Freja

Freja

— bogini wegetacji, miłości, płodności, magii, wojny —
Inne imiona	Freyja, Freya, Frøya
Występowanie	mitologia nordycka
Atrybuty	złoty naszyjnik Brisingamen
Rodzina
Mąż	Od
Rodzeństwo	Frejr
Dzieci	Hnoss, Gersimi

Freja (także Freyja, Freya, Frøya, od staronord. Valfreyja lub Vanadís (Vanadis), co oznacza Pani Wanów^[1]) – bogini nordycka należąca do wanów asgardzkich, bliźniacza siostra Frejra. Była bóstwem wegetacji, miłości, płodności i magii. Ponadto patronowała wojnie, połowa poległych wojowników podlegała jej władzy na polach Fólkvangr (reszta należała do Odyna – w Walhalli). Jej mężem był Od (letnie słońce), córkami Hnoss („skarb”) i Gersimi („klejnot”). Ona, jej brat Frejr, ojciec Njörðr i matka są członkami Vaniru.

Według mitów uważana za najpiękniejszą z bogiń. Jej obecność na Asgardzie gwarantowała innym bóstwom szczęśliwe życie. Jej atrybutem był złoty naszyjnik Brisingamen. Freja posiadała też drugi naszyjnik, Hildiswin, wykuty przez dwóch braci — Daina i Nabbiego, krasnoludzkich złotników. Często towarzyszyły jej małe białe koty, które powoziły jej rydwanem, oraz dzik Hildisvíni. Wyobrażano ją często jako postać otoczoną okrągłym pierścieniem, który przedstawiał jej naszyjnik i symbolizował płodność.

Jest boginią, której poświęcono najwięcej mitów, zazwyczaj jednak stanowi w nich przedmiot pożądania olbrzymów, bogów i ludzi. Jej kult utrzymywał się do XIII wieku, a wiele jej atrybutów przypisano w Skandynawii Matce Bożej.

Od jej imienia w wielu językach germańskich pochodzi nazwa piątego dnia tygodnia: Friday (w języku angielskim), Freitag (w języku niemieckim) – dzień Frei.

Od staronordyckiego imienia bogini „Vanadís” pochodzi nazwa pierwiastka chemicznego wanad. Nazwę zaproponował w 1831, szwedzki chemik Nils Gabriel Sefström^[2]. Nazwę Vanadis (240) nosi również planetoida odkryta w 1884 roku przez Alphonse Borrelly’ego.

Freja często przybierała postać sokoła. Miała swój pałac Folkwang w Asgardzie. U stołu wojowników Walhalli zajmowała miejsce równe Odynowi. Posiadała moc zmieniania ludzi w dziki.

Atrybuty Frei:

• złoty naszyjnik Brisingamen,
• Hildisvin – dzik będący jej wierzchowcem,
• szata z sokolich piór,
• powóz zaprzężony w uskrzydlone koty.

Przypisy