Franciszek Wójcikiewicz

Franciszek Ryszard Wójcikiewicz

(grudzień 2015)
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1933 Warszawa
Data i miejsce śmierci	11 lutego 2016 Gliwice
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Gliwicach
Zawód, zajęcie	Technik mechanik
Stanowisko	Instruktor spadochronowy Instruktor szybowcowy Pilot samolotowy Sztygar
Pracodawca	Aeroklub Śląski Aeroklub Gliwicki KWK „Gliwice”
Małżeństwo	Krystyna Wójcikiewicz
Odznaczenia

Franciszek Ryszard Wójcikiewicz (ur. 1 marca 1933 w Warszawie, zm. 11 lutego 2016 w Gliwicach^[1]) – polski skoczek spadochronowy, instruktor spadochronowy i szybowcowy, pilot samolotowy I klasy. Honorowy Członek Aeroklubu Gliwickiego. Ponadto członek Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa^[2], Ligi Ochrony Przyrody^[3], PTTK^[4] i Honorowy Dawca Krwi.

Działalność sportowa

Działalność sportową Franciszka Wójcikiewicza podano za: FranciszekF. Wójcikiewicz FranciszekF., Moje wspomnienia lotnicze, 2004, s. 1–40 .

W latach 1953–1955 był Zastępcą Kierownika Aeroklubu Śląskiego ds. Politycznych, a w latach 1955–1975 członek Aeroklubu Gliwickiego^[5].

