Frankówka

Frankówka

Malá Franková

Uliczka we wsi
Państwo	Słowacja
Kraj	kraj preszowski
Powiat	Kieżmark
Starosta	Jozef Kromka[1]
Powierzchnia	10,80[2] km²
Wysokość	750[3] m n.p.m.
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość	190[4] 17,35[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 52[3]
Kod pocztowy	059 78[3]
Tablice rejestracyjne	KK
Położenie na mapie kraju preszowskiego Frankówka
Położenie na mapie Słowacji Frankówka
49°19′N 20°18′E/49,316667 20,300000
Strona internetowa

Frankówka (słow. Malá Franková) – wieś (obec) w powiecie Kieżmark na Zamagurzu na Słowacji. Położona jest w dolinie Frankowskiego Potoku i na dwóch jego zboczach utworzonych przez dwa grzbiety górskie będące bocznymi odgałęzieniami Magury Spiskiej. Od zachodniej strony jest to północno-wschodni grzbiet Magurki opadający do doliny Osturniańskiego Potoku, od wschodniej dłuższy grzbiet odchodzący w rejonie Małej Polany na północ do Przełęczy Hanuszowskiej oraz krótki Pośredni Grzbiet. Do miejscowości prowadzi szosa z Frankowej^[6].

Wieś powstała jako osada w majątku zakonu kartuzów z Czerwonego Klasztoru, początkowo jako część Frankowej. Pierwsza zachowana wzmianka historyczna wspominająca o Frankówce pochodzi z roku 1568, z kolei z zachowanej dokumentacji wynika, że oddzieliła się ona od Frankowej na przełomie XVI i XVII wieku. Jako odrębna wieś lokowana na prawie wołoskim Frankówka notowana była w roku 1611. Następnie wieś należała do rodu Rakoczych, biskupa nitrzańskiego Ladislava Matiašovskiego (od 1699), zgromadzenia kamedułów (od 1704), po likwidacji zakonów – do skarbu państwa (od 1782) i wreszcie do greckokatolickiego biskupstwa w Preszowie (od 1820 do zniesienia poddaństwa w 1848). W okresie od 1979 do 1990 Frankówka wchodziła w skład wsi (obec) Frankowa^[7][8].

Frankówka tradycyjnie zaliczana jest do wsi góralskich, kultywowany jest w niej miejscowy folklor i lokalna mowa. Jest to gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka^[9]. Zabudowania Frankówki skupione są w typowym dla Spiszu stylu – ciasno jedno przy drugim wzdłuż wąskiej ulicy nad potokiem.

Demografia

Według danych pozyskanych podczas spisu powszechnego z 2011 roku mieszkańcy Frankówki przynależeli do następujących grup:

• Według płci:^[10][11][12]
  • mężczyźni – 94
  • kobiety – 92

• Według narodowości:^[10]
  • Słowacy – 179
  • Żydzi – 1
  • inna – 2
  • nieokreślona – 4

• Według języka ojczystego:^[11]
  • słowacki – 177
  • polski – 5
  • inny – 2
  • nieokreślony – 2

• Według wyznania:^[12]
  • Kościół rzymskokatolicki – 179
  • Kościół greckokatolicki – 4
  • bez wyznania – 1
  • nieokreślone – 2

Szlaki turystyczne

– czerwony z Frankówki grzbietem Magurki do rozdroża pod Magurką. 2.05 h, ↓ 1.35 h

– żółty z Frankówki przez Furmanec na Małą Polanę 1.10 h, ↓ 55 min

Galeria

• 

  Kościół we Frankówce

• 

  Tradycyjna zabudowa

• 

  Członkowie zespołu Frankovčan w strojach ludowych

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Frankówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 404 .