Franciszek Perl

Franciszek Perl

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	4 października 1897 Toruń
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1957 Biała Podlaska
Przebieg służby
Lata służby	1916–1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	58 Pułk Piechoty, 67 Pułk Piechoty 4 Pułk Strzelców Podhalańskich 3 Pułk Grenadierów Śląskich
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940
Odznaczenia

Franciszek Perl (ur. 4 października 1897 w Toruniu, zm. 20 lutego 1957 w Białej Podlaskiej) – major piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w rodzinie brukarza Juliana i Walerii ze Skowrońskich. W 1905 jego rodzina przeniosła się z Torunia do Gniezna, gdzie brał udział w strajku szkolnym, a później został wydalony z gimnazjum za przynależność do tajnej organizacji niepodległościowej.

W 1916 został powołany do armii pruskiej i wysłany na front zachodni. Walczył także na froncie wschodnim w Rumunii i we Włoszech. Był czterokrotnie ranny i został awansowany do stopnia sierżanta.

W listopadzie 1918 wrócił jako rekonwalescent do Gniezna i wkrótce potem włączył się do powstania wielkopolskiego. Brał udział w zdobywaniu niemieckich koszar w Gnieźnie, a następnie został dowódcą plutonu w kompanii gnieźnieńsko-żnińskiej, z którą walczył m.in. pod Kcynią, Szubinem, Żninem i Rynarzewem.

Następnie w składzie 58 pułku piechoty brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W sierpniu 1920 za bohaterstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu wojny ukończył kurs oficerski w Grudziądzu i został awansowany na stopień podporucznika. Po przeniesieniu do 67 pułku piechoty w Brodnicy dosłużył się stopnia kapitana. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 98. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[1]. W 1939 roku był dowódcą I batalionu 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie.

Na czele tego batalionu walczył w kampanii wrześniowej. Został ranny i trafił do niewoli niemieckiej, z której udało mu się uciec. Następnie wraz z synem przedostał się do Wojska Polskiego we Francji. W czasie kampanii francuskiej 1940 walczył jako dowódca III batalionu 3 Pułku Grenadierów Śląskich. Po klęsce Francji został internowany w Szwajcarii. W 1944 uciekł ze Szwajcarii i ponownie włączył się do walki z Niemcami, tym razem jako żołnierz francuskich oddziałów ruchu oporu.

W grudniu 1947 wrócił do kraju i osiedlił się w Białej Podlaskiej. W 1948 wyjechał na Pomorze Zachodnie, gdzie dwa lata później został aresztowany przez UB w Pyrzycach. Niesłusznie oskarżony, został skazany na sześć lat więzienia. Po uwolnieniu powrócił do Białej Podlaskiej, gdzie w 1957 zmarł. Spoczywa na miejscowym cmentarzu rzymskokatolickim^[2].

Franciszek Perl był żonaty z Praksedą Ciemnoczołowską, z którą miał troje dzieci: Zbigniewa (ur. 1923), Danutę (ur. 1924) i Janusza (ur. 1931). Z drugiego małżeństwa – z Jadwigą Reszelewską (zm. 1972) – miał syna Jerzego (ur. 1949).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2182
• Krzyż Walecznych (siedmiokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)^[3]
• Medal Niepodległości (19 grudnia 1933)^[4]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal 3 Maja
• Odznaka za Rany i Kontuzje (dwukrotnie)
• Krzyż Wojenny (Francja)
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)

Przypisy

Bibliografia

• Bogusław Polak: Powstańcy Wielkopolscy-tom III. Poznań: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, 2007. ISBN 978-83-920103-8-8. (pol.)
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

• Militaria Cieszyn – Fotografia Franciszka Perla