Fritz Stern

Fritz Stern

Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1926 Breslau (Wrocław)
Data i miejsce śmierci	18 maja 2016 Nowy Jork
Zawód, zajęcie	historyk

Fritz Richard Stern (ur. 2 lutego 1926 we Wrocławiu, zm. 18 maja 2016 w Nowym Jorku) – amerykański historyk żydowskiego pochodzenia, profesor Columbia University w Nowym Jorku. Specjalizował się w badaniach nad niemieckim nazizmem.

Życiorys

Pochodził z żydowskiej rodziny, która w 1938 roku opuściła nazistowskie Niemcy i wyjechała do Stanów Zjednoczonych^[1]. Jego ojciec Rudolf był lekarzem, co było tradycyjnym zawodem w rodzinie Sternów^[2]. Jego matka, Käthe Brieger, była doktorem fizyki^[2]. Rodziny z obu stron przeszły z judaizmu na luteranizm^[2]. W młodości wahał się, czy studiować medycynę czy historię. Albert Einstein, przyjaciel rodziny Sternów, doradzał mu studia medyczne uważając, że historia nie jest nauką^[1][2]. Młody Fritz Stern wybrał jednak historię^[2]. Na nowojorskim Uniwersytecie Columbia zdobył kolejno: licencjat (1946), magisterium (1948) oraz doktorat (1953)^[2].

W 1946 zaczął pracę na macierzystym Uniwersytecie Columbia, gdzie w 1963 otrzymał pełny etat profesorski^[2]. W latach 1980-1992 pełnił funkcję rektora Columbii^[2]. W 1996 przeszedł na emeryturę^[2]. Był członkiem Amerykańskiej Akademii Umiejętności w Bostonie, Niemieckiej Akademii Języka i Literatury w Darmstadt i Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk w Berlinie. Był doradcą m.in. Departamentu Stanu USA^[1].

Jego badania koncentrowały się na rozwoju narodowego socjalizmu w Niemczech, a także na historii mniejszości żydowskiej w Niemczech i jej wpływie na kulturę niemiecką.

Swoją pierwszą książkę pt. The Politics of Cultural Despair: A Study in the Rise of the Germanic Ideology, opublikowaną w 1961, poświęcił analizie klimatu intelektualnego w Niemczech, który spowodował podatność na przyjęcie ideologii nazistowskiej^[2]. Z kolei w dwóch zbiorach swoich esejów - The Failure of Illiberalism: Essays on the Political Culture of Modern Germany (1972) oraz Dreams and Delusions: The Drama of German History (1987) - skupia się na niemieckich elitach polityczno-kulturalnych, które utorowały Hitlerowi drogę do władzy^[2]. W książce Gold and Iron: Bismarck, Bleichröder and the Building of the German Empire (1977) Fritz Stern koncentruje się na postaci pruskiego Żyda, Gersona von Bleichrödera, bardzo bogatego i wpływowego doradcy Otto von Bismarcka, który miał odegrać decydującą rolę w procesie zjednoczenia Niemiec i wojnie francusko-pruskiej^[2]. Fascynacja klimatem naukowym Niemiec z początku XX wieku zaowocowała książką Einstein’s German World (1999)^[2]. Głównym tematem dociekań F. Sterna pozostawał jednak okres nazistowski i dylematy moralne z nim związane^[2]. Temu zagadnieniu poświęcił też wydaną w 2013 swoją ostatnią pracę zatytułowaną No Ordinary Men. Dietrich Bonhoeffer and Hans von Dohnanyi. Resisters Against Hitler in Church and State, którą napisał wspólnie z drugą żoną, Elisabeth Sifton^[2].

Zmarł 18 maja 2016 w swoim domu na nowojorskim Manhattanie^[2]. W 1947 ożenił się z Margaret Bassett, z którą miał dwoje dzieci. Małżeństwo skończyło się rozwodem^[2]. Drugą żoną była Elisabeth Sifton^[2].

Nagrody i wyróżnienia

W 1999 otrzymał Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich^[1]. 16 listopada 2002 Uniwersytet Wrocławski, zaś w 2006 Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą przyznały mu tytuł doktora honoris causa. Stern jest także laureatem Nagrody Kulturalnej Śląska (1996)^[3], Medalu Leo Baecka (2004)^[1], Międzynarodowej Nagrody Mostu Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz (2008)^[4][5] oraz Nagrody im. Marion Dönhoff (2009). Odznaczony ponadto Orderem Zasługi RFN^[1].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Stern, Fritz Richard (1926-2016). Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2016-05-19].