Franz Anton Maulbertsch

Martin Johann Schmidt, Portret malarza Franza Antona Maulbertscha (ok. 1764).

Franz Anton Maulbertsch (ochrzczony 7 czerwca 1724 w Langenargen nad Jez. Bodeńskim, zm. 8 sierpnia 1796 w Wiedniu) – austriacki malarz i grafik okresu rokoka i klasycyzmu.

Inne wersje nazwiska: Maulpertsch, Maulbersch, Malbertz

Od 1739 przebywał w Wiedniu, gdzie był uczniem P. van Roya. W l. 1739-45 i 1749-50 studiował u Paula Trogera w Kaiserliche Akademie. W 1759 został jej członkiem, a w 1770 profesorem. Od 1770 należał do Akademii Miedziorytników. Działał w Austrii, Czechach i na Węgrzech.

Malował freski w kościołach, klasztorach i pałacach (ponad 50 dekoracyjnych zespołów ściennych), liczne obrazy ołtarzowe, portrety oraz sceny mitologiczne i rodzajowe. Pod koniec życia zajmował się akwafortą.

Wykonał freski m.in. w kościele pijarów w Wiedniu (1753), kościele parafialnym w Sümeg (1758), pałacu w Halbturn (1765), kościele parafialnym w Schwecht (1764), Starym Uniwersytecie w Wiedniu (1766-67), rezydencji w Innsbrucku (1775-76), katedrze w Györ (1772-81), bibliotece klasztornej na Strahovie w Pradze (1794).

Do 1765 tworzył w manierze rokokowej (ekspresja, dynamizm, subtelny koloryt, bogate efekty świetlne), w późniejszych latach łączył je z elementami klasycyzmu (większa równowaga, statyczność kompozycji, ograniczenie liczby postaci).

Jego styl był wynikiem różnorodnych oddziaływań, m.in. Paula Trogera, Johanna Michaela Rottmayra, a także malarstwa weneckiego, flamandzkiego (Peter Paul Rubens) i holenderskiego (Rembrandt).

Wybrane dzieła

Diana, Apollo i Saturn (Triumf Diany), Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Alegoria Świtu – Kolonia, Wallraf-Richartz-Museum
  • Apoteoza św. Jana Nepomucena (ok. 1760) – Paryż, Luwr
  • Apoteoza węgierskich świętych – Berlin, Gemäldegalerie
  • Autoportret (1794-96) – Wiedeń, Barockmuseum
  • Chrzest eunucha – St. Petersburg, Ermitaż
  • Diana, Apollo i Saturn (Triumf Diany) – Warszawa, Muzeum Narodowe
  • Edukacja Marii (ok. 1755) – Karlsruhe, Kunsthalle
  • Koriolan u bram Rzymu (1790-93) – Stuttgart, Staatsgalerie
  • Męczeństwo św. Andrzeja – Wiedeń, Barockmuseum
  • Mężczyzna palący fajkę (1785) – Norymberga, Germanisches Nationalmuseum
  • Niewierny Tomasz (1762-64) – Brno, Kościół św. Tomasza
  • Ofiara Ifigenii – Warszawa, Muzeum Narodowe
  • Ofiara Izaaka – Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
  • Ofiarowanie Jezusa w świątyni (ok. 1750) – Cleveland, Museum of Art
  • Rebeka i Eliezar (1745-50) – Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
  • Św. Paweł – Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
  • Święta Rodzina (1752-53) – Wiedeń, Barockmuseum
  • Święta Tekla – Lwów, Galeria Malarstwa
  • Święta Trójca (1785-86) – Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
  • Wniebowstąpienie – Wiedeń, Barockmuseum
  • Zwiastowanie (1766-67) – Wiedeń, Barockmuseum
  • Zwiastowanie (ok. 1755) – Paryż, Luwr
  • Zwycięstwo św. Jakuba z Composteli – Wiedeń, Barockmuseum

  • Jowisz i Antiope (ok. 1780)

  • Chrzest eunucha (1750)

  • Znachor (przed 1785)

Bibliografia

REF orange.svg
Ta sekcja od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł.
(Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.
  • Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF ; Wydaw. Nauk. PWN, 2002. ​ISBN 83-01-13637-5​
  • Beata Krasucka, Maulbertsch Franz Anton, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2008, ​ISBN 978-83-7306-390-7​
  • Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ​ISBN 83-7079-076-3​
  • Sztuka świata. T. 13, Leksykon L-Z. Warszawa: Arkady, 2000. ​ISBN 83-213-4135-7​.
  • Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 3, Warszawa: HPS, 2006, ​ISBN 978-83-60688-17-5​

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie