Fraszka

Fraszka (wł. frasca – gałązka, drobiazg, bagatela, błahostka) – krótki utwór liryczny, zazwyczaj rymowany lub wierszowany, o różnorodnej tematyce, często humorystycznej lub ironicznej (satyrycznej). Często kończy się wyraźną puentą. Fraszka wywodzi się ze starożytności, swoimi korzeniami sięga do epigramatu, którego twórcą był Symonides z Keos. Były to krótkie napisy na kamieniach nagrobnych (epitafium) i przedmiotach codziennego użytku.

Autorami fraszek było wielu znanych polskich poetów, między innymi Jan Kochanowski i Wacław Potocki, w literaturze współczesnej Julian Tuwim czy Jan Sztaudynger.

Fraszkę do literatury polskiej wprowadził Jan Kochanowski. Oprócz tematyki żartobliwej, np. fraszka O doktorze Hiszpanie, pisywał także fraszki refleksyjne (O żywocie ludzkim), pochwalne, biesiadne, miłosne (Do Kasi). Bardzo znane są: Na dom w Czarnolesie, Na lipę, Raki. Do dziś zachowało się ok. 485 fraszek Jana Kochanowskiego. Poeta ten był również autorem polskiej nazwy tego rodzaju wiersza[1]. Fraszki Kochanowskiego zostały wydane po raz pierwszy w 1584[2].

Podział fraszek

  • autobiograficzne
  • autotematyczne
  • biesiadne
  • erotyczne
  • filozoficzno-refleksyjne
  • historyczne
  • humanistyczne
  • liryczne
  • matematyczne
  • miłosne
  • obyczajowe
  • patriotyczne
  • polityczne
  • religijne
  • satyryczne

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Sierotwiński, Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków, 1970
  2. ↑ Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 287, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.

Bibliografia

  • Z fraszką przez stulecia (XV-XX wiek), Józef Bułatowicz, Andrzej Mleczko (ilust.), Kęty: Antyk, 2005, ISBN 83-89637-10-3, OCLC 69362176.

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.