Friedrich Sigmund Merkel

Johann Friedrich Sigmund Merkel

Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1845 Norymberga
Data i miejsce śmierci	28 maja 1919 Getynga

Johann Friedrich Sigmund Merkel (ur. 5 kwietnia 1845 w Norymberdze, zm. 28 maja 1919 w Getyndze) – niemiecki lekarz anatom i patolog. Rektor Uniwersytetu w Rostocku w latach 1881/82 i 1882/83. W 1875 roku przedstawił pierwszy pełny opis komórek skóry, znanych obecnie pod eponimiczną nazwą komórek Merkla.

Życiorys

Syn aptekarza Sigmunda Merkla (1806-1880) i Clary Osterhausen (1816–1877), córki lekarza Johanna Carla Osterhausena i Susanny Marii Wilhelminy Krüger. Wnuk Paula Wolfganga Merkla (1756–1820), norymberskiego kupca i polityka^[1].

Studiował medycynę na Uniwersytecie w Erlangen, Greifswaldzie i Getyndze. Tytuł doktora medycyny otrzymał w 1869 roku w Erlangen. Został prosektorem w Getyndze i rok później habilitował się z anatomii. W 1872 roku został powołany na katedrę anatomii Uniwersytetu w Rostocku. W 1883 został profesorem anatomii na Uniwersytet Albertyna w Królewcu, od 1885 do 1919 wykładał w Getyndze.

Od 1880 członek Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina), członek Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen.

W 1870 ożenił się z Anną Henle (1850–1923), córką Jakoba Henlego. Mieli trzech synów (dwóch zginęło na froncie) i trzy córki (dwie zmarły w młodym wieku). Syn Paul Merkel był profesorem prawa na Uniwersytecie w Greifswaldzie^[1].

Merkel wprowadził do atlasów anatomicznych stosowaną do dziś konwencję, oznaczania tętnic kolorem czerwonym, żył – niebieskim, a nerwów – żółtym^[2].

Wybrane prace

• Über eine anomale Verbindung des M. pectoralis maior und latissimus dorsi. Zeitschrift für rationelle Medicin 29 d. III. Reihe (1867)
• Zur Anatomie der Iris. Zeitschrift für rationelle Medicin Bd. 31 (1868)
• Mitteilurgen über Stützzellen. Göttinger Nachrichten 1869, Nr. 1.
• Henle, Merkel. Über die sogenannte Bindesubstanz der Zentralorgane des Nervensystems. Zeitschrift für rationelle Medicin Bd. 34, III. Reihe (1869)
• Der Diktator pupillae. Zeitschrift für rationelle Medicin Bd. 34 (1869)
• Über die Macula lutea des Menschen und die Ora serrata einiger Wirbeltiere. Inauguraldissertation. Leipzig, W. Engelmann, 1869.
• Die Zonula ciliaris. Habilitationsschrift. Leipzig, Engelmann, 1870
• Zur Kenntnis der Stäbchenschicht der Retina. Archiv für Anatomie, Physiologie und wissenschaftliche Medicin (1870)
• Die Stützzellen des menschlichen Hoden. Archiv für Anatomie, Physiologie und wissenschaftliche Medicin (1870)
• Vorläufige Mitteilung über das quergestreifte Muskelgewebe. Göttinger Nachrichten 1871
• Die Linea nuchae suprema, anatomisch und anthropologisch betrachtet. Leipzig, Engelmann, 1871.
• Makroskopische Anatomie des Auges und seiner Umgebungen. [w:] Handbuch der Augenheilkunde; Leipzig, 1874.
• Untersuchungen aus dem anatomischen Institut zu Rostock. Rostock, Stiller'schen Hof- und Universitäts-Buchhandlung, 1874. 99 ss.
• Die trophische Wurzeln des Trigeminus.
• Das Mikroskop und seine Anwendung. München, 1875. XII + 324 ss.
• Ueber den Bau der Lendenwirbelsäule. Archiv für Anatomie und Physiologie 1877, 1: 314-333
• Über die Endigungen der sensiblen Nerven in der Haut der Wirbeltiere. Rostock, 1880.
• Handbuch der topographischen Anatomie. Braunschweig 1885-1907.
• Der Musculus superciliaris. Anatomischer Anzeiger 2, ss. 17-18 (1886)
• Ueber die Halsfascie. Anatomische Hefte 1 (1892)
• Das Auge des Neugeborenen. Anatomische Hefte 1 (1892)
• Ergebnisse der Anatomie und Entwickelungsgeschichte.
• Menschliche Embryonen verschiedenen Alters auf Medianschnitten untersucht. Ein Beitrag zu Mechanik der Entwicklung. Göttingen, Dieterich, 1894. 39 ss.
• Darmsystem. [w:] Handbuch der Anatomie; volume 6. Jena, 1902.
• Die Anatomie des Menschen. Mit Hinweisen auf die ärztliche Praxis. 6 Abteilungen in 11 Bänden. Wiesbaden, J. F. Bergmann, 1913-1918.
• Der Schenkelsporn. Centralblatt für die medicinischen Wissenschaften, 11 (27): 417-432 (1873)
• Bemerkungen zum Beckenwachstum. Anatomische Hefte 20 (1903)
• Betrachtungen ueber die Entwicklung des Bindegewebes. Anatomische Hefte (1909)
• Beobachtungen ueber den Haarwechsel in der menschlichen Kopfhaut. Anatomische Hefte 57 (1919)

Przypisy

Bibliografia

• Kallius E. Friedrich Merkel†. „Anatomischer Anzeiger”. 54 (4), s. 40-54, 1921. 
• Z Halata, M Grim, KI Bauman. Friedrich Sigmund Merkel and his "Merkel cell", morphology, development, and physiology: review and new results. „The Anatomical Record Part A: Discoveries in Molecular, Cellular, and Evolutionary Biology”. 271 (1), s. 225-39, marzec 2003. DOI: 10.1002/ar.a.10029. PMID: 12552639. 

Linki zewnętrzne

• Friedrich Sigmund Merkel w bazie Who Named It (ang.)
• Merkel, Friedrich Catalogus Professorum Rostochiensium (niem.)