Franciszka z Krasińskich

Franciszka Korwin-Krasińska
Ilustracja
Franciszka Krasińska na obrazie pędzla Pera Kraffta (starszego)
Herb
Ślepowron
Rodzina

Krasińscy herbu Ślepowron

Data i miejsce urodzenia

19 marca 1742
Maleszowa

Data i miejsce śmierci

30 kwietnia 1796
Drezno

Ojciec

Stanisław Antoni Krasiński

Matka

Aniela Humięcka

Mąż

Karol Krystian Wettyn

Dzieci

Maria Krystyna Wettyn

Franciszka z Krasińskich (ur. 19 marca 1742 w Maleszowej, zm. 30 kwietnia 1796 w Dreźnie[1]) – królewiczowa polska, trzecia córka z czterech Stanisława Krasińskiego i Anieli Humięckiej, morganatyczna żona księcia kurlandzkiego Karola Krystiana Wettyna, syna króla Polski Augusta III Sasa i Marii Józefy Habsburżanki.

Życiorys

Miała trzy siostry: Barbarę, żonę Michała Świdzińskiego, Zofię i Marię. Początkowo mieszkała z rodziną w zamku w Maleszowej. Później przeniosła się na pensję do Warszawy, pod kuratelą ciotki, Zofii Lubomirskiej, i gdzie poznała swojego przyszłego męża, Karola Krystiana Wettyna, mimo prób swatania jej przez członków rodziny Krasińskich. Ślub z polskim królewiczem odbył się cichcem 25 marca 1760 w Warszawie[2]. W efekcie mąż był zajęty sprawą przetrwania swego Księstwa, i rzadko się spotykali[3]. Z kolei Franciszka też była aktywna politycznie i mieszkała w różnych pałacach krewnych i przyjaciół[4]. Dopiero po dziewiętnastu latach małżeństwa urodziła mu jedyną córkę, Marię Krystynę Albertynę. Małżeństwo to miało charakter morganatyczny. W Polsce, jednak, gdzie nie było pojęcia małżeństwa morganatycznego, była oficjalnie królewiczową. Małżeństwo Franciszki i królewicza Karola zostało oficjalnie uznane przez Sejm w 1776 r., a Sejm Czteroletni przyznał jej dożywotnią pensję[5]. Franciszka Krasińska zmarła prawdopodobnie na raka piersi.

Upamiętnienie w literaturze

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, która się wychowywała w domu córki Barbary Świdzińskiej z Krasińskich, najstarszej siostry Franciszki, u Anieli za Michałem Szymanowskim, starościny wyszogrodzkiej w Izdebnie[6], poświęciła jej powieść Dziennik Franciszki Krasińskiej w ostatnich latach Augusta III pisany. Interesowała się bowiem pisarka jej dziejami i zamkiem w Maleszowej[7].

Ponadto, Franciszek Korwin-Szymanowski w swym opracowaniu o opiekunce Hoffmanowej podaje w nocie edytorskiej o losach korespondencji Franciszki z Krasińskich i jej córki, Marii Krystyny księżnej Carignano. Listy te przechowywane w biurku starościny, przeszły w ręce rodziny wnuczki jej, Marii Feliksowej Szymanowskiej z Łubieńskich, która informuje w cytowanej notatce, że "część ich zaginęła podczas rewolucji trzydziestego roku". A o reszcie zbioru zachowanego w biurku jej ojca, Piotra Łubieńskiego w warszawskim pałacu Zamoyskich, "przyszła druga rewolucja by je zniszczyć." Chodziło o rewizję wojskową i palenie wszelkich dokumentów na skutek bomby rzuconej z pałacu na namiestnika rosyjskiego, generała Berga[8].

