Franciszek Majchrowicz

Franciszek Majchrowicz

Data i miejsce urodzenia	3 października 1858 Kałusz
Data i miejsce śmierci	2 lipca 1928 Lwów
Miejsce spoczynku	Cmentarz Łyczakowski we Lwowie
Zawód, zajęcie	nauczyciel, inspektor
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor
Edukacja	C. K. Gimnazjum w Stanisławowie
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Odznaczenia

Franciszek Majchrowicz (ur. 3 października 1858 w Kałuszu, zm. 2 lipca 1928 we Lwowie) – polski nauczyciel, filolog klasyczny, pedagog, dydaktyk, teoretyk i praktyk nauczania.

Nagrobek Franciszka Majchrowicza

Życiorys

Franciszek Majchrowicz^[1] urodził się 3 października 1858 w Kałuszu^[2]. Od 1870 uczył się w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie w 1877 ukończył z wynikiem celującym VIII klasę i zdał chlubnie egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Jan Hanusz, Józef Wiczkowski, Karol Zaleski)^[3][2]. Następnie studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim^[2]. W 1883 zdał egzamin nauczycielski^[2]. W 1890 uzyskał stopień doktora^[2]. Studia, głównie w zakresie pedagogii, kontynuował w Berlinie, Lipsku, Halle^[2].

Dekretem z 14 marca 1881 jako kandydat stanu nauczycielskiego został przydzielony do C. K. II Gimnazjum we Lwowie z językiem niemieckim wykładowym^[4][2]. W szkole uczył języka łacińskiego, języka polskiego, języka greckiego^[5][6]. Stamtąd reskryptem z 18 sierpnia 1884 C. K. Ministra Wyznań i Oświecenia został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku^[7][2]. W szkole uczył języka łacińskiego, języka greckiego, języka niemieckiego^[8][9]. W maju 1886 zakwaterował w swoim domu osiadłego w Sanoku swojego szkolnego przyjaciela, lekarza dr. Karola Zaleskiego^[10]. Wkrótce potem, rozporządzeniem ministerstwa z 14 lipca 1886 został przeniesiony do macierzystego C. K. Gimnazjum w Stanisławowie^[11]. Tam, od końca lat 80. z tytułem c. k. profesora, uczył łaciny i greki^[12][13][14]. W roku szkolnym 1891/1892 otrzymał urlop do celów naukowych^[15]. Reskryptem ministerstwa z 24 czerwca 1892 został przeniesiony ze Stanisławowa do C. K. Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie (w miejsce dr. Przemysława Niementowskiego)^[16][17][2]. Tam uczył łaciny, greki^{[18][19][20][21]}.

Najwyższym postanowieniem cesarza Franciszka Józefa z 10 września 1897 otrzymał posadę c. k. dyrektora C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu^[22][23][2]. W szkole uczył języka greckiego, języka polskiego, języka łacińskiego^[24][25][26]. W czasie dyrektorowania w Drohobyczu był także zastępcą przewodniczącego C. K. Rady Szkolnej Okręgowej, od 1897 do 1902 radnym miejskim, zastępcą komisarza rządowego w magistracie miasta, oraz członkiem Rady C. K. powiatu drohobyckiego (z grupy większych posiadłości)^{[27][28][26][2]} oraz zastępcą przewodniczącego wydziału Kasy Zaliczkowej^[29].

W 1902 został przydzielony do służby w C. K. Radzie Szkolnej Krajowej^[30]. W tej instytucji do 1918 sprawował stanowisko krajowego inspektora szkół średnich^[2][31]. W swojej pracy przewodził egzaminom dojrzałości w gimnazjach^[32]. Pełnił służbę z tytułem i charakterem radcy dworu^[31]. Przyczynił się do rozwoju gimnazjów klasycznych w Galicji^[2]. Równolegle od 1903 był delegatem RSK do komisji urządzającej Polskie Muzeum Szkolne we Lwowie, od 1906 do 1915 do zarządu tegoż, a od 1916 do 1925 prezesem PMS^[33][2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i usunięciu typu klasycznego ze szkół został przeniesiony w stan spoczynku około 1920^[2]. Był też członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej dla Kandydatów na Nauczycieli Szkół Średnich we Lwowie^[34][2]. Powróciwszy do pracy nauczycielskiej od 1922 do 1925 był dyrektorem prywatnego Gimnazjum Żeńskiego obu Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu (Nazaretanek) we Lwowie, gdzie uczył łaciny i greki oraz dyrektorem Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego Nazaretanek^[35][36][2].

Publikował prace w dziedzinie filologii klasycznej i pedagogicznej oraz tłumaczenia innych autorów^[2]. Sporządzał biografie pisarzy z dziedziny pedagogii, brał udział w zjazdach naukowych^[2]. Wraz z Mieczysławem Baranowskim założył i wydawał czasopismo „Rodzina i Szkoła” (1896-1899)^[2]. Publikował w periodyku „Muzeum”^[2]. Około 1901/1902 został członkiem Komisji Literackiej Akademii Umiejętności^[26].

Zmarł 2 lipca 1928 we Lwowie^[2]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (nagrobek wykonał Witold Wincenty Rawski)^[37].

Publikacje

• De Horatio et Iuvenale satirarum auctioribus (1882)^[2]
• Historia anni 1683 ex annalibus Stanislai Josephi Bieżanowski excerpta. Ex codice manuscripto bibliothecae Ossolinensis nunc primum editit Franciscus Majchrowicz (1884)^[38]
• Aristophanes w stosunku do współczesnych komediopisarzy (1889)^[39][2]
• Demostenesa mowy przeciwko Filipowi (1889, tłumaczenie)^[2]
• Sofoklesa Antigona, Edyp Król, Aias, Elektra (1889-1891, wydanie Szuberta)^[2]
• T. Livii ab urbe conditia libri I.II.XXI.XXII (1892, oraz Zingerle, kilka wydań)^[2][40]
• W sprawie egzaminu dojrzałości (1895)^[2]
• Prywatne żeńskie seminarya nauczycielskie, ich organizacya i zadania (1897)
• Historya pedagogii dla użytku seminaryów nauczycielskich (1901, łącznie pięć wydań)^[2]
• Wyrabianie samodzielności u młodzieży (1905)^[2]
• Historja pedagogji dla użytku seminarjów nauczycielskich i nauki prywatnej. T. 1 (1920)
• Historja pedagogji dla użytku seminarjów nauczycielskich i nauki prywatnej. T. 2 (1920)
• Historja pedagogji ze szczególnym uwzględnieniem dziejów wychowania i szkół w Polsce (1922)
• Wielka reforma szkolna ks. Stanisława Konarskiego i Komisji Edukacji Narodowej. W setną pięćdziesiątą rocznicę zgonu i ustanowienia Komisji Edukacji Narodowej (1923)
• Studia i materiały do dziejów oświaty w Polsce XVIII w. (1923)^[2]

Odznaczenia

austro-węgierskie

• Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych^[31]
• Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych^[31]

Przypisy