Franciszek Zawadzki (przedsiębiorca)

Franciszek Zawadzki
Data i miejsce urodzenia

6 października 1887
Żelechów

Data i miejsce śmierci

7 listopada 1975
Warszawa

Obywatelstwo

Polska

Informacje klubowe
Klub

Warszawskie Towarzystwo Cyklistów

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Nagrobek Franciszka Zawadzkiego na Cmentarzu Powązkowskim

Franciszek Zawadzki (ur. 6 października 1887 w Żelechowie, zm. 7 listopada 1975 w Warszawie[1]) – polski przedsiębiorca, producent rowerów, w młodości kolarz szosowy, pierwszy mistrz Polski.

Kariera sportowa

Jeszcze w okresie zaborów został mistrzem Królestwa Polskiego w wyścigach kolarskich na szosie w latach 1910 i 1911. 24 sierpnia 1919 został pierwszym mistrzem Polski w tej konkurencji wygrywając wyścig na dystansie 100 km. Wyścig organizowało Warszawskie Towarzystwo Cyklistów. Franciszek Zawadzki należał do niego w latach 1910–1921[1]. W kolejnych mistrzostwach w 1921 zajął 4. miejsce[1][2].

Fabryka rowerów

W 1917 założył zakład w Warszawie. Fabryka mieściła się przy ulicy Bagatela. W pierwszym roku działalności powstało jedynie 17 rowerów, ale już w latach trzydziestych zwiększono produkcje do 30 dziennie[3]. Rowery Zawadzkiego były wysokiej jakości, choć sporo kosztowały. Miały wyjątkowo lekką ramę i wygodne, amortyzowane dwoma sprężynami siodełko firmy Brooks. Używali ich zamożni fabrykanci, handlowcy i policjanci. W okresie międzywojennym rower był bardzo popularnym środkiem transportu. Fabryka przynosiła duże zyski i Zawadzki stał się zamożnym człowiekiem[4][5].

Wybuch II wojny światowej i okres powojenny

Jeszcze przed 1939 Franciszek Zawadzki miał zamiar przenieść zakład do wsi Glina w powiecie otwockim, jednak budowy nowej fabryki nie ukończono przed wybuchem II wojny światowej[4][3]. Starą fabrykę w Warszawie jak i mieszkanie zbombardowano i zamieszkał on z żoną i swoim jedynym synem w willi w Starej Wsi. Podczas wojny wojska Niemieckie ograbiały jego majątek. Jego syn Zbyszek brał udział w powstaniu warszawskim, gdzie został ujęty i wywieziono go do obozu zagłady w Stutthof. Ostatecznie po próbie ucieczki zmarł on w okolicach Hamburga. Po wojnie posiadłości Zawadzkiego znacjonalizowano. Założył wtedy warsztat naprawy rowerów w Starej Wsi. W 1968 jego żonę potrącił śmiertelnie samochód. Zawadzki ożenił się ponownie i sprzedał willę z przeznaczeniem na przedszkole[4]. Przeprowadził się do Warszawy i spoczywa wraz z żoną Eugenią (zm. 1968) na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 256-6-4,5)[6]. Symbolicznie pochowano tam też jego syna Zbigniewa Zawadzkiego (zm. 1945), żołnierza AK.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński: Leksykon. 1466 najlepszych zawodniczek i zawodników w kolarstwie polskim 1919–2015. Warszawa: Fundacja Centrum Edukacji Olimpijskiej, 2016, s. 467. ISBN 978-83-920708-2-5. (pol.).
  2. Bogdan Tuszyński: Złota księga kolarstwa polskiego. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza BGW, 1995, s. 203 i 357. ISBN 83-7066-633-7. (pol.).
  3. a b Historia roweru – rower w Polsce. wrower.pl. [dostęp 2018-09-12]. (pol.).
  4. a b c Andrzej Kamiński: Rowery na drewnianych kołach. iotwock.info, 2016-09-23. [dostęp 2018-09-12]. (pol.).
  5. http://archiwum.celestynow.pl/files/161/4b61983a416a0/cel_wrzesien_net.pdf
  6. Cmentarz Stare Powązki: PIOTR ZAWADZKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-05].
  7. M.P. z 1938 r. nr 271, poz. 636 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.

Media użyte na tej stronie

Cycling (road) pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Cycling (road). This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Franciszek Zawadzki grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 4.0
Nagrobek na Cmentarzu Powązkowskim