Franciszek Trzecieski

Franciszek Trzecieski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1807
Polanka

Data i miejsce śmierci

15 grudnia 1875
Bogoniowice

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1865
do 1875

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari

Franciszek Kornel Cyprian Trzecieski herbu Strzemię (ur. 24 sierpnia 1807 w Polance, zm. 15 grudnia 1875 w Bogoniowicach) – powstaniec listopadowy, oficer, ziemianin, poseł na Sejm Ustawodawczy 1848 oraz na Sejm Krajowy Galicji, działacz społeczny, gospodarczy i polityczny.

Życiorys

Ukończył gimnazjum we Lwowie, oraz wydział prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim[1]. Zamożny ziemianin, W latach 1848–1855 posiadał Gorajowice (dominium złożone z wsi: Brzyszczki, Glinik Niemiecki, Gorajowice, Hankówka i Kaczorowy) oraz dobra Ulaszowy i Kowalowy pod Jasłem,w pow. grybowskim. Był współwłaścicielem wraz z bratem Tytusem Ujścia Ruskiego (dominium złożonego ze wsi: Kwiatoń, Przysłup,Smerekowiec i Uście Ruskie. Od 1833 zarządzał w imieniu żony Bogoniowicami (dominium złożone z miasta Ciężkowice oraz wsi:Bogoniowice, Kipszna, Ostrusza i Tursko)[2].

Uczestnik powstania listopadowego. W roku 1831 odbył kampanię w Powstaniu listopadowym w korpusie gen. Girolamo Ramorino, odbierając z jego rąk Złoty Krzyż Orderu Virtuti Militari po bitwie pod Drobinką, Propagował zniesienie pańszczyzny oraz podniesienie poziomu oświaty wśród najuboższych. Uczestniczył w powstaniu galicyjskim 1846. Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Był członkiem Rady Narodowej Lwowskiej (1848)[3]. Poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (17 lipca 1848 – 7 marca 1849), wybrany w galicyjskim okręgu wyborczym Rozwadów[4][5]. W parlamencie należał do „Stowarzyszenia” skupiającego demokratycznych posłów polskich[6].  

Brał udział w powstaniu styczniowym w organizacji krakowskiej. Za tę działalność został aresztowany i więziony. Był inicjatorem w 1842[7], po wieloletnich staraniach w 1860 współzałożycielem a następnie do 1875 kuratorem Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie[1]. Od 1845 członek Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie[8]. W 1866 zainicjował Bibliotekę Narodową, ponadto stworzył Wydawnictwo „Dzieła Tanie i Pożyteczne”. W 1868 założył Towarzystwo Przyjaciół Oświaty. Członek Rady Powiatu w Grybowie (1867-1875)[1].

Był wybierany z I kurii w obwodzie sądeckim posłem na Sejm Krajowy Galicji I kadencji (trwająca 1861-1867, obrany 21 grudnia 1865 w miejsce Marceliego Drohojowskiego), II kadencji (trwająca 1867-1868), III kadencji (trwająca 1870-1876, zmarł w 1875).

Pochowany na cmentarzu parafialnym w Ciężkowicach[9].

Rodzina i życie prywatne.

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, był synem Jana Michała Trzecieskiego (1744-1842) i Magdaleny Franciszki z Wiktorów. Miał brata Tytusa (1811-1878), dziedzica Miejsca Piastowego, Polanki i Bóbrki oraz siostrę Maria. Jego bratankiem był Jan Wojciech, m.in. poseł. Ożenił się w 1833 z Anną Fihauser (1800-1891). Córka jego Ludwika Emilia (ur. 1837 r.) wyszła za mąż za Wincentego Ignacego Bobrowskiego (1832-1899) - komediopisarza, bankowca[10][11].

Przypisy

  1. ↑ a b c Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Trzecieski, Franciszek Ritter von - Parlamentarier 1848-1918 online [1.12.2019]
  2. ↑ Krzysztof Ślusarek, W przededniu autonomii. Własność ziemska i ziemiaństwo zachodniej Galicji w połowie XIX wieku, Warszawa 2013, s. 381
  3. ↑ Stolarczyk M., Działalność lwowskiej Centralnej Rady Narodowej, Rzeszów 1994
  4. ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 348.
  5. ↑ Spis szczegółowy Deputowanych Galicji na sejm walny do Wiednia, "Jutrzenka" nr 74 z 28 czerwca 1848, s. 304
  6. ↑ Protokoły Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa (lata 1867–1868), oprac. Zbigniew Fras i Stanisław Pijaj, Kraków 2001, s. 27
  7. ↑ 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 2, Nr 11 (568) z 1 czerwca 1911. 
  8. ↑ Rozprawy c. k. galicyjskiego towarzystwa gospodarskiego, Tom 4, Lwów 1848, s. 186
  9. ↑ Trzecieski Franciszek Kornel Cypryan - Encyklopedia Ciężkowic - online [15.12.2019]
  10. ↑ Kazimierz Piliński: R. 1892–1917. Dwudziestopięciolecie działalności Sodalicyi Maryańskiej panów Ziemi Sanockiej. Miejsce Piastowe: Sodalicja Mariańska, 1917, s. 21.
  11. ↑ Franciszek Kornel Cypryan Trzecieski z Trzeciesza h. Strzemię - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [15.12.2019

Bibliografia

  • Eligiusz Kozłowski, Zapomniane wspomnienia, Warszawa 1981, s.486
  • Marian Wolski: Trzeciescy. Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Krosno 2003
  • Boniecki, Herbarz polski - 5.704.34
  • T. Lenczewski, Genealogia rodów utytułowanych - ut.10.1.16

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie