Front Jedności Narodu

Plakat wyborczy FJN z lat 70

Front Jedności Narodu (FJN) – instytucja społeczno-polityczna podporządkowana PZPR i realizująca jej cele polityczne, utworzona w 1952 r., obejmująca partie polityczne (PZPR, ZSL i SD), związki zawodowe i inne organizacje społeczne, do 1956 r. działająca pod nazwą Front Narodowy (FN)^[1]. W 1983 r. FJN został rozwiązany, jego kontynuację stanowił PRON^[1].

Charakterystyka

FJN obejmował związki zawodowe, partie polityczne (PZPR, ZSL i SD) oraz inne organizacje społeczne i społeczno-polityczne. Realizował cele polityczne PZPR i był jej podporządkowany. Przewodniczącym zostawał zazwyczaj przewodniczący lub zastępca przewodniczącego Rady Państwa. Front Jedności Narodu był zaangażowany w wybory do Sejmu i rad narodowych poprzez monopol na zgłaszanie kandydatów – do 1976 w praktyce, następnie oficjalnie. Sprawował patronat nad ogólnopolskimi oraz lokalnymi akcjami społecznymi.

Jego siedziba mieściła się w Pałacyku Sobańskich w Warszawie przy Alejach Ujazdowskich 13.

Według założeń FJN „miał skupiać wszystkie siły państwa pragnące pracować i działać dla Polski Ludowej, jednoczyć obywateli wokół węzłowych problemów i potrzeb oraz bieżących i dalekosiężnych zadań gospodarczych, politycznych, społecznych i międzynarodowych kraju”. Front Jedności Narodu „miał być wyrazem wspólnoty interesów, dążeń i poglądów całego społeczeństwa polskiego, klasy robotniczej, chłopstwa oraz inteligencji”^[2].

Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu przyznawał Odznakę 1000-lecia Państwa Polskiego^[3].

W 1983 został rozwiązany i zastąpiony przez Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON).

Hasło popierające program FJN umieszczone na budynku Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej przy ul. Słowackiego 6/8 na warszawskim Żoliborzu, lata 60.

Odznaka Zasłużony Działacz FJN

Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu FN i FJN (1952–1983)

• 30 sierpnia 1952–12 marca 1956 – Bolesław Bierut
• 14 sierpnia 1956–7 sierpnia 1964 – Aleksander Zawadzki (4 stycznia 1958 – ukonstytuowanie się Ogólnopolskiego Komitetu FJN)
• 29 kwietnia 1965–4 czerwca 1968 – Edward Ochab
• 4 czerwca 1968–17 czerwca 1971 – Marian Spychalski
• 17 czerwca 1971–23 lutego 1976 – prof. Janusz Groszkowski
• 23 lutego 1976–20 lipca 1983 – prof. Henryk Jabłoński

Wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu FJN (1958–1983)

• 4 stycznia 1958–4 czerwca 1968 – prof. Tadeusz Kotarbiński (bezpartyjny)
• 4 stycznia 1958–12 lipca 1975 – prof. Stanisław Kulczyński (SD)
• 4 stycznia 1958–17 czerwca 1971 – Ignacy Loga-Sowiński (PZPR)
• 4 stycznia 1958–17 czerwca 1971 – Bolesław Podedworny (ZSL)
• 4 czerwca 1968–17 czerwca 1971 – prof. Janusz Groszkowski (bezpartyjny)
• 17 czerwca 1971–20 lipca 1983 – Michał Grendys (SD)
• 17 czerwca 1971–25 września 1977 – Konstanty Łubieński (bezpartyjny)
• 17 czerwca 1971–3 stycznia 1981 – Józef Ozga-Michalski (ZSL)
• 17 czerwca 1971–20 lipca 1983 – prof. Jan Szczepański (bezpartyjny)
• 17 czerwca 1971–20 lipca 1983 – Józef Tejchma (PZPR)
• 7 grudnia 1977–20 lipca 1983 – Wit Drapich (PZPR)
• 3 stycznia 1981–20 lipca 1983 – Bernard Kus (ZSL)
• 3 stycznia 1981–20 lipca 1983 – gen. dyw. Mieczysław Moczar (PZPR)

Członkowie Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu FJN (1958–1983)

