Friedrich Albert Fallou

Friedrich Albert Fallou
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1794
Zörbig

Data i miejsce śmierci

6 września 1877
Diedenmühle koło Waldheim

Zawód, zajęcie

adwokat, geolog, gleboznawca

Narodowość

niemiecka

Friedrich Albert Fallou (ur. 11 listopada 1794 w Zörbig, zm. 6 września 1877 w Diedenmühle koło Waldheim) – niemiecki adwokat, geolog i gleboznawca, twórca nowoczesnego gleboznawstwa[1]. Pracując jako adwokat i inspektor podatkowy[2][3], Fallou dał się poznać jako niezależny naukowiec, uznany autorytet[4] w kwestiach badania gleb rolnych i leśnych. W 1862 r. wysunął ideę, że w naturze gleba nie jest tożsama z geologią. Postulując traktowanie badania gleb jako samodzielnej nauki[5] Fallou wprowadził termin pedologia (niem. Pedologie)[6].

Życiorys

Friedrich Albert Fallou pochodził z francuskiej arystokratycznej rodziny hugenotów. Był synem urzędnika sądowego. Dzieciństwo spędził w Rochlitz i Grimmie, gdzie uczęszczał do szkoły książęcej. Nigdy się nie ożenił. W latach 1814–1817 Fallou studiował prawo na uniwersytecie w Lipsku. Między 1818 r. a 1824 r. pracował jako adwokat w Colditz. W 1825 r. został mianowany urzędnikiem miejskim w Waldheim, gdzie pracował jako pracownik administracyjny sądu miejskiego oraz rzeczoznawca w zakresie podatku gruntowego. Umiłowanie natury ukierunkowało jego uwagę na gleby, które zaczął badać jako niezależny naukowiec amator[3][7][8][9]. Opisał geografię regionów i miast w Saksonii, którą pod pseudonimem „Baldwin z Eichberg” opublikował w czasopiśmie „Saxonia”. W 1833 r. zrezygnował ze stanowiska urzędnika miejskiego i powrócił do praktyki adwokackiej i pracy jako rzeczoznawca gruntowy, czym się zajmował do 1850 r. Po roku 1850 Fallou poświęcił się prawie wyłącznie badaniom geologicznym, mineralogicznym i gleboznawczym. W 1856 r. przeniósł się do Diedenmühle pod Waldheim w Saksonii, gdzie pracował jako niezależny naukowiec aż do śmierci[7][8][10].

Praca naukowa

Fallou, który poświęcił większość swojego życia walidacji podatkowej gruntów, niepokoił się obniżaniem jakości gleb na obszarze jego pracy[11]. W latach 30. Fallou rozpoczął niezależne badania geologiczne, petrologiczne i mineralogiczne. Szczególną uwagę poświęcił granulitom w pobliżu Prachatice na wschodnim skraju pasma Szumawy. Po 1840 r. poświęcił się badaniom rozwoju gleb rolnych i leśnych. Jego pierwsza większa publikacja z 1845 r. była opisem formacji skalnych Muldengaues i ich wpływu na roślinność. Otrzymał za nią nagrodę Towarzystwa Naukowego Jabłonowskich w Lipsku[12][13].

W 1853 r. opublikował książkę „Grunty rolne Królestwa Saksonii”, w 1855 r. ukazało się drugie wydanie. Poprzez liczne podróże po Saksonii i krajach sąsiednich Fallou zauważył potrzebę wykorzystywania wiedzy o glebach w praktyce rolnej i leśnej[12][7].

W swoich dwóch książkach: „Podstawy gleboznawstwa” (1857 i 1865) i „Pedologia lub gleboznawstwo ogólne i szczegółowe” (1862) zaprezentował rozwój od swoich obserwacji terenowych do systematycznego podejścia do gleb. Wyjaśnił, dlaczego warto badać powstawanie i rozwój gleb, i apelował o uznanie gleboznawstwa jako odrębnej dyscypliny naukowej[5][14]. W drugiej z książek zaproponował sposób opisu profilu glebowego, omówił właściwości fizyczne i chemiczne gleb i zaproponował klasyfikacje gleb na podstawie właściwości mineralnych[15]. Za przyczyną tych prac Fallou jest wymieniany jako pierwszy[1][16] spośród założycieli nowoczesnego gleboznawstwa[13][17][18].

Kolejnymi pracami Fallou były „Grunty i gleby Królestwa Saksonii i wszystkich obszarów sąsiadujących...” (1869) i „Główne typy gleb północnych i bałtyckich krajów Cesarstwa Niemieckiego naukowo przemyślane” (1875). Dzięki nim oraz kilku artykułom opublikowanym w Zeitschrift für deutsche Landwirthe (Magazyn dla niemieckich rolników) Fallou zdobył uznanie za swoje osiągnięcia naukowe[7][12][13].

