Franz Joseph von Thurn und Taxis

Franz Joseph Maximilian Maria Antonius Ignatius Lamoral Prinz von Thurn und Taxis (ur. 21 grudnia 1893 w Ratyzbonie; zm. 13 lipca 1971 tamże) − do roku 1918 dziedziczny książę Thurn und Taxis. Od 1952 roku głowa rodziny Thurn und Taxis[1].

Książę Franz Joseph von Thurn und Taxis
Herb Domu Książęcego Thurn und Taxis

Życie, rodzina, edukacja

Franciszek Józef był najstarszym synem księcia Alberta von Thurn und Taxis i jego małżonki arcyksiężnej Małgorzaty Klementyny Austriackiej, córki Józefa Karola Ludwika Austriackiego i księżniczki Klotyldy Marii Sachsen-Coburg-Saalfeld. Na chrzcie nadano księciu imiona na cześć cesarza Franciszka Józefa, który był jednym z ojców chrzestnych[2]. Książę Franciszek Józef miał siedmioro rodzeństwa: sześciu braci i jedną siostrę. Jeden z jego braci, książę Max Emanuel von Thurn und Taxis (1902-1994), wstąpił do klasztoru i został benedyktynem, inny Filip Ernest poślubił księżniczkę Eulalię von Thurn und Taxis w atmosferze skandalu, wszak księżniczka Eulalia była narzeczoną kolejnego z braci Raphaela Rainera.

Po odbytej edukacji pod okiem prywatnych nauczycieli i zdaniu egzaminu maturalnego studiował książę w semestrze zimowym 1912 roku na uniwersytetach w Strasburgu i Lipsku. Z powodu wybuchu I wojny światowej Franciszek Józef był zmuszony przerwać naukę. W dniu 6 sierpnia 1914 roku udał się na punkt mobilizacyjny elitarnego pruskiego oddziału Gardes du Corps. W toku działań wojennych został awansowany do stopnia porucznika a po zakończeniu wojny w 1919 roku powrócił z powrotem do Ratyzbony[3]. Po wojnie w dniu 23 listopada 1920 książę Franciszek Józef von Thurm und Taxis poślubił księżniczkę Elżbietę de Bragança, z którą to zamieszkał na zamku Neueglofsheim w Thalmässing. W nowym miejscu zamieszkania udało się księciu Franciszkowi rozwinąć swoje zainteresowania i pasje do polowania, historii i sztuki. Powstała też jego rozległa prywatna biblioteka, która stała się z czasem biblioteką domu Thurn und Taxis.

Dalsze losy

Z małżeństwa z Elżbietą urodziło się księciu pięcioro dzieci, z czego czworo dożyło wieku dorosłego. W chwili wybuchu II wojny światowej liczył książę 46 lat. Do końca czerwca 1940 roku uczestniczył w zachodniej kampanii przeciwko Francji, a potem przez dwa i pół roku stacjonował tamże do chwili wydania przez Hitlera dekretu zakazującego arystokracji udziału w działaniach militarnych III Rzeszy, opublikowanego 31 marca 1944 przez feldmarszałka Wilhelma Keitla[4]. Jedyny syn księcia Franciszka Józefa, Gabriel zginął 17 grudnia 1942 roku w Bitwie pod Stalingradem w wieku zaledwie 20 lat.

Katedra w Ratyzbonie, fasada zachodnia

Po wojnie książę Franciszek Józef większość czasu spędzał w swoim rodzinnym domu, z wyjątkiem zim, które spędzał w Ratyzbonie na zamku św. Emmerama. Oprócz zajmowania się rodzinnym majątkiem książę coraz bardziej poświęcał się badaniom nad historią miasta Ratyzbona, dawnego opactwa św. Emmerama i domowej siedziby rodu. W dniu 21 grudnia 1963 roku książę otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Ratyzbona w uznaniu dla jego wysokich zasług w sprawach gospodarczych, społecznych i kulturalnych[5]. Był książę także honorowym członkiem Katolickiego Stowarzyszenia Studenckiego KDSt.V. Rupertia Regensburg.

Śmierć i jej następstwa

Książę Franciszek Józef przeżył swoją małżonkę o niemalże półtora roku. Po długiej chorobie zmarł w dniu 13 lipca 1971 roku i został pochowany w krypcie kaplicy św. Emmerama na zamku w Ratyzbonie. Jedna z ulic w mieście, któremu poświęcił tyle uwagi i pracy, została nazwana jego imieniem. Książę Franciszek Józef zapisał się we wdzięcznej pamięci tych, z którymi dane było mu się zetknąć. Wspominano go ciepło i serdecznie. Miał być, jak wspomina go jeden z jego lokajów, tego typu człowiekiem jakich już nie ma[6]. Jego życie było świadectwem jego pasji. Wielkiej pasji do polowania, której pozostał wierny do końca. Krótko przed śmiercią wyraził pragnienie, aby ponownie móc kontynuować swoją ukochaną sztukę polowania[7]. Książę Franciszek Józef był bardzo popularny i lubiany wśród mieszkańców nie tylko miasta Ratyzbona. Uchodził za człowieka przystępnego, łatwo nawiązującego kontakty. Nie lubił pompy, był raczej spokojny, a nawet nieśmiały"[8].

