Franciszek Majchrowicz

Franciszek Majchrowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 października 1858
Kałusz

Data i miejsce śmierci

2 lipca 1928
Lwów

Miejsce spoczynku

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie

Zawód, zajęcie

nauczyciel, inspektor

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Edukacja

C. K. Gimnazjum w Stanisławowie

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Franciszek Majchrowicz (ur. 3 października 1858 w Kałuszu, zm. 2 lipca 1928 we Lwowie) – polski nauczyciel, filolog klasyczny, pedagog, dydaktyk, teoretyk i praktyk nauczania.

Nagrobek Franciszka Majchrowicza

Życiorys

Franciszek Majchrowicz[1] urodził się 3 października 1858 w Kałuszu[2]. Od 1870 uczył się w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie w 1877 ukończył z wynikiem celującym VIII klasę i zdał chlubnie egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Jan Hanusz, Józef Wiczkowski, Karol Zaleski)[3][2]. Następnie studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim[2]. W 1883 zdał egzamin nauczycielski[2]. W 1890 uzyskał stopień doktora[2]. Studia, głównie w zakresie pedagogii, kontynuował w Berlinie, Lipsku, Halle[2].

Dekretem z 14 marca 1881 jako kandydat stanu nauczycielskiego został przydzielony do C. K. II Gimnazjum we Lwowie z językiem niemieckim wykładowym[4][2]. W szkole uczył języka łacińskiego, języka polskiego, języka greckiego[5][6]. Stamtąd reskryptem z 18 sierpnia 1884 C. K. Ministra Wyznań i Oświecenia został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku[7][2]. W szkole uczył języka łacińskiego, języka greckiego, języka niemieckiego[8][9]. W maju 1886 zakwaterował w swoim domu osiadłego w Sanoku swojego szkolnego przyjaciela, lekarza dr. Karola Zaleskiego[10]. Wkrótce potem, rozporządzeniem ministerstwa z 14 lipca 1886 został przeniesiony do macierzystego C. K. Gimnazjum w Stanisławowie[11]. Tam, od końca lat 80. z tytułem c. k. profesora, uczył łaciny i greki[12][13][14]. W roku szkolnym 1891/1892 otrzymał urlop do celów naukowych[15]. Reskryptem ministerstwa z 24 czerwca 1892 został przeniesiony ze Stanisławowa do C. K. Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie (w miejsce dr. Przemysława Niementowskiego)[16][17][2]. Tam uczył łaciny, greki[18][19][20][21].

Najwyższym postanowieniem cesarza Franciszka Józefa z 10 września 1897 otrzymał posadę c. k. dyrektora C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu[22][23][2]. W szkole uczył języka greckiego, języka polskiego, języka łacińskiego[24][25][26]. W czasie dyrektorowania w Drohobyczu był także zastępcą przewodniczącego C. K. Rady Szkolnej Okręgowej, od 1897 do 1902 radnym miejskim, zastępcą komisarza rządowego w magistracie miasta, oraz członkiem Rady C. K. powiatu drohobyckiego (z grupy większych posiadłości)[27][28][26][2] oraz zastępcą przewodniczącego wydziału Kasy Zaliczkowej[29].

W 1902 został przydzielony do służby w C. K. Radzie Szkolnej Krajowej[30]. W tej instytucji do 1918 sprawował stanowisko krajowego inspektora szkół średnich[2][31]. W swojej pracy przewodził egzaminom dojrzałości w gimnazjach[32]. Pełnił służbę z tytułem i charakterem radcy dworu[31]. Przyczynił się do rozwoju gimnazjów klasycznych w Galicji[2]. Równolegle od 1903 był delegatem RSK do komisji urządzającej Polskie Muzeum Szkolne we Lwowie, od 1906 do 1915 do zarządu tegoż, a od 1916 do 1925 prezesem PMS[33][2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i usunięciu typu klasycznego ze szkół został przeniesiony w stan spoczynku około 1920[2]. Był też członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej dla Kandydatów na Nauczycieli Szkół Średnich we Lwowie[34][2]. Powróciwszy do pracy nauczycielskiej od 1922 do 1925 był dyrektorem prywatnego Gimnazjum Żeńskiego obu Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu (Nazaretanek) we Lwowie, gdzie uczył łaciny i greki oraz dyrektorem Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego Nazaretanek[35][36][2].