• 1981–1983: Halina Auderska
• 1971–1981: Edward Babiuch
• 1974–1976: Andrzej Benesz
• 1958–1983: Józef Cyrankiewicz
• 1971–1983: Zbigniew Czajkowski
• 1981–1983: Halina Czerny-Stefańska
• 1981–1983: Krystyna Czop
• 1971–1983: prof. Wiktor Dega
• 1971–1983: Jan Dobraczyński
• 1958–1966: Czesław Drożniak
• 1971–1983: prof. Zygmunt Filipowicz
• 1971–1981: Edward Gierek
• 1958–1971: Władysław Gomułka
• 1971–1983: Stanisław Gucwa
• 1958–1983: Stefan Ignar
• 1958–1980: Jarosław Iwaszkiewicz
• 1972–1976: prof. Henryk Jabłoński
• 1961–1983: Witold Jarosiński
• 1981–1983: gen. armii Wojciech Jaruzelski
• 1971–1981: Piotr Jaroszewicz
• 1971–1983: Henryk Jaruszyk
• 1958–1971: Józef Kalinowski
• 1981–1983: Jerzy Kawalerowicz
• 1977–1983: Eugenia Kempara
• 1958–1971: Zenon Kliszko
• 1981–1983: Antonina Kłoskowska
• 1981–1983: prof. Jan Karol Kostrzewski
• 1958–1962: Leon Kruczkowski
• 1958–1983: Eugenia Krassowska
• 1971–1981: Władysław Kruczek
• 1971–1983: Zdzisław Kurowski
• 1971–1983: Leon Lendzion
• 1972–1981: Jerzy Łukaszewicz
• 1966–1971: Mieczysław Marzec
• 1981–1983: Jan Mazurkiewicz
• 1970–1981: Maria Milczarek
• 1981–1983: Helena Młynarczyk
• 1977–1983: Tadeusz Witold Młyńczak
• 1977–1983: Kazimierz Morawski
• 1970–1975: Zygmunt Moskwa
• 1958–1971: Alicja Musiałowa
• 1978–1980: Zenon Nowak
• 1958–1971: prof. Feliks Olszak
• 1981–1983: Stefan Olszowski
• 1981–1983: Edmund Osmańczyk
• 1981–1983: Henryk Podolski
• 1981–1983: gen. bryg. Franciszek Skibiński
• 1981–1983: Bronisława Sokołowska
• 1958–1981: Ludomir Stasiak
• 1971–1983: Piotr Stefański
• 1968–1971: Ryszard Strzelecki
• 1970–1981: Jan Szydlak
• 1981–1983: Jerzy Szymanek
• 1977–1981: Krzysztof Trębaczkiewicz
• 1972–1983: prof. Włodzimierz Trzebiatowski
• 1972–1983: Bohdan Waligórski
• 1958–1971: Jan Karol Wende
• 1981–1983: prof. Andrzej Werblan
• 1981–1983: Jan Wieteska
• 1958–1971: Czesław Wycech
• 1977–1983: Janusz Zabłocki
• 1958–1969: Jerzy Zawieyski
• 1981–1983: Jan Zieliński
• 1981–1983: Michał Żymierski

Sekretarze Ogólnopolskiego Komitetu FJN (1958–1983)

• 1970–1983: Wiesław Adamski
• 1958–1971: Piotr Gajewski
• 1970–1983: Krystyna Gromek
• 1961–1983: Witold Jarosiński
• 1958–1971: Józef Kalinowski
• 1958–1971: Zenon Kliszko
• 1974–1981: Stanisław Lewandowski
• 1972–1981: Jerzy Łukaszewicz
• 1981–1983: Walery Namiotkiewicz
• 1966–1971: Mieczysław Marzec
• 1971–1983: Edward Milczarek
• 1981–1983: Andrzej Ozga
• 1967–1983: prof. Marian Rybicki
• 1958–1981: Ludomir Stasiak
• 1971–1983: Piotr Stefański
• 1970–1972: Jan Szydlak
• 1981–1983: Jerzy Szymanek
• 1971–1972: Józef Tejchma
• 1958–1983: Zofia Tomczyk
• 1958–1971: Stanisława Zawadecka

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991, Warszawa 1991