Frederik Willem de Klerk
 Frederik Willem de Klerk (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia | 18 marca 1936 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 listopada 2021 |
| 7. Prezydent Republiki Południowej Afryki | |
| Okres | od 15 sierpnia 1989 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
| Odznaczenia | |
 Pokojowa Nagroda Nobla_-_ribbon_bar.gif){kind=small}  | |
Frederik Willem de Klerk (wym. [ˈfriə̯dərək ˈvələm dəˈklɛrk]; ur. 18 marca 1936 w Johannesburgu, zm. 11 listopada 2021 w Kapsztadzie[1]) – południowoafrykański polityk, prawnik, prezydent Południowej Afryki w latach 1989–1994, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1993 (z Nelsonem Mandelą).
Życiorys
Od 1972 zasiadał w parlamencie z ramienia Partii Narodowej, od 1978 r. minister kilku resortów. W 1989 r., po ustąpieniu Pietera Bothy, został kolejno przewodniczącym Partii Narodowej (luty) i prezydentem (sierpień). Już w 1988 r. wyraził jako pierwszy czołowy polityk rządzącej partii opinię, że żadna wspólnota nie powinna dominować nad inną. 2 lutego 1990 r. wygłosił przemówienie, nazwane później przemówieniem o przełomie, które zapoczątkowało kurs łagodzenia i ostatecznie likwidacji apartheidu w Południowej Afryce. Podjął decyzje o zniesieniu stanu wyjątkowego oraz uwolnieniu więźniów politycznych, w tym Nelsona Mandeli. W 1994 r. doprowadził do pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich, na skutek których władzę w Południowej Afryce uzyskała czarnoskóra większość.
Działania na rzecz zniesienia apartheidu przyniosły mu Pokojową Nagrodę Nobla w 1993 r., wspólnie z Nelsonem Mandelą. Po wyborach z 1994 r. został zastąpiony przez Mandelę na stanowisku prezydenta, pozostał jeszcze do 1996 r. na stanowisku II wiceprezydenta (I wiceprezydentem został Thabo Mbeki). W 1997 r. wycofał się z życia politycznego.
W późniejszych latach głośne były sprawy rozwodu de Klerka (1998) oraz zabójstwa (prawdopodobnie na tle rabunkowym) jego byłej żony (2001).
Został wybrany Człowiekiem Roku 1993 magazynu „Time” wspólnie z Nelsonem Mandelą, Jaserem Arafatem i Icchakiem Rabinem.
Przypisy
- ↑ ''FW de Klerk: South Africa’s former president dies at 85'', bbc.com [dostęp 2021-11-11] (ang.).
Bibliografia
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
- Almanach świata'95. Fakty, liczby, ludzie, Warszawa-Kraków 1994
| Okres apartheidu (1961–1994) |
|
|---|---|
| Okres od 1994 |
| Okres apartheidu (1961–1994) | |
|---|---|
| od 1994[A] |
- ↑ funkcja zastępcy prezydenta
Media użyte na tej stronie
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
.svg)
Flag of South Africa, also known as the Oranje-Blanje-Blou, used from 31 maja 1928 until 27 kwietnia 1994
Autor: User:Gusme (it:Utente:Gusme), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Vector image of the Nobel prize medal
signature of Frederik Willem de Klerk
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Mapungubwe (RSA)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
F. W. de Klerk, former President of the Republic of South Africa, at the U.S. Department of State in Washington, D.C., on March 6, 2012. [State Department photo/ Public Domain]