Frederic Rzewski

Frederic Rzewski
ilustracja
Imię i nazwisko

Frederic Anthony Rzewski

Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1938
Westfield

Pochodzenie

amerykańskie

Data śmierci

26 czerwca 2021

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Frederic Anthony Rzewski (ur. 13 kwietnia 1938 w Westfield, Massachusetts[1][2], zm. 26 czerwca 2021[3]) – amerykański kompozytor, pianista i pedagog polskiego pochodzenia, jedna z czołowych postaci awangardy amerykańskiej lat 60. XX wieku.

Życiorys

Wykształcenie muzyczne zdobywał na Uniwersytecie Harvarda w latach 1954–1958 (m.in. kontrapunkt u R. Thompsona i orkiestrację u W. Pistona) oraz na Uniwersytecie w Princeton w latach 1958–1960 (kompozycja u R. Sessionsa i M. Babbitta). Dzięki stypendium Fulbrighta kontynuował studia w Europie: w 1960–1961 u Dallapiccoli we Florencji; w 1963–1965 u E. Cartera w Berlinie[1][2].

Działał także jako pianista, wykonywał głównie muzykę awangardową. Był pierwszym wykonawcą Klavierstück X Stockhausena (1962). Wykładał na Kursach Nowej Muzyki w Kolonii (1963, 1964, 1970). W 1966, wraz z Allanem Curranem i Richardem Teitelbaumem, założył w Rzymie grupę Musica Elettronica Viva (MEV), która wykonywała jego utwory multimedialne i improwizacyjne[1][2].

W 1971 wrócił do Nowego Jorku. W 1977 został profesorem kompozycji w Królewskim Konserwatorium w Liège. Wykładał również na uniwersytetach Yale’a, w Cincinnati, Buffalo, San Diego, w konserwatoriach w Hadze i Hochschule der Künste w Berlinie[1][2].

Twórczość

Jego twórczość należy do II awangardy europejskiej, którą cechuje radykalizm estetyczny, przełamywanie tradycyjnych konwencji dzieła muzycznego i dążność do poszerzenia środków wykonawczych. Jego liczne kompozycje noszą lewicujące akcenty polityczno-społeczne. Szczególnie mocno akcentował swoje poglądy po obaleniu w Chile rządu Salvadore Allende (np. wariacje fortepianowe The People United will never be Defeated oparte na temacie chilijskiej pieśni rewolucyjnej El pueblo unido jamás será vencido! Sergio Ortegi)[1][2].

Szczególne miejsce w dorobku Rzewskiego zajmują utwory multimedialne z udziałem środków elektroakustycznych. Włączał on również do swej twórczości elementy improwizacji, happeningu, muzyki popularnej i awangardowego jazzu[1].

Przypisy

  1. a b c d e f Zbigniew Skowron, Rzewski Frederic, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 8 Pe–R część biograficzna, Kraków: PWM, 2004, s. 536-537, ISBN 83-224-0837-4.
  2. a b c d e Edward Murray, Rzewski, Frederic (Anthony), Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.24218, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-25] (ang.).
  3. The American composer and pianist Frederic Rzewski has died, Gramophone, 26 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-26] (ang.).

Bibliografia

  • Zbigniew Skowron, Nowa muzyka amerykańska, Kraków: Musica Iagellonica, 2011, ISBN 978-83-7099-180-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

FredericRzewski.jpg
Autor: Mondrup, Christian, Licencja: CC BY-SA 4.0
FredericRzewski