W 1952 roku uczestniczył w teoretycznym kursie lotniczym, który był organizowany w Technikum Mechanicznym przy ulicy Kozielskiej 1 w Gliwicach do którego uczęszczał. W maju 1952 roku podczas wyjazdu do Katowic organizowanego przez Ligę Lotniczą Oddział Gliwice, został przeszkolony w skokach z wieży spadochronowej i nauce układania spadochronów. W czerwcu 1952 roku został skierowany przez Gliwicki Zarząd Ligi Lotniczej, na kurs spadochronowy do Centrum Wyszkolenia Spadochronowego w Nowym Targu^[a]. Turnus rozpoczął się 5 czerwca 1952 roku (przydzielony został do grupy inst. Jacka Haszlakiewicza), a zakończył 20 czerwca 1952 roku. 17 czerwca 1952 roku wykonał pierwszy skok spadochronowy metodą Na linę z wysokości 600 m na lotnisku w Nowym Targu, z samolotu CSS-13, pilotowanego przez Czesława Bieszczada. 27 czerwca 1952 roku już jako członek Aeroklubu Śląskiego wykonał pierwszy skok na wolny uchwyt z opóźnieniem 3 s. Zabezpieczeniem był półautomat sprężynowy produkcji radzieckiej PPD-2^[b]. W Nowym Targu ukończył jako eksternista kurs instruktorów spadochronowych, który zakończył się egzaminem państwowym, a 31 marca 1953 roku otrzymał uprawnienia Instruktora Spadochronowego I stopnia^[c] i powierzono mu w Aeroklubie Śląskim szkolenie na wieży spadochronowej w Katowicach. Były to skoki szkolne, pokazowe i propagandowe. 15 kwietnia 1953 roku jako instruktor spadochronowy, będąc członkiem Aeroklubu Śląskiego, wykonał pierwszy skok na wyremontowanym lotnisku w Gliwicach (będącym wtedy filią szkoleniową tego Aeroklubu), ze spadochronem tyou: ST-1, wys. 800 m, z samolotu CSS-13 SP-AOR, pilotowanego przez inst. Ludwika Antonowicza. Od 3 maja 1953 roku rozpoczął trening skoków z małej wysokości 500–200 m, ze spadochronami ST-1 i LL-8^[d]. Skoków tych wykonał ok. 20., jako trening do pokazów lotniczych, które odbyły się na lotnisku w Gliwicach 7 czerwca 1953 roku. Na pokazach tych wykonał skok z 350 m na wolne otwarcie 3 s, spadochron LL-8. Na pokazach tych wykonano również skoki z szyku 5. samolotów, oraz skoki z opóźnionym otwarciem 15 s. 21 maja 1954 roku wykonał skok treningowy z szybowca 2. miejscowego IS-C Żuraw. Pilotem wywożącym był inst. szyb. Alfons Hellebrandt. 8 września 1954 roku wykonał swój 100. skok ze spadochronem, a 9 września wykonał pierwszy w Polsce skok treningowy z szybowca SZD-9 Bocian, pilotowanego przez Zbigniewa Rawicza. 28 września 1954 roku wykonał skok z samolotu Piper Cub, pilotowanego przez inst. Ludwika Antonowicza. 4 listopada 1954 roku został powołany do czynnej służby wojskowej, do Ośrodka Szkolenia Lotniczego nr 5 w Radomiu. Gdzie wykonał 26 skoków z samolotu Li-2. Tam też wykonał skok treningowy ze spadochronem ratowniczym PR-15 (Paraszut rakieta), przeznaczonym do katapultowania się na dużych prędkościach z samolotów odrzutowych. 11 kwietnia 1957 roku po powrocie z wojska, wspólnie z inst. Sylwestrem Bąkiem^[e] kontynuowali szkolenie wyczynowe skoczków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego. W 1957 roku rozpoczął szkolenie szybowcowe za wyciągarką. Instruktorem był Bogusław Janiszewski i szkolił się na szybowcu IS-C Żuraw^[f]. 31 maja 1957 roku uzyskał Świadectwo Skoczka Spadochronowego^[g]. 2 czerwca 1957 roku wykonał skok z półbeczki sterowanej z samolotu Zlin-26, pilotowanego przez inst. pil. Edmunda Mikołajczyka. 26 czerwca 1957 roku wraz z instr. spadochronowym Jerzym Łobodą, wykonał skok z samolotu An-2, pilotowanego przez Wacława Stańskiego, z wysokości 4700 m i opóźnionym otwarciem spadochronu 85 s, ustanawiając rekord Aeroklubu Gliwickiego. 28 czerwca 1957 roku wykonał skoki do wody na jezioro Dzierżno. Skoki te wykonywali doświadczeni skoczkowie ubiegający się o klasę pierwszą. 1 października 1957 roku otrzymał uprawnienia pilota szybowcowego klasy III^[6]. 14 maja 1958 roku rozpoczął szkolenie samolotowe na samolocie CSS–13 z instr. Stefanem Studenckim, a 24 maja miał samodzielny wylot. 3 lipca 1958 roku wykonał skok znad chmur z wysokości 3000 m, z opóźnionym otwarciem 50 s, z samolotu Junak-2, pilotowanego przez pilota Zbigniewa Rawicza. Podczas tego skoku miał szczęśliwe lądowanie na osiedlu Trynek, na dachu bloku przy ulicy Asnyka. 14 sierpnia 1958 roku wykonał pierwszy przelot otwarty szybowcem z Gliwic do Łowini – 110 km. 29 kwietnia 1959 roku uzyskał Świadectwo Samolotowego Pilota Sportowego wydane przez Ministerstwo Transportu Drogowego i Lotniczego – Zarząd Lotnictwa Cywilnego. W 1962 roku został powołany do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie, gdzie Dowódca Wojsk Lotniczych gen. Jan Frey-Bielecki utworzył eskadrę pilotów szybowcowych z aeroklubów regionalnych w celu eksperymentalnego szkolenia instruktorów szybowcowych dla potrzeb wojska. W październiku 1962 roku został mianowany na stopień ppor. Wojska Polskiego w korpusie osobowym oficerów lotnictwa^[h][7]. 1 maja 1964 roku Franciszek Wójcikiewicz, Bernard Kozioł i Emil Witos z samolotu CSS-13, spadochrony ST-5, wys. 800 m i opóźnieniem 5 s, wykonali skok z szyku 3. samolotów^[8]. We wrześniu 1970 roku wykonał pierwszy i jedyny w Polsce skok z pętli zewnętrznej z samolotu Junak-3, pilotowanego przez inst. pilota Stefana Studenckiego. 27 czerwca 1972 roku wykonał swój 420. skok spadochronowy (ostatni w karierze), z samolotu PZL-101 Gawron, spadochron PD-47, wys. 900 m, opóźnienie 5 s, na gliwickim lotnisku^[9]. W 1977 roku odbył trzymiesięczne przeszkolenie wojskowe w Gliwicach i otrzymał awans do stopnia por. Wojska Polskiego^[i].

Ostatni lot na szybowcach wykonał 22 września 1972 roku. W sumie na szybowcach wykonał 2128 lotów w czasie 758 godz. 06 min. Ostatni lot na samolotach 5 listopada 1972 roku. Na samolotach wykonał 1490 lotów w czasie 398 godz. i 52 min. Łącznie na samolotach i szybowcach wykonał 3618 lotów w czasie 1156 godz. i 58 min. Skoków spadochronowych wykonał 420.

