Fritz Stern

Fritz Stern
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1926
Breslau (Wrocław)

Data i miejsce śmierci

18 maja 2016
Nowy Jork

Zawód, zajęcie

historyk

Fritz Richard Stern (ur. 2 lutego 1926 we Wrocławiu, zm. 18 maja 2016 w Nowym Jorku) – amerykański historyk żydowskiego pochodzenia, profesor Columbia University w Nowym Jorku. Specjalizował się w badaniach nad niemieckim nazizmem.

Życiorys

Pochodził z żydowskiej rodziny, która w 1938 roku opuściła nazistowskie Niemcy i wyjechała do Stanów Zjednoczonych[1]. Jego ojciec Rudolf był lekarzem, co było tradycyjnym zawodem w rodzinie Sternów[2]. Jego matka, Käthe Brieger, była doktorem fizyki[2]. Rodziny z obu stron przeszły z judaizmu na luteranizm[2]. W młodości wahał się, czy studiować medycynę czy historię. Albert Einstein, przyjaciel rodziny Sternów, doradzał mu studia medyczne uważając, że historia nie jest nauką[1][2]. Młody Fritz Stern wybrał jednak historię[2]. Na nowojorskim Uniwersytecie Columbia zdobył kolejno: licencjat (1946), magisterium (1948) oraz doktorat (1953)[2].

W 1946 zaczął pracę na macierzystym Uniwersytecie Columbia, gdzie w 1963 otrzymał pełny etat profesorski[2]. W latach 1980-1992 pełnił funkcję rektora Columbii[2]. W 1996 przeszedł na emeryturę[2]. Był członkiem Amerykańskiej Akademii Umiejętności w Bostonie, Niemieckiej Akademii Języka i Literatury w Darmstadt i Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk w Berlinie. Był doradcą m.in. Departamentu Stanu USA[1].

Jego badania koncentrowały się na rozwoju narodowego socjalizmu w Niemczech, a także na historii mniejszości żydowskiej w Niemczech i jej wpływie na kulturę niemiecką.

Swoją pierwszą książkę pt. The Politics of Cultural Despair: A Study in the Rise of the Germanic Ideology, opublikowaną w 1961, poświęcił analizie klimatu intelektualnego w Niemczech, który spowodował podatność na przyjęcie ideologii nazistowskiej[2]. Z kolei w dwóch zbiorach swoich esejów - The Failure of Illiberalism: Essays on the Political Culture of Modern Germany (1972) oraz Dreams and Delusions: The Drama of German History (1987) - skupia się na niemieckich elitach polityczno-kulturalnych, które utorowały Hitlerowi drogę do władzy[2]. W książce Gold and Iron: Bismarck, Bleichröder and the Building of the German Empire (1977) Fritz Stern koncentruje się na postaci pruskiego Żyda, Gersona von Bleichrödera, bardzo bogatego i wpływowego doradcy Otto von Bismarcka, który miał odegrać decydującą rolę w procesie zjednoczenia Niemiec i wojnie francusko-pruskiej[2]. Fascynacja klimatem naukowym Niemiec z początku XX wieku zaowocowała książką Einstein’s German World (1999)[2]. Głównym tematem dociekań F. Sterna pozostawał jednak okres nazistowski i dylematy moralne z nim związane[2]. Temu zagadnieniu poświęcił też wydaną w 2013 swoją ostatnią pracę zatytułowaną No Ordinary Men. Dietrich Bonhoeffer and Hans von Dohnanyi. Resisters Against Hitler in Church and State, którą napisał wspólnie z drugą żoną, Elisabeth Sifton[2].

Zmarł 18 maja 2016 w swoim domu na nowojorskim Manhattanie[2]. W 1947 ożenił się z Margaret Bassett, z którą miał dwoje dzieci. Małżeństwo skończyło się rozwodem[2]. Drugą żoną była Elisabeth Sifton[2].

Nagrody i wyróżnienia

W 1999 otrzymał Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich[1]. 16 listopada 2002 Uniwersytet Wrocławski, zaś w 2006 Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą przyznały mu tytuł doktora honoris causa. Stern jest także laureatem Nagrody Kulturalnej Śląska (1996)[3], Medalu Leo Baecka (2004)[1], Międzynarodowej Nagrody Mostu Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz (2008)[4][5] oraz Nagrody im. Marion Dönhoff (2009). Odznaczony ponadto Orderem Zasługi RFN[1].

Przypisy

  1. a b c d e f Historiker Fritz Stern gestorben. tagesschau.de, 18 maja 2016. [dostęp 2016-05-19]. (niem.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r William Grimes: Fritz Stern, a Leading Historian on Modern Germany, Dies at 90. nytimes.com, 18 maja 2016. [dostęp 2016-05-19]. (ang.).
  3. Nagroda Kulturalna Śląska. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 15/10 2007. [dostęp 2014-06-06].
  4. Nagroda Zgorzelec/Görlitz. Oficjalny serwis miasta Zgorzelec, 16 lutego 2011. [dostęp 2014-06-06].
  5. Nagroda Mostu dla prof. Fritza Sterna. Nowiny Jeleniogórskie, 26 września 2008. [dostęp 2014-06-06].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

STERNFFM.jpg
Autor: Hans Weingartz aka. Leonce49 at de.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Fritz Stern