Franz von Bayern

Franciszek Wittelsbach

Pretendent do tronu Bawarii
Okres	od 8 lipca 1996
Poprzednik	Albert Wittelsbach
Dane biograficzne
Dynastia	Wittelsbachowie
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1933 Monachium
Ojciec	Albert Wittelsbach
Matka	Maria hr. Draškovič
Odznaczenia

(c) Dieter Stein, CC BY-SA 3.0

Franz Herzog von Bayern, olej na płótnie, portret autorstwa Dietera Steina

Franciszek Wittelsbach, właśc. Franciszek Bonawentura Wojciech Maria Wittelsbach (ur. 14 lipca 1933 w Monachium jako Franz Bonaventura Adalbert Maria Prinz von Bayern) – książę bawarski z dynastii Wittelsbachów, głowa bawarskiej rodziny królewskiej i pretendent do tronu Bawarii używający tytułów Księcia Bawarii, Frankonii i Szwabii oraz Palatyna Renu, kolekcjoner dzieł sztuki.

Rodzina i wykształcenie

Urodził się w Monachium jako starszy syn księcia Alberta i jego pierwszej żony – hrabiny Marii Draškovič z zamku Trakošćan (koło Krapiny w Chorwacji). Jest w prostej linii prawnukiem ostatniego króla Bawarii – Ludwika III Wittelsbacha.

W październiku 1944 roku książę Franciszek razem z rodziną został aresztowany i uwięziony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen, w Oranienburgu (w Brandenburgii). W kwietniu 1945 roku Wittelsbachów przeniesiono do Dachau, a stamtąd uwolniła ich armia amerykańska. Po wojnie uczęszczał do liceum benedyktyńskiego w klasztorze Ettal, potem studiował zarządzanie na uniwersytetach w Monachium i Zurichu i kształcił się na handlarza stalą.

Książę Franciszek jako głowa rodu Wittelsbachów pełni wiele funkcji honorowych w różnych fundacjach i kuratoriach, m.in. jest prezesem stowarzyszenia na rzecz wspierania Starej Pinakoteki i przewodniczącym międzynarodowej rady Museum of Modern Art. Mieszka w pałacu Nymphenburg.

Tradycyjnie używane tytuły

Franz von Bayern używa w kontaktach prywatnych kilku tytułów arystokratycznych, w większości niemających jednak żadnego umocowania prawnego^[1], częściowo stanowiących jednak część nazwiska. W środowiskach radykalnie legitymistycznych monarchistów tytułowany jest: książę Bawarii, Frankonii i Szwabii, hrabia palatyn reński (niem. Herzog von Bayern, Franken und in Schwaben, Pfalzgraf bei Rhein); jakobicki pretendent jako Franciszek II, król Anglii, Szkocji, Irlandii, i Francji (ang. King of England, Scotland, Ireland and France); tytułowany jest również królem Cypru i Jerozolimy (łac. Rex Ciprii et Rex Jerusalemae).

Król Bawarii

Franz von Bayern jest w prostej linii prawnukiem ostatniego króla Bawarii Ludwika III Wittelsbacha. Po śmierci swojego ojca w 1996 roku zaczął używać nazwiska Herzog von Bayern, będącego niegdyś (do podniesienia 1806 Bawarii do rangi królestwa) tytułem dziedzicznego władcy Bawarii, które jest tradycyjnym tytułem głowy bawarskiej rodziny królewskiej. 23 lutego 2007 kanclerz Angela Merkel zezwoliła na zmianę nazwiska^[2] (teraz Franz B.A.M. Herzog von Bayern).

Gdyby Bawaria była nadal monarchią, to zgodnie z zasadami prawa salickiego tytuł po jego śmierci odziedziczyłby jego brat Max Emanuel Wittelsbach, drugi w kolejce do tronu jest Luitpold Wittelsbach (kuzyn Franciszka).

Król Anglii i Szkocji

Jako Franciszek II jest obecnie jakobickim pretendentem do tronu Anglii, Francji, Szkocji i Irlandii. On sam nigdy nie wysunął roszczeń, uważając dziedzictwo tronu Wielkiej Brytanii za sprawę wewnętrzną Brytyjczyków, która go nie dotyczy^[3]. W 2002 roku z inicjatywy jakobitów wyszła seria 250 monet ze słowami Gracia Dei, Rex Scotolorum i jego podobizną na awersie i mottem Szkocji na rewersie. Po jego śmierci tytuł odziedziczy jego brat Max Emanuel Bawarski, a następnie jego córka księżna Liechtensteinu Zofia Bawarska oraz jej dzieci.

Król Jerozolimy

Jeden z przodków Franciszka ożenił się z członkinią domu de Lusignan i przez to Franciszek miał jakoby odziedziczyć pretensje do królestw Cypru i Jerozolimy (ostatni król Jerozolimy był też królem Cypru). Tytułu króla Cypru i Jerozolimy obecnie używają również m.in.: król Hiszpanii Filip VI Burbon; pretendent do tronu Francji Ludwik Burbon; pretendent do trony Włoch Wiktor Emanuel di Savoia-Carignano. Przysługuje też Habsburgom-Lotaryńskim, chociaż podczas pogrzebu arcyksięcia Ottona nie został wymieniony. Obecnie głową Habsburgów – i spadkobiercą pretensji – jest Karol Tomasz Habsburg.

Odznaczenia

Dynastyczne

• Wielki Mistrz Orderu św. Huberta^[4]
• Wielki Mistrz Orderu św. Jerzego^[4]
• Wielki Mistrz Orderu Teresy (kobiecy)^[4]
• Order Złotego Runa – Austria, 1960^[5]

Państwowe

• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RFN – 2017^[6]
• Krzyż Wielki Orderu Grobu Świętego – Stolica Apostolska, 2004
• Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi – Zakon Maltański, 2008^[7]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Rumunia, 2014^[8]

Genealogia

Zobacz też

• jakobici

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona jakobitów. defendersofscotland.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-16)].