Wasilij Dokuczajew (1846-1903) jest dziś lepiej rozpoznawalny niż Friedrich Fallou[1], jednak pod koniec życia Dokuczajewa, to Fallou był uważany przez Konstantina Glinkę (1867-1927), ucznia Dokuczajewa, za ojca nowoczesnego gleboznawstwa[15]. Status Fallou jako twórcy współczesnego gleboznawstwa potwierdza moskiewski gleboznawca i biograf rosyjskiego gleboznawstwa Arseniy Yarilov, redaktor naczelny czasopisma “Pochvovedenie”[19]. Yarilov zatytułowany swój artykuł w “Pochvovedenie” z 1904 r. „Friedrich Albert Fallou, założyciel gleboznawstwa”[18].

Prace

  • F.A. Fallou: Die Gebirgsformationen zwischen Mittweida und Rochlitz, der Zschopau und beiden Mulden und ihr Einfluß auf die Vegetation. Versuch einer geognostischen-agronomischen Beschreibung [Formacje górskie pomiędzy Mittweida i Rochlitz, Zschopau oraz dwa koryta, a także ich wpływ na roślinność. Próba opisu geodiagnostyczno-agronomicznego]. Leipzig: Staritz, 1845. (niem.).
  • F.A. Fallou: Die Ackererden des Königreichs Sachsen und der angrenzenden Gegend, geognostisch untersucht und classificiert. Eine bodenkundliche Skizze [Ziemie uprawne Królestwa Saksonii i okolicznych obszarów, geologicznie zbadane i sklasyfikowane. Szkic glebowy]. Leipzig: Freiberg, 1853. wydawca drugiego wydania: Gerhard, 1855 r.. (niem.).
  • F.A. Fallou: Nfangsgründe der Bodenkunde [Podstawy gleboznawstwa]. Dresden: G. Schönfeld´s Buchhandlung, 1857. drugie wydanie w 1965 r.. (niem.).
  • F.A. Fallou: Pedologie oder allgemeine und besondere Bodenkunde [Pedologia lub gleboznawstwo ogólne i szczegółowe]. Dresden: G. Schönfeld´s Buchhandlung, 1862. (niem.).
  • F.A. Fallou: Grund und Boden des Königreichs Sachsen und seiner Umgebung in sämtlichen Nachbarstaaten in volks-, land- und forstwirthschaftlicher Beziehung naturwissenschaftlich untersucht [Grunty i gleby Królestwa Saksonii i wszystkich obszarów sąsiadujących, naukowo badane w relacji do ludzi, rolnictwa i leśnictwa]. Dresden: G. Schönfeld´s Buchhandlung, 1869. (niem.).
  • F.A. Fallou: Die Hauptbodenarten der Nord- und Ostsee-Länder deutschen Reiches naturwissenschaftlich betrachtet. Skizze [Główne typy gleb północnych i bałtyckich krajów Cesarstwa Niemieckiego naukowo przemyślane. Szkic]. Dresden: G. Schönfeld´s Buchhandlung, 1875. (niem.).

