Fremontodendron

Fremontodendron
Ilustracja
Fremontodendron californicum
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządślazowce
Rodzinaślazowate
Podrodzinawełniakowe
RodzajFremontodendron
Nazwa systematyczna
Fremontodendron Coville
Contr. U.S. Natl. Herb. 4: 74. 29 Nov 1893[3]
Typ nomenklatoryczny

F. californicum (Torrey) Coville[3]

Synonimy

Fremontia J. Torrey[3]

Fremontodendron – rodzaj drzew z rodziny ślazowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia dwa[4] lub trzy[5][6][7] gatunki. Rośliny te występują w Ameryce Północnej – w Kalifornii (na południe od Hrabstwa Shasta) i w północno-zachodnim Meksyku (w Kalifornii Dolnej)[5][6].

Rosną na suchych stokach wzniesień, w chaparralu i lasach dębowych[6]. Bywają uprawiane jako ozdobne (także w odmianach)[6]. Stosunkowo najbardziej mrozoodporny jest mieszaniec między F. californicum i F. mexicanum[7]. W warunkach Polski możliwa jest uprawa roślin z tego rodzaju na obszarach o najłagodniejszym klimacie[8]. W miejscach wilgotnych i zasobnych rośliny te rosną szybko i okazale, ale są bardzo krótkowieczne[6].

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia Johna Frémonta – amerykańskiego wojskowego i odkrywcę[6][5]. Przyrostek dendron pochodzi z greki i oznacza drzewo[5].

Morfologia

Kwiat F. californicum
Pokrój
Krzewy i drzewa osiągające do 10 m wysokości[6][5], o ciemnej korze[6].
Liście
Zimozielone, skrętoległe, niemal całobrzegie do mniej lub bardziej dłoniasto klapowanych[9] (mogą mieć od 3 do 7 klap)[6]. Z wierzchu są ciemnozielone, od spodu gęsto, miękko owłosione[6]. U nasady liści znajdują się odpadające przylistki[5].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo[6] naprzeciw liści[9] i są obupłciowe[6]. U ich nasady znajduje się szybko odpadający kieliszek[5]. Okwiat tworzy pięć działek kielicha u dołu zrośniętych, barwy żółtej do pomarańczowej, u nasady nieco workowato rozszerzonych, z miodnikami. Od zewnątrz działki okryte są gwiazdkowatymi włoskami[6]. Płatków korony kwiatu brak. Pręciki w liczbie 5, u nasady zrośnięte są w rurkę otaczającą zalążnię, wyżej z rozpostartymi nitkami. Zakończone są główkami pylników składającymi się z dwóch komór pyłkowych i z łącznika między nimi nieznacznie wyciągniętego na końcu. Zalążnia pięciokomorowa z licznymi zalążkami. Szyjka słupka cienka, zwieńczona całobrzegim znamieniem[9][6].
Owoce
Wielonasienne torebki pokryte silnie drażniącymi włoskami, otulone papierzastymi po przekwitnieniu działkami kielicha[6]. Nasiona czarne do brązowych, czasem owłosione[9].

Systematyka

Pozycja systematyczna

W systemach APG z XXI wieku i końca XX jest to rodzaj z podrodziny wełniakowych Bombacoideae w obrębie ślazowatych Malvaceae[2][10]. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych wełniakowe podnoszone były zwykle do rangi rodziny wełniakowatych Bombacaceae[11].

Wykaz gatunków[4]
  • Fremontodendron californicum (Torr.) Coult.
  • Fremontodendron mexicanum Davidson

W niektórych ujęciach wyróżniany jest Fremontodendron decumbens o pędach pokładających się i wysokości zwykle poniżej 1 m oraz kwiatach ciemno pomarańczowych do miedzianych[5], alternatywnie takson ten ma rangę podgatunku F. californicum subsp. decumbens (R.M.Lloyd) Munz[4].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-07-21] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-07-21] (ang.).
  3. ↑ a b c Fremontodendron. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-07-21].
  4. ↑ a b c Fremontodendron Coult.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-07-21].
  5. ↑ a b c d e f g h John L. Strother: Fremontodendron Coville. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-07-21].
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 152. ISBN 0-333-73003-8.
  7. ↑ a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 372. ISBN 978-1-107-11502-6.
  8. ↑ Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz, Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3 popr. i uzup, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2001, s. 439-440, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599.
  9. ↑ a b c d K. Kubitzki, C. Bayer (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. V. Flowering Plants. Dicotyledons. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2003, s. 272. ISBN 3-540-42873-9.
  10. ↑ Genus: Fremontodendron (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN), United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2010-02-24].
  11. ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 961. ISBN 83-214-1305-6.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
California Flannelbush (3660328476).jpg

California flannelbush. Westside brushy slopes and flats and roadsides, 1600-3200ft. Photo near N. Fork Antelope Creek

[Photo Credit: Don Lepley]
H20130425-8000—Fremontodendron californicum—Brazil Building (8688243180).jpg
Autor: John Rusk from Berkeley, CA, United States of America, Licencja: CC BY 2.0
Fremontodendron californicum—fremontia