Front Podolski

Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921^[1]

Front Podolski – związek operacyjny Wojska Polskiego utworzony w trakcie wojny polsko-ukraińskiej dyrektywą Wodza Naczelnego gen. Józefa Piłsudskiego z 27 lipca 1919, noszący do 2 stycznia 1920 nazwę Frontu Galicyjskiego.

Historia

Po zwycięskiej wojnie polsko-ukraińskiej NDWP postanowiło podzielić Front Galicyjsko-Wołyński na dwa mniejsze: Front Wołyński, mający toczyć walki z bolszewikami na terenach zajętej przez nich części Wołynia i – nie biorący już udziału w walkach – Front Galicyjski, walczący z wojskami URL.

Działania bojowe Frontu rozpoczęła w sierpniu 3 DP uderzając ze Zbaraża na wojska radzieckie stacjonujące w Tokach i pokonując je (działała w porozumieniu z Frontem Wołyńskim). W tym samym czasie III BJ zajęła Zasław oraz Szepietówkę, przecinając linie kolejowe Tarnopol–Korosteń i Równe–Berdyczów. Wówczas wojska Petlury, pokonane przez bolszewików, postanowiły zawrzeć 1 września 1919 rozejm z Polską. W wyniku tego ustalona została linia demarkacyjna, a Front znalazł się poza działaniami wojennymi i jego dywizje zostały wysłane do innych związków operacyjnych lub rozformowane.

W związku z kolejnymi porażkami Ukraińców z wojskami radzieckimi, dowództwo zdecydowało uprzedzić atak radziecki i w październiku wysunęło wojska polskie na Smotrycz. Kolejny raz przesunięcie sił nastąpiło w grudniu. Wówczas 18 i 12 DP weszły na linię Uszyca–Płoskirów–Starokonstantynów, a 5 DP cofnęła się do odwodu. Wówczas rozpoczął się zimowy okres przerwania działań wojennych, a 2 stycznia Front zmienił nazwę na bardziej adekwatną, czyli Front Podolski.

7 marca 1920 został wydany rozkaz o likwidacji dowództw frontów. Józef Piłsudski nakazał, aby z dniem 1 kwietnia 1920 wszystkie dowództwa frontu zostały skasowane, a w oparciu o ich dowództwa powstały dowództwa armii. Na mocy tego rozkazu dotychczasowe dowództwo Frontu Podolskiego zostało przekształcone w dowództwo 6 Armii^[2]. Front Podolski został przeformowany w 6 Armię, pozostającą wciąż pod dowództwem gen. por. Iwaszkiewicza i płk. Kesslera.

Organizacja Frontu Galicyjskiego

Stan na 20 stycznia 1920 roku:

• Kwatera Główna Frontu Galicyjskiego
• 5 Dywizja Piechoty
• 10 Dywizja Piechoty
• 3 Dywizja Strzelców Polskich
• 6 Dywizja Strzelców Polskich
• III Brygada Jazdy
• Grupa płk. Kosteckiego
  • Pociąg Pancerny nr 6 „Gromobój”
• III Grupa Lotnicza
• I Baon Wojsk Kolejowych
• V Batalion Saperów
• VI Batalion Saperów
• III Łódzki Batalion Etapowy
• III Kielecki Batalion Etapowy
• III Lubelski Batalion Etapowy
• I Lwowski Batalion Etapowy
• II Lwowski Batalion Etapowy
• III Lwowski Batalion Etapowy
• Pociąg Pancerny nr 5 „Osiecz I”
• kompania telegraficzna ciężka nr VI
• kompania telegraficzna parkowa nr VI
• kompania radiotelegraficzna parkowa nr I
• stacja radiotelegraficzna „Lwów”
• stacja radiotelegraficzna polowa nr 2
• stacja Hughesa
• stacja Hughesa przy DOE Lwów
• Poczta Polowa nr 17
• kompania sztabowa

Organizacja Frontu Podolskiego

• Kwatera Główna Frontu Podolskiego
• 5 Dywizja Piechoty
• 12 Dywizja Piechoty
• 18 Dywizja Piechoty
• III Grupa Lotnicza

Obsada personalna

• dowódca armii – gen. por. Wacław Iwaszkiewicz
• szef sztabu – płk SG Edmund Kessler (VI 1919 – III 1920)
• szef łączności frontu – por. Juliusz Ornatowski
• szef telegrafii frontu – ppor. Karol Politowski

Przypisy

Bibliografia

• Juliusz S. Tym: Naczelny wódz w kampaniach wojennych 1919–1920 oraz 1939–1945. W: Tomasz Kośmider (red.): Naczelny dowódca sił zbrojnych w systemie obronnym państwa polskiego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-329-2.
• Tadeusz Wawrzyński. Dowództwa frontów 1919-1920. „Biuletyn Centralnego Archiwum Wojskowego 20/1997”. 
• Mieczysław Wrzosek: Wojny o granice Polski Odrodzonej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. ISBN 83-214-0752-8.