Przypisy

  1. ↑ a b c Donald L. Johnson, John P. Tandarich, Leon R. Follmer. Response to „Comments on ‘Historical Development of Soil and Weathering Profile Concepts from Europe to the United States of America. „Soil Science Society of America Journal”. 69 (2), s. 572–574, 2005. DOI: 10.2136/sssaj2005.0572. Cytat: „we have three co-founders of soil science/pedology, each with his own blend of contributions, and each with his major soil works appearing respectively in 1862 (Fallou), in 1881 (Darwin), and in 1883 (Dokuchaev). In terms of priority, one can argue that Fallou clearly has the edge. In terms of significance of contributions [this remains undecided]”. (ang.). 
  2. ↑ Fallou, Friedrich Albert Begründer der Bodenkunde & Ehrenbürger. [dostęp 2016-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)]. Cytat: „Aus diesem Amt schied er 1833 aus, um sich wieder als Advokat und Steuerrevisor zu betätigen.” (niem.).
  3. ↑ a b Alfred E. Hartemink. Soil profiles: the more we see, the more we understand. „19th World Congress of Soil Science”, 2010. Brisbane. [dostęp 2016-06-09]. Cytat: „...studied jurisprudence at the University of Leipzig (Germany). He worked as a land tax assessor (Asio 2005) and was interested in mineralogy. Fallou was never married. His love of nature turned his attention to soils – he studied soils ... and published Pedologie oder allgemeine und besondere Bodenkunde (Fallou 1862)”. (ang.). 
  4. ↑ Fallou, Friedrich Albert Begründer der Bodenkunde & Ehrenbürger. [dostęp 2016-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)]. Cytat: „Fallou wurde eine anerkannte Autorität auf dem Gebiet der Bodenkunde. 1845 erhielt er von der Gesellschaft der Wissenschaften in Leipzig einen Preis.” (niem.).
  5. ↑ a b Alfred E. Hartemink. Soil profiles: the more we see, the more we understand. „19th World Congress of Soil Science”, 2010. Brisbane. [dostęp 2016-06-09]. Cytat: „Fallou’s [1857] book contains two maps with soil and geological layers and diagrams of four soil profiles taken near Colditz, between Leipzig and Dresden in Germany”. (ang.). 
  6. ↑ John P. Tandarich, Stephen W. Sprecher: Factors of Soil Formation: A Fiftieth Anniversary Retrospective. Soil Science Society of America, s. 1–13. DOI: 10.2136/sssaspecpub33.c1. ISBN 978-0-89118-928-2. Cytat: „It was Fallou who proposed to elevate the Bodenkunde of Sprengel to an independent science, Naturwissenschaft Bodenkunde or Pedologie. Fallou defined Pedologie as: The sum of the knowledge derived by examining and investigating various soils according to one main concept, and put it in a systematic order so that is can be understood.”. (ang.).
  7. ↑ a b c d Rudolph Zaunick: Fallou, Friedrich Albert. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). T. 5. Berlin: Duncker & Humblot, 1961, s. 21. [dostęp 2016-06-09]. (niem.).
  8. ↑ a b Zurück: Friedrich Albert Fallou. [w:] Stadt Zörbig. Große Söhne der Stadt [on-line]. [dostęp 2016-06-17]. (niem.).
  9. ↑ V.B. Asio. Comments on „Historical development of soil and weathering profile concepts from Europe to the United States of America”. „Soil Science Society of America Journal”. 69 (2), s. 571–572, 2005. DOI: 10.2136/sssaj2005.0571. Cytat: „Fallou studied geology and law, he worked as a land tax assessor and pursued the study of soil”. (ang.). 
  10. ↑ Fallou, Friedrich Albert Begründer der Bodenkunde & Ehrenbürger. [w:] Waldheimer Persönlichkeiten [on-line]. [dostęp 2016-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)]. (niem.).
  11. ↑ E.C. Brevik, A.E. Hartemink. Early soil knowledge and the birth and development of soil science. „Catena”. 83, s. 23–33, 2010. [dostęp 2016-06-09]. (ang.). 
  12. ↑ a b c Hans Joachim Fiedler. Die bodenkundlichen Arbeiten Friedrich Albert Fallous in heutiger bodengeologischer Sicht. „Archives of Forestry”. 19, s. 1027–1035, 1970. (niem.). 
  13. ↑ a b c W. Fischer. Friedrich Albert Fallou, der Begründer der Bodenkunde. „Aufschluß”. 6, s. 98–99, 1955. (niem.). 
  14. ↑ R.J. Hugget: Climate, Earth Processes and Earth History. Heidelberg: Springer-Verlag Berlin, 1991, s. 111. ISBN 978-3642762703. Cytat: „...it was not until the second half of the 19th century that the nature of soil as an independent body was acknowledged. The first to advocate that soil is a formation in its own right, not just a rock formation, was Friedrich Albert Fallou.”. (ang.).
  15. ↑ a b Eduard Pokorný. Nové informace o historii počátku pedologie. „VÚMOP Informaèní listy”. 35, s. 5–6, 2011. Praga. [dostęp 2016-06-09]. (cz.). 
  16. ↑ C. Feller, J.-P. Aeschlimann, E. Frossard, V. Lutz. Friedrich Albert Fallou (1794-1877) et sa « Pédologie ». „Étude et Gestion des Sols”. 15, s. 131–137, 2008. [dostęp 2016-06-09]. Cytat: „...founder of pedology twenty years before Dokuchaev”. (fr.). 
  17. ↑ H. Kaden. Friedrich Albert Fallou und der Begruendung der Bodenkunde. „Waldheimer Heimatblaetter”. 33, 2013. [dostęp 2016-06-09]. (niem.). 
  18. ↑ a b A.A. Yarilov. Fr. A’b, Fallu, osnovatel’ pedologii. „Pochvovedenie”. 2, s. 125–135, 1904. (ros.). 
  19. ↑ On The 100th Anniversary of the Birth of Ekaterina A. Yarilova. „Commission 1.1 Soil Morphology & Micromorphology Newsletter”. 9, s. 1–9, 2011. International Union of Soil Sciences. [dostęp 2016-06-09]. (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Friedrich Albert Fallou 1794 1877 German Soil Scientist.jpg
Fallou, Friedrich Albert. German. Founder of Modern Soil Science. Photo taken before his death in 1877