Jako członek Aeroklubu Gliwickiego 8 kwietnia 1963 roku uzyskał uprawnienia instruktora spadochronowego I klasy^[10], 4 kwietnia 1963 roku szybowcowego II klasy^[11], 27 września 1966 roku pilota samolotowego turystycznego klasy I^[12] oraz od czerwca 1969 roku uprawniony był do pełnienia czynności radiotelefonisty pokładowego w języku polskimi z ograniczeniem lotów VFR^[13] i jako instruktor społeczny prowadził działalność szkoleniową spadochronową i szybowcową. Za tę działalność został wyróżniony w roku 1972 przez Zarząd Główny Aeroklubu PRL dyplomem Przodujący Instruktor Szkolenia Lotniczego. Wyróżnił się jako jedyny w Polsce, skokami z samolotów Zlín Z-26 Trenér i Junak-3. z figur akrobacyjnych: Immelmanna i pętli odwróconej. Za swoją działalność lotniczą zdobył: Złotą Odznakę Spadochronową^[j] oraz Złotą Odznakę Szybowcową z 2. diamentami^[k]. Ponadto Kierownictwo Aeroklubu Gliwickiego przyznało Dyplom za aktywną działalność szkoleniową^[l] i Dyplom 50. lecia Aeroklubu Gliwickiego, a Prezes Aeroklubu PRL Dyplom za pracę społeczną na rzecz lotnictwa sportowego^[14]. 4 grudnia 2015 roku Uchwałą nr 2, Nadzwyczajne walne zgromadzenie Aeroklubu Gliwickiego nadało Franciszkowi Wójcikiewiczowi Honorowe Członkostwo Aeroklubu Gliwickiego.

Życie rodzinne:

Syn Franciszka Wójcikiewicza, st. sierż. 2 kompanii, 3. Dywizji Strzelców Karpackich^[15]. Żonaty był z Krystyną Wójcikiewicz (ur. 24 lipca 1938, zm. 16 lipca 2014)^[16], miał dwóch synów. Pracował na Kopalni Węgla Kamiennego Gliwice, gdzie nadano mu: 4 grudnia 1963 roku Stopień III Technika Górniczego^[17], 4 grudnia 1969 roku Stopień II Technika Górniczego^[18], 4 grudnia 1974 roku Stopień I Technika Górniczego^[19]. W uznaniu wybitnych zasług w pracy zawodowej i wzorowej postawy społeczno-moralnej nadano jako sztygarowi oddziału KWK „Gliwice” Honorową Szpadę Górniczą^[20].

Jego wnuczką jest Anna Kornecka z domu Wójcikiewicz.

Został pochowany 16 lutego 2016 roku na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Gliwicach^[21].

Zdobyte odznaki szybowcowe

Odznaki szybowcowe zdobyte przez Franciszka Wójcikiewicza podano za: TadeuszT. Lewicki TadeuszT., 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015, s. 191, 196, 198, 201 .

Srebrna odznaka szybowcowa

Złota odznaka szybowcowa

Diamenty za przelot docelowy/po trasie zamkniętej 300 km

Diamenty za przelot 500 km

Odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1985)^[22]
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1981)^[23]
• Złoty Krzyż Zasługi (1976)^[24]
• Srebrny Krzyż Zasługi (1971)^[25]
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)^[26]
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1980)^[m]
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2007)^[27]
• Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” (1979)^[28]
• Odznaka „Przodownik Pracy Socjalistycznej” (1974)^[29]
• Odznaka „Zasłużony Pracownik Kopalni Gliwice i Tytuł Zasłużony Pracownik Kopalni Węgla Kamiennego Gliwice (1984)^[n]

Galeria

• Franciszek Ryszard Wójcikiwicz
• 

  (lata 50. XX w.)

• 

  Zwijanie czaszy spadochronu na gliwickim lotnisku (lata 50. XX w.)

• 

  (1959)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• FranciszekF. Wójcikiewicz FranciszekF., Historia Sekcji Spadochronowej Aeroklubu Gliwickiego, aeroklub.gliwice.pl [dostęp 2016-01-27]  (pol.).
• Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1964–1969, t. W.Z.Graf. Zam. 1014. 70 ks. a. 100 k C–47, Gliwice: Aeroklub Gliwicki, 1964, s. 1–100  (pol.).
• Ewidencja skoków spadochronowych Aeroklubu Gliwickiego 1970–1974, t. W.Z.Graf. Zam. 1014. 70 ks. a. 100 k C–47, Gliwice: Aeroklub Gliwicki, 1970, s. 1–100  (pol.).
• FranciszekF. Wójcikiewicz FranciszekF., Moje wspomnienia lotnicze, Gliwice 2004, s. 1–40  (pol.).
• TadeuszT. Lewicki TadeuszT., 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015, Gliwice 2017, s. 1–220 .