Genealogia

Wywód przodków Franz Joseph von Thurn und Taxis
Prapradziadkowie

Karl Alexander von Thurn und Taxis
(1770–1827)
∞ 1789
Therese zu Mecklenburg
(1773–1839)

Konrad Heinrich Ernst Friedrich von Dörnberg
(1769–1828))
∞ 1800
Wilhelmine Sophie von Glauburg
(1775-1835)

Pius Wittelsbach (książę w Bawarii)
(1786-1837)
∞ 1807
Anna Maria Wittelsbach
(1753-1824)

Król
Maksymilian I Józef Wittelsbach
(1756-1825)
∞ 1797
Karolina Fryderyka Badeńska
(1776-1841)

Cesarz
Leopold II Habsburg
(1747–1792)
∞ 1766
Maria Ludwika Burbon
(1745–1792)

Ludwik Wirtemberski
(1756–1817)
∞ 1797
Henrietta Nassau-Weilburg
(1780–1857)

Książę
Ferdynand von Sachsen-Coburg-Saalfeld
(1785–1851)
∞ 1815
Maria Antonina von Kohary
(1797–1862)

Król
Ludwik Filip I (1773–1850)
∞ 1809
Maria Amelia Burbon-Sycylijska
(1782–1866)

Pradziadkowie

Książę
Maximilian Karl von Thurn und Taxis (1802–1871)
∞ 1828
Wilhelmine von Dörnberg (1808–1835)

Książę
Maksymilian Bawarski (1808−1888)
∞ 1828
Ludwika Wilhelmina Wittelsbach (1808−1892)

Arcyksiążę
Józef Antoni Habsburg (1776–1847)
∞ 1819
Maria Dorota Wirtemberska (1797–1855)

Książę
August Sachsen-Coburg-Gotha (1818–1881)
∞ 1843
Klementyna Orleańska (1817–1907)

Dziadkowie

Książę Maximilian Anton von Thurn und Taxis (1831–1867)
∞ 1858
Helena Karolina Wittelsbach (1834–1890)

Joseph Karl Ludwig von Österreich (1833–1905)
∞ 1864
Clotilde von Sachsen-Coburg und Gotha (1846–1927)

Rodzice

Książę Albert von Thurn und Taxis (1867–1952)
∞ 1890
Małgorzata Klementyna Austriacka (1870–1955)

Franz Joseph von Thurn und Taxis (1893–1971)

Przypisy

  1. Biographie bei Munzinger Online
  2. Martin Dallmeier, Martha Schad. Das Fürstliche Haus Thurn und Taxis, 300 Jahre Geschichte in Bildern , Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 1996, s. 156.
  3. Martin Dallmeier, Martha Schad, op. cit., s. 156.
  4. Martin Dallmeier, Martha Schad, op. cit., s. 155 i 157.
  5. Martin Dallmeier, Martha Schad, op. cit., s. 158.
  6. Die Zeit: Der Lakai und sein Fürst, Nr. 30, s. 1-2.
  7. Die Zeit, op. cit., s. 1.
  8. Die Zeit, op. cit., s. 2.

Bibliografia

  • Wolfgang Behringer: Thurn und Taxis, Die Geschichte ihrer Post und ihrer Unternehmen, München, Zürich 1990.
  • Desmond Chapman-Huston, Ludwig II: Der verrückte König von Bayern., Dorset Press, New York 1990.
  • Martin Dallmeier, Martha Schad: Das Fürstliche Haus Thurn und Taxis, 300 Jahre Geschichte in Bildern, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 1996.

Media użyte na tej stronie

Fassade St.Peter Regensburg.JPG
Autor: S.Fischer, Licencja: CC-BY-SA-3.0
West front of St. Peter in Regensburg
Franz Joseph, 9th Prince of Thurn and Taxis with Karl August, 10th Prince of Thurn and Taxis, ca 1910.jpg
Crown Prince of Thurn & Taxis and Prince Carl August (LOC)

Bain News Service,, publisher.

Crown Prince of Thurn & Taxis and Prince Carl August

Franz Joseph (21 December 1893 – 13 July 1971) and Karl August (23 July 1898 – 26 April 1982)

[between ca. 1910 and ca. 1915]

1 negative : glass ; 5 x 7 in. or smaller.

Notes: Title from unverified data provided by the Bain News Service on the negatives or caption cards. Forms part of: George Grantham Bain Collection (Library of Congress).

Format: Glass negatives.

Rights Info: No known restrictions on publication.

Repository: Library of Congress, Prints and Photographs Division, Washington, D.C. 20540 USA, hdl.loc.gov/loc.pnp/pp.print

General information about the Bain Collection is available at hdl.loc.gov/loc.pnp/pp.ggbain

Persistent URL: hdl.loc.gov/loc.pnp/ggbain.15491

Call Number: LC-B2- 2993-5
Wappen von Thurn und Taxis.jpg
Wappen der Familie von Thurn und Taxis