskich. Do 1890 uczył się w gimnazjum w Kamieńcu Podolskim. Następnie studiował archeologię, historię, historię literatury na uniwersytetach w Kijowie, Odessie, Lwowie i Heidelbergu. Około 1900 przeniósł się do Warszawy, gdzie objął nad nim patronat ordynat Adam Krasiński, powierzając mu funkcję sekretarza osobistego i bibliotekarza. W Bibliotece Ordynacji Krasińskich pracował w latach 1903–1912, początkowo jako bibliotekarz, następnie kustosz. W latach 1909–1916, 1918–1919 i w 1925 sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[1], od 1910 w zarządzie Biblioteki Ordynacji Krasińskich. Współzałożyciel Przeglądu Historycznego (1905). Od stycznia 1910 do listopada 1914 członek zarządu Kasy im. Mianowskiego w Warszawie.

W czasie I wojny światowej działał w Rosji, gdzie od 1917 pełnił obowiązki prezesa Stronnictwa Pracy Narodowej. W lipcu 1917 został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie[2]. Od 1918 marszałek Rady Stanu w Warszawie, w 1919 przewodniczący Biura Prac Kongresowych, był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 zajmującym się zagadnieniami historycznymi i prawnymi[3], w latach 1921–1922 chargé d’affaires w Charkowie. Był potem pierwszym radcą poselstwa RP w Waszyngtonie z tytułem ministra pełnomocnego oraz delegatem Polskiej Akademii Umiejętności w Paryżu, gdzie zreorganizował Bibliotekę Polską.

W 1950 członek założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Pochowany na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency.

Opracował: katalog rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, wydał: „Źródła do poselstwa Jana Gnińskiego do Turcji” (wyd. 1907, 3 tomy), „Najdawniejsze druki brzeskie”, „Spory o bibliotekę i zapis Świdzińskiego” (1909).

Ordery i odznaczenia

Publikacje

  • Biblioteka Polska w Paryżu w latach 1893–1948, Paryż 1948.
  • Źródła do poselstwa Jana Gnińskiego wojewody chełmińskiego do Turcyi w latach 1677–1678 = Fontes legationem turcicam Joannis Gniński palatini culmensis AN. 1677 & 1678 celebratam illustrantes, wyd. Franciszek Pułaski, Warszawa 1907.
  • Catechismus to jest nauka barzo pożyteczna każdemu wiernemu krześcijaninowi, jako sie ma w zakonie Bożym a w wierze i w dobrych uczynkach sprawować : 1543 r., wyd. Franciszek Pułaski Kraków 1910.
  • Dyalog Palinura z Charonem : utwór Pseudo-Lukiana w tł. Biernata z Lublina, wyd. Franciszek Pułaski Warszawa 1909.
  • Frédéric Chopin : exposition de tableaux, gravures, manuscrits souvenirs (1810–1849), organisée par La Bibliothèque Polonaise sous le patronage du Comité des Fêtes du Centenaire de l'Arrivée en France de Chopin, av.-prop. de Charles M. Widor, introd. de François Pułaski Paris 1932.
  • Katechizm brzeski 1553/1554 r., wyd. Franciszek Pułaski Warszawa 1908.
  • Nieznane listy Barbary Radziwiłłówny do Mikołaja Radziwiłła Rudego i do Zygmunta Augusta, wyd. Franciszek Pułaski Warszawa 1906.
  • Polskie dni listopadowe : przemówienie wygłoszone 26 listopada 1938 r. w Paryżu na obchodzie 20-tej rocznicy odzyskania niepodległości, Paryż 1938.
  • Sprawozdanie z działalności Biblioteki Polskiej w Paryżu za czas od 3 maja 1939 roku do 3 maja 1940 roku przedstawione przez Franciszka Pułaskiego na dorocznym zebraniu 3 maja 1940 roku, Nicea 1944.

Przypisy

  1. ↑ Towarzystwo Naukowe Warszawskie - TNW w latach 1907–2007
  2. ↑ Polski Zjazd Polityczny w Moskwie : 21–26 lipca st. st. 1917 r., Piotrogród 1917, s. 14.
  3. ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
  4. ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 602.
  5. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi propagandowe na terenie Francji”.
  6. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 606 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.

Bibliografia

  • Alina Szklarska-Lohmannowa, Pułaski Franciszek Jan (1875–1956) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIX, Warszawa-Kraków 1986, s. 374–380.
  • Oskar Halecki, Ś. p. Franciszek Pułaski, „Nowy Świat” (Nowy York) 17.05.1956.

Zobacz też

  • Pułascy

Media użyte na tej stronie

POL Wawrzyn Akademicki BAR.svg
Baretka: Wawrzyn Akademicki.
Franciszek Jan Pułaski.jpg
Franciszek Jan Pułaski (1875-1956) – Polish historian and diplomat, direktor of Polish Library in Paris
Order of Cincinnati ribbon.png
Autor: LukGasz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ribbon of the Order of Cincinnati.