Fraza nominalna

Fraza nominalna, zwana również frazą rzeczownikową, grupą nominalną lub NP – w gramatykach bezkontekstowych, a zwłaszcza w gramatyce transformacyjno-generatywnej grupa pojęciowa rzeczowników.

Budowa frazy nominalnej

Najprostsza fraza nominalna złożona jest wyłącznie z rzeczownika^[1]:

• NP → N
• John

Rzeczownik określany jest często przez przedimki, zaimki wskazujące, liczebniki itp. Wchodzą one w skład grupy nominalnej^[2]:

• NP → Det N
• the box

Fraza nominalna jako podmiot i dopełnienie

Rzeczowniki mogą być modyfikowane przez przymiotniki, przy czym może ich być dowolna liczba^[3]:

• NP → Det (Adj) N
• the small box

Innym możliwym sposobem modyfikacji frazy nominalnej jest fraza przysłówkowa:

• NP → Det (Adj) N (PP)
• the small box with sweets

Pojemność frazy rzeczownikowej nie ogranicza się do jednej frazy przysłówkowej:

• NP → Det (Adj+) (Adj+) N (PP+) (PP+)
• the small yellow box of pastry with a glistening lid

Inną możliwą modyfikacją frazy nominalnej jest fraza przymiotnikowa, przy czym zawarty w niej przysłówek modyfikuje najczęściej przymiotnik, a nie rzeczownik^[4]:

• AdvP → (AP) A
• very yellow

• NP → Det (AP) N (PP)
• a very small book with yellow covers

Grupa nominalna może występować nie tylko w charakterze podmiotu, ale np. dopełnienia, funkcjonując samodzielnie albo będąc elementem frazy przysłówkowej:

• PP → P NP
• with a knife

Drzewo składniowe frazy a very small green book with a black girl on its cover wygląda następująco^[5]:

Fraza nominalna w języku francuskim

Francuska fraza nominalna składa się z rzeczownika i jego określników. W języku francuskim istnieją następujące rodzaje określników^[6]:

• rodzajniki: un stylo, , la valise, du pain
• zaimki wskazujące: cette maison, cet homme
• przymiotniki dzierżawcze: son cahier, notre bagnole
• liczebniki: trois chomeurs, quatre livres.

Determinanty mogą występować zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Jako określniki mogą występować również przymiotniki pytające lub wykrzyknikowe, takie jak quel, jak również przysłówki wskazujące na ilość: beaucoup de, trop de^[6].

• ces quelques roses → tych kilka róż
• leur deux enfants → ich dwoje dzieci
• Quelle heure est t-il? → Która jest godzina?
• Quel merveilleux jardin! → Jaki piękny ogród!
• Il y a beaucoup de vent aujourd'hui.

Innymi elementami grupy nominalnej mogą być^[7]:

• przymiotnik oznaczający jakość lub pochodzenie un gâteau francais
• przydawka: mon livre de français.

Fraza nominalna może zostać zastąpiona zaimkiem wskazującym, dzierżawczym, pytającym, osobowym lub nieokreślonym^[8]:

• ce livre → celui-ci
• ta raquette de tenis → la tienne
• Quel vin préfères-tu? → Lequel préfères-tu?
• Ils regardent le film polonais → Ils le regardent.

Drzewo składniowe frazy les trois très vieilles livres de français:

Zobacz też

• fraza werbalna
• drzewo wyprowadzenia

Przypisy

Bibliografia

• Andrew Carnie: Syntax: A Generative Introduction (Introducing Linguistics). Oxford: Blackwell Publishing, 2001.
• Y Delatour: Nouvelle Grammaire du Francais. Paryż: Hachette, 1991. ISBN 2-01-155271-0.

Gramatyka języka angielskiego Części mowy rzeczownik czasownik przymiotnik przedimek przyimek przysłówek liczebnik zaimek spójnik Rzeczownik rodzaj rzeczownika rzeczowniki policzalne i niepoliczalne dopełniacz saksoński liczba mnoga Czasownik formy czasowniki posiłkowe bezokolicznik rozdzielny bezokolicznik imiesłów czasowniki modalne czasownik frazowy gerund czasy czas teraźniejszy czas przeszły czas przyszły czas przyszły w przeszłości strony strona czynna strona bierna strona zwrotna tryby tryb oznajmujący tryb rozkazujący tryb łączący tryb przypuszczający Składnia pytania i przeczenia question tags okresy warunkowe formy słabe mowa zależna zdanie podrzędne przydawkowe fraza nominalna fraza werbalna Fonologia i fonetyka fonetyka i fonologia Received Pronunciation General American intonacja wymowa dwuznaku (wh) rotyzacja łączące R Wikimedia Commons