Franz Schmidt (muzyk)
Data i miejsce urodzenia | 22 grudnia 1874 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Franz Schmidt (ur. 22 grudnia 1874 w Pressburgu, zm. 11 lutego 1939 w Perchtoldsdorf[1][2][3]) – austriacki kompozytor, wiolonczelista, pianista i dyrygent[1][3].
Życiorys
Początkowo pobierał lekcje u organisty katedry w Bratysławie nazwiskiem Maher, w 1888 roku przeprowadził się z rodziną do Wiednia[2]. W latach 1889–1896 uczył się w konserwatorium wiedeńskim u Roberta Fuchsa (teoria i harmonia) oraz Karla Udela i Ferdinanda Hellmesbergera (wiolonczela), studia ukończył z wyróżnieniem[1]. Był wiolonczelistą Wiener Philharmoniker (1896–1911) oraz orkiestry Opery Wiedeńskiej (1896–1914)[1]. Od 1901 roku związany był z konserwatorium wiedeńskim, gdzie wykładał początkowo grę na wiolonczeli, a później grę na fortepianie (od 1914) oraz kontrapunkt i kompozycję (od 1922)[1][2]. Był dyrektorem (1925–1927) i rektorem (1927–1931) konserwatorium[1]. W 1934 roku Uniwersytet Wiedeński przyznał mu tytuł doktora honoris causa[1][2]. W 1937 roku otrzymał nagrodę im. Beethovena, przyznawaną przez Preußische Akademie der Künste[2].
Twórczość
Tworzył w stylu późnoromantycznym, wykorzystując elementy węgierskiego folkloru muzycznego[1]. W symfoniach, opartych na ludowych melodiach węgierskich, słowiańskich i niemieckich, stosował technikę wariacyjną, łącząc elementy formy sonatowej, ronda, trzyczęściowej ABA i fugi[1]. W twórczości organowej, wzorowanej na muzyce J.S. Bacha, posługiwał się dawnymi formami: preludium, toccatą, przygrywką chorałową[1]. Preferował klasyczną polifonię, będąc przeciwnikiem romantycznego orkiestrowego traktowania organów[1].
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- 4 symfonie (I E-dur 1896–1899, II Es-dur 1911–1913, III A-dur 1928, IV C-dur 1932–1933)
- Zwischenspiel aus einer unvollständigen romantischen Oper (1903)
- Konzertante Variationen über ein Thema von Beethoven na fortepian na lewą rękę i orkiestrę (1923)
- Variationen über ein Husarenlied (1931)
- Koncert Es-dur na fortepian na lewę rękę i orkiestrę (1934)
- Fuga solemnis na organy, 6 trąbek, 6 rogów, 3 puzony, tubę basową i kotły (1937)
Utwory kameralne
- 2 kwartety smyczkowe (1925, 1929)
Utwory wokalno-instrumentalne
- oratorium Das Buch mit sieben Siegeln, słowa kompozytora według Apokalipsy św. Jana (1935–1937, wyst. Wiedeń 1938)
- kantata Deutsche Auferstehung (nieukończona, wyst. Wiedeń 1940)
Opery
- Notre-Dame, libretto kompozytor i Leopold Wilk według Victora Hugo (1902–1904, wyst. Wiedeń 1914)
- Fredigundis, libretto Bruno Warden i Ignaz Michael Welleminsky według Felixa Dahna (wyst. Berlin 1932)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 108. ISBN 978-83-224-0865-0.
- ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3189. ISBN 0-02-865530-3.
- ↑ a b The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 800. ISBN 0-674-37299-9.
- ISNI: 0000 0001 0777 0436
- VIAF: 9891919
- LCCN: n79077217
- GND: 118608762
- NDL: 01227776
- LIBRIS: 42gkn4nn2j7gmtv
- BnF: 12184381w
- SUDOC: 030427983
- SBN: SBLV292153
- NKC: js20020225017
- BNE: XX1115145
- NTA: 071406492
- BIBSYS: 10034203
- Open Library: OL1084174A
- PLWABN: 9810690976005606
- NUKAT: n2005096055
- J9U: 987007443895605171
- LNB: 000046632
- CONOR: 93181283
- WorldCat: lccn-n79077217