Franz Jonas
 Franz Jonas (1965) | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 października 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 kwietnia 1974 |
| Prezydent Austrii | |
| Okres | od 9 czerwca 1965 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Franz Josef Jonas ([fʀanʦ ˈjoːnas]; ur. 4 października 1899[1] w Wiedniu, zm. 24 kwietnia 1974 tamże[2]) – austriacki polityk, działacz Socjalistycznej Partii Austrii, deputowany, od 1951 do 1965 burmistrz Wiednia, w latach 1965–1974 prezydent Austrii.
Życiorys
Syn Josefa i Kathariny z domu Rokos[3]. Urodził się w rodzinie robotniczej. Od 1913 przyuczał się do zawodu zecera, uczęszczał również do branżowej szkoły zawodowej. W 1917 w okresie I wojny światowej zmobilizowany, wysłany na front rosyjski, a następnie na front włoski. Po wojnie wstąpił do wojska nowej republiki, po czym w 1919 brał udział w walkach w Karyntii. Później pracował jako zecer i korektor. Działał w związku zawodowym drukarzy, młodzieżowej socjalistycznej organizacji robotniczej i Sozialdemokratische Arbeiterpartei (SDAP), poprzedniczce Socjalistycznej Partii Austrii. W 1923 zdał egzamin nauczycielski w zakresie esperanto, prowadził później kursy językowe. Od 1928 był słuchaczem szkoły robotniczej w dzielnicy Döbling[4]. W latach 1932–1934 pełnił funkcję sekretarza SDAP w dzielnicy Floridsdorf[5]. W połowie lat 30. z powodów politycznych więziony, po zwolnieniu przez jakiś czas bezrobotny. Od 1938 ponownie pracował jako zecer, a od 1939 jako urzędnik do spraw rozliczeń w fabryce lokomotyw[4].
Po wojnie powrócił do działalności politycznej. W 1945 został członkiem władz dzielnicy Floridsdorf, a rok później jej burmistrzem. W 1948 dołączył do władz wykonawczych Wiednia, w których odpowiadał kolejno za kwestie dotyczące żywności (do 1949) i budownictwa (do 1951)[2]. Gdy w 1951 Theodor Körner został prezydentem Austrii, Franz Jonas zastąpił go na stanowisku burmistrza Wiednia[4], które zajmował do 1965. W międzyczasie był też członkiem Rady Federalnej (1952–1953) oraz Rady Narodowej VII, VIII, IX i X kadencji (1953–1965)[2].
W 1965 wystartował w wyborach prezydenckich, które wygrał z wynikiem 50,7% głosów, pokonując byłego chadeckiego kanclerza Alfonsa Gorbacha[6]. Urząd objął 9 czerwca tegoż roku[2]. W 1971 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję – z wynikiem 52,8% głosów wygrał z Kurtem Waldheimem[7].
Od 1922 był żonaty z Margarethe Towarek[3]. Chorował na raka żołądka, zmarł w kwietniu 1974 w trakcie urzędowania[4] (podobnie jak trzech jego poprzedników). Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu[4].
Przypisy
- ↑ Według przekazów Franz Jonas urodził się w rzeczywistości 29 września, a datę 4 października miała wpisać położna (zob. Franz Jonas (niem.). europaschule.at, 31 marca 2006. [dostęp 2020-09-20].).
- ↑ a b c d Franz Jonas (niem.). parlament.gv.at. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b Franz Jonas (niem.). Wien Geschichte Wiki. [dostęp 2022-02-01].
- ↑ a b c d e Franz Jonas (niem.). europaschule.at, 31 marca 2006. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Jonas, Franz (niem.). austria-forum.org. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Die Wahl des Bundespräsidenten am 23. Mai 1965. (niem.). bmi.gv.at. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ Die Wahl des Bundespräsidenten am 25. April 1971. (niem.). bmi.gv.at. [dostęp 2020-09-20].
Media użyte na tej stronie
Autor: Katharina Liebert, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pronunciation of "Franz Jonas" in Austrian German. Female voice. Speaker from Vienna, Austria.
.svg)
State flag of Austria in the Version of Dr. Peter Diem as of attachment 2 austrian Statute about coat of arms etc. (“Wappengesetz”), but the coat of arms in the heraldic colours black-red-yellow.