Frederic Rzewski
Imię i nazwisko | Frederic Anthony Rzewski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 13 kwietnia 1938 |
Pochodzenie | |
Data śmierci | 26 czerwca 2021 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Frederic Anthony Rzewski (ur. 13 kwietnia 1938 w Westfield, Massachusetts[1][2], zm. 26 czerwca 2021[3]) – amerykański kompozytor, pianista i pedagog polskiego pochodzenia, jedna z czołowych postaci awangardy amerykańskiej lat 60. XX wieku.
Życiorys
Wykształcenie muzyczne zdobywał na Uniwersytecie Harvarda w latach 1954–1958 (m.in. kontrapunkt u R. Thompsona i orkiestrację u W. Pistona) oraz na Uniwersytecie w Princeton w latach 1958–1960 (kompozycja u R. Sessionsa i M. Babbitta). Dzięki stypendium Fulbrighta kontynuował studia w Europie: w 1960–1961 u Dallapiccoli we Florencji; w 1963–1965 u E. Cartera w Berlinie[1][2].
Działał także jako pianista, wykonywał głównie muzykę awangardową. Był pierwszym wykonawcą Klavierstück X Stockhausena (1962). Wykładał na Kursach Nowej Muzyki w Kolonii (1963, 1964, 1970). W 1966, wraz z Allanem Curranem i Richardem Teitelbaumem, założył w Rzymie grupę Musica Elettronica Viva (MEV), która wykonywała jego utwory multimedialne i improwizacyjne[1][2].
W 1971 wrócił do Nowego Jorku. W 1977 został profesorem kompozycji w Królewskim Konserwatorium w Liège. Wykładał również na uniwersytetach Yale’a, w Cincinnati, Buffalo, San Diego, w konserwatoriach w Hadze i Hochschule der Künste w Berlinie[1][2].
Twórczość
Jego twórczość należy do II awangardy europejskiej, którą cechuje radykalizm estetyczny, przełamywanie tradycyjnych konwencji dzieła muzycznego i dążność do poszerzenia środków wykonawczych. Jego liczne kompozycje noszą lewicujące akcenty polityczno-społeczne. Szczególnie mocno akcentował swoje poglądy po obaleniu w Chile rządu Salvadore Allende (np. wariacje fortepianowe The People United will never be Defeated oparte na temacie chilijskiej pieśni rewolucyjnej El pueblo unido jamás será vencido! Sergio Ortegi)[1][2].
Szczególne miejsce w dorobku Rzewskiego zajmują utwory multimedialne z udziałem środków elektroakustycznych. Włączał on również do swej twórczości elementy improwizacji, happeningu, muzyki popularnej i awangardowego jazzu[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Zbigniew Skowron , Rzewski Frederic, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 8 Pe–R część biograficzna, Kraków: PWM, 2004, s. 536-537, ISBN 83-224-0837-4 .
- ↑ a b c d e Edward Murray , Rzewski, Frederic (Anthony), Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.24218, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ The American composer and pianist Frederic Rzewski has died, Gramophone, 26 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-26] (ang.).
Bibliografia
- Zbigniew Skowron , Nowa muzyka amerykańska, Kraków: Musica Iagellonica, 2011, ISBN 978-83-7099-180-7 .
Linki zewnętrzne
- Frederic Rzewski w AllMusic (ang.)
- Dyskografia Frederica Rzewskiego w MusicBrainz (ang.)
- Frederic Rzewski w bazie Discogs.com (ang.)
- Frederic Rzewski w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000 0001 1442 2704
- VIAF: 39351454
- LCCN: n88674936
- GND: 123768217
- NDL: 001361916
- LIBRIS: jgvx02q2138x820
- BnF: 13899311g
- SUDOC: 158164334
- NKC: js20031013003
- NTA: 097199524
- BIBSYS: 90763037
- CiNii: DA10276846
- PLWABN: 9810587719605606
- NUKAT: n2014184200
- J9U: 987007590696205171
- LIH: LNB:foD;=Bp
- WorldCat: lccn-n88674936