Rodowód

Franciszka z Krasińskich[9][10][11]Ojciec:
Stanisław Krasiński[9][10][11]		Dziadek po mieczu:
Aleksander Krasiński[9]		Pradziadek po mieczu:
Mikołaj Jan Krasiński[9][10]		Prapradziadek po mieczu:
Gabriel Krasiński[12][13]
Praprababka po mieczu:
Zofia Lanckrońska[12][13]
Prababka po mieczu:
Zofia Katarzyna Derszniak[9][10]		Prapradziadek po mieczu:
?
Praprababka po mieczu:
?
Babka po mieczu:
Salomea Trzcińska[10]		Pradziadek po mieczu:
?		Prapradziadek po mieczu:
?
Praprababka po mieczu:
?
Prababka po mieczu:
?		Prapradziadek po mieczu:
?
Praprababka po mieczu:
?
Matka:
Aniela Humięcka[9][10][11]		Dziadek po kądzieli:
Stefan Humięcki[9][10][11]		Pradziadek po kądzielii:
Wojciech Humięcki[14]		Prapradziadek po kądzieli:
Aleksander Humięcki[15]
Praprababka po kądzieli:
Krystyna Potocka[15]
Prababka po kądzieli:
Izabela Kątska[14]		Prapradziadek po kądzieli:
Wojciech Kątski[16]
Praprababka po kądzieli:
?
Babka po kądzieli:
Katarzyna Krosnowska[9][11]		Pradziadek po kądzielii:
?		Prapradziadek po kądzieli:
?
Praprababka po kądzieli:
?
Prababka po kądzieli:
?		Prapradziadek po kądzieli:
?
Praprababka po kądzieli:
?

Przypisy

  1. ↑ S. Szenic: Ongiś. Warszawa: 1986, s. 219, 221.
  2. ↑ S. Szenic: Ongiś. Warszawa: 1986, s. 220.
  3. ↑ Stanisława Maliszewska. (2012) Franciszka Krasińska (1742-1796) – zapomniana „królewiczowa” polska ......... ss. 11-32. [1] dostęp: 2018-11-18.
  4. ↑ Radosław Kubicki. (2012) Kobiety w polskiej tradycji i myśli politycznej – ze szczególnym uwzględnieniem Franciszki i Zofii z Krasińskich. ss. 185-196 [2] dostęp: 2018-11-18.
  5. ↑ Stanisława Maliszewska, Franciszka Krasińska – od starościanki do królewiczowej polskiej, [w:] Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku, Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2017, s. 104, ISBN 978-83-63580-87-2.
  6. ↑ Franciszek Korwin-Szymanowski, Józef Szymanowski: Listy do Starościny Wyszogrodzkiej, Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy, 1973, s. 215.
  7. ↑ S. Szenic: Ongiś. Warszawa: 1986, s. 219.
  8. ↑ Korwin-Szymanowski, s. 133
  9. ↑ a b c d e f g h Rodovid (autor zbiorowy): Franciszka Krasińska (von Corvin-Krasinski) b. 9 marzec 1742 d. 30 kwiecień 1796 (ang.). 2011-03-08. [dostęp 2016-07-04].
  10. ↑ a b c d e f g Potomkowie Spitygniewa z rodu Porajów (autor zbiorowy): Stanisław Krasiński + Aniela Humiecka. [dostęp 2016-07-04].
  11. ↑ a b c d e Ryszard Jurzak: Genealogia dynastyczna. [dostęp 2016-07-04].
  12. ↑ a b Rodovid (autor zbiorowy): Mikołaj Krasiński d. 1706 (ang.). 2010-12-05. [dostęp 2016-07-07].
  13. ↑ a b Potomkowie Spitygniewa z rodu Porajów (autor zbiorowy): Gabriel Krasiński. [dostęp 2016-07-07].
  14. ↑ a b Rodovid (autor zbiorowy): Stefan Humiecki d. 1736 (ang.). 2011-03-08. [dostęp 2016-07-07].
  15. ↑ a b Rodovid (autor zbiorowy): Wojciech Humiecki d. 1672 (ang.). 2011-03-09. [dostęp 2016-07-07].
  16. ↑ Rodovid (autor zbiorowy): Wojciech Kątski (ang.). 2010-12-04. [dostęp 2016-07-07].

Bibliografia

  • Szenic S., Ongiś, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986, ISBN 83-11-07294-9, ss. 219–222.
  • Franciszka z Krasińskich Wettyn, Kśiężna Kurlandii i Semigalii, prababka dynastii królów włoskich. Dziedzictwo rodziny Krasińskich w regionie świętokrzyskim, pod redakcją Dariusza Kaliny, Radosława Kubickiego i Michała Wardzyńskiego. Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego. Kielce-Lisów: 2012. ISBN 978-83-925243-1-1, s. 244. [3] dostęp: 2018-11-18.

Media użyte na tej stronie