Publikował prace w dziedzinie filologii klasycznej i pedagogicznej oraz tłumaczenia innych autorów[2]. Sporządzał biografie pisarzy z dziedziny pedagogii, brał udział w zjazdach naukowych[2]. Wraz z Mieczysławem Baranowskim założył i wydawał czasopismo „Rodzina i Szkoła” (1896-1899)[2]. Publikował w periodyku „Muzeum[2]. Około 1901/1902 został członkiem Komisji Literackiej Akademii Umiejętności[26].

Zmarł 2 lipca 1928 we Lwowie[2]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (nagrobek wykonał Witold Wincenty Rawski)[37].

Publikacje

Odznaczenia

austro-węgierskie

Przypisy

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Franz Majchrowicz”.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Stanisław Pilch. Kronika. Franciszek Majchrowicz. „Kwartalnik Klasyczny”. Z. 1, s. 104-106, 1929. 
  3. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1877. Stanisławów: 1877, s. 28.
  4. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1881. Lwów: 1881, s. 55.
  5. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1881. Lwów: 1881, s. 38.
  6. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1884. Lwów: 1881, s. 36.
  7. Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1885. Sanok: Fundusz Naukowy, 1885, s. 22.
  8. Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1885. Sanok: Fundusz Naukowy, 1885, s. 21.
  9. Sprawozdanie C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1886. Sanok: Fundusz Naukowy, 1886, s. 59.
  10. Karol Zaleski, Pamiętnik dr Karola Zaleskiego, (zespół 25, sygn. 13), Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, s. 129.
  11. Sprawozdanie C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1887. Sanok: Fundusz Naukowy, 1887, s. 15.
  12. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za Rok Szkolny 1889. Stanisławów: 1889, s. 37.
  13. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1889/90. Stanisławów: 1890, s. 21.
  14. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1890/91. Stanisławów: 1891, s. 27.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1891/92. Stanisławów: 1892, s. 39.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1892/93. Stanisławów: 1893, s. 61.
  17. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1893. Lwów: 1893, s. 41.
  18. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1893. Lwów: 1893, s. 38.
  19. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1894. Lwów: 1894, s. 31.
  20. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1895. Lwów: 1895, s. 16.
  21. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1897. Lwów: 1897, s. 72.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1898. Lwów: 1898, s. 84.
  23. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu za rok szkolny 1898. Drohobycz: 1898, s. 43-44.
  24. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu za rok szkolny 1898. Drohobycz: 1898, s. 41.
  25. Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Drohobyczu za rok szkolny 1901. Drohobycz: 1901, s. 37.
  26. a b c Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Drohobyczu za rok szkolny 1902. Drohobycz: 1902, s. 29.
  27. Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Drohobyczu za rok szkolny 1900. Drohobycz: 1900, s. 33.
  28. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 299, 361.
  29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 709.
  30. Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Drohobyczu za rok szkolny 1903. Drohobycz: 1903, s. 35, 63.
  31. a b c d Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 998.
  32. Gazeta Lwowska”. Nr 156, s. 4, 11 lipca 1903. 
  33. Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 57.
  34. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 118.
  35. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 315.
  36. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 146, 369.
  37. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 199, 349. ISBN 83-04-02817-4.
  38. Franciszek Majchrowicz: Historia anni 1683 ex annalibus Stanislai Josephi Bieżanowski excerpta. Ex codice manuscripto bibliothecae Ossolinensis nunc primum editit Franciscus Majchrowicz. W: Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1884. Lwów: 1881, s. 2-34.
  39. Franciszek Majchrowicz: Aristophanes w stosunku do współczesnych komediopisarzy. W: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za Rok Szkolny 1889. Stanisławów: 1889, s. 3-36.
  40. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908.

Media użyte na tej stronie

AT-T weiss-rot spange BAR.svg
Biało-czerwona baretka dla różnych tyrolskich odznaczeń – Austria.
AUT KuK Friedensbande BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
Могила Ф. Майхровича..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Могила Ф. Майхровича.Личаківський цвинтар , поле № 1.
Franciszek Majchrowicz.jpg
dr Franciszek Majchrowicz