Franciszek Ksawery Martynowski (1873–1926)

Franciszek Martynowski

Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1873 Bukowsko
Data i miejsce śmierci	3 czerwca 1926 Sanok
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Sanoku
Zawód, zajęcie	urzędnik
Narodowość	polska
Odznaczenia

Franciszek Ksawery Martynowski (ur. 3 grudnia 1873 w Bukowsku, zm. 3 czerwca 1926 w Sanoku) – polski wojskowy, urzędnik, działacz niepodległościowy, sokoli i społeczny.

Życiorys

Franciszek Ksawery Martynowski urodził się 3 grudnia 1873 w Bukowsku jako syn Jan i Marianny z domu Podolak^[1][2] (małżeństwo od 1873^[3]). Miał siostrę Józefę (ur. 1876)^[1].

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej przez 12 lat i osiem miesięcy służył w c. i k. armii^[4]. W 1902 był feldfeblem^[2], a w 1905 był c. k. sierżantem w Sanoku^[5]. Od około 1909 pełnił stanowisko urzędnika kancelaryjnego (kancelisty) w c. k. dyrekcji okręgu skarbowego w Sanoku^{[6][7][8][9][10][11]}.

Nagrobek Franciszka Martynowskiego (stan z 2014)

W 1914 był naczelnikiem Sanockiej Chorągwi Drużyn Bartoszowych, założonej 3 sierpnia 1911^{[12][13][14][15]} (liczba oddziału sanockiego liczyła: w 1911 członków 80, w 1912 – 134, a w 1913 – 176)^[16]. Patronował drużynie młodzieży rzemieślniczej (działającej przy Czytelni Mieszczańskiej), wcielonej do powołanego 7 sierpnia 1921 sanockiego oddziału Związku Strzeleckiego (wraz z Janem Rajchlem), który współtworzył i angażował się w jego działalność oddając wiele czasu i poświęcenia^{[17][18][19][20]}. W sanockim oddziale ZS pełnił funkcję sekretarza^[21]. W dniach 21–23 września 1921 reprezentował oddział w Ogólnym Zjeździe Delegatów ZS w Warszawie^[22]. W latach 20. II Rzeczypospolitej kierował sanockim oddziałem Polskiego Związku Towarzystw Strzeleckich, działającym przy ul. Rynek^[23].

Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”^[24]: w 1912^[25], 1920, 1921, 1922^[26], 1924^[27]. Zasiadał w zarządzie Towarzystwa Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich^[28] sprawując stanowisko skarbnika od 1925^[29].

Franciszek Martynowski zmarł 3 czerwca 1926 w Sanoku^[30][31][13]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 5 czerwca 1926^[30][32]. Nagrobek został zwieńczony rzeźbą anioła klęczącego nad księgą^[33].

4 lutego 1902 poślubił w Sanoku Teofilę Marię Słuszkiewicz (1882–1951)^[34], córkę Michała Słuszkiewicza^{[2][30][35][36]}. Do Drużyn Bartoszowych należała zarówno Teofila Słuszkiewicz, a także Bogumiła Słuszkiewicz – obie w 1939 zamieszkiwały w Sanoku przy ulicy Emilii Plater 1^[13][a].

Odznaczenia

austro-węgierskie

• Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1912)^[8]
• Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1913)^[9]

Zobacz też

• Stanisław Budweil – inny działacz sokoli w Sanoku i również c. k. urzędnik skarbowy.

Uwagi

Przypisy