Frontex

Europejska Agencja Straży Granicznej
i Przybrzeżnej
European Border and Coast Guard Agency
Język roboczy	angielski
Siedziba	plac Europejski 6; 00-844 Warszawa
Dyrektor wykonawczy	Fabrice Leggeri
Utworzenie	26 października 2004
	Strona internetowa

Południowy budynek boczny w kompleksie biurowym Warsaw Spire – siedziba agencji Frontex w Warszawie

Demonstracja przeciwko agencji Frontex. Warszawa, czerwiec 2008

Frontex (od fr. Frontières extérieures, czyli „granice zewnętrzne”), Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (ang. European Border and Coast Guard Agency)^[2] – niezależna agencja Unii Europejskiej utworzona na podstawie rozporządzenia Rady z 26 października 2004. Rozporządzenie ustanawiające agencję było kilkukrotnie nowelizowane^[3].

Działalność

Zadaniem Frontexu jest^[4]^[5]^[6]:

koordynowanie współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi,
opracowywanie wspólnego zintegrowanego modelu analizy ryzyka i przygotowywanie ogólnych i szczegółowych ocen ryzyka,
wspomaganie państw członkowskich w szkoleniach krajowych funkcjonariuszy straży granicznych, w tym w ustanowieniu wspólnych standardów szkoleniowych, zapewnianie szkolenia na poziomie europejskim dla instruktorów szkolących krajowych funkcjonariuszy straży granicznej, organizowanie seminariów i oferowanie dodatkowego szkolenia urzędnikom właściwych organów,
monitorowanie badań mających znaczenie dla kontroli i ochrony granic zewnętrznych,
wspomaganie państw członkowskich w sytuacjach wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach zewnętrznych,
udzielanie państwom członkowskim niezbędnego wsparcia w organizowaniu wspólnych działań dotyczących powrotów. Agencja może korzystać z zasobów Unii Europejskiej dostępnych w tym celu oraz musi określać najlepsze praktyki w zakresie wydalania obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie w państwach członkowskich,
wprowadzanie zespołów szybkiej interwencji na granicy do państw członkowskich w sytuacji pilnych i wyjątkowych zagrożeń wynikających, na przykład, z masowego napływu nielegalnych imigrantów.

Państwa członkowskie UE zarezerwowały sobie wyłączne prawo kontroli i ochrony granic zewnętrznych w traktacie lizbońskim oraz w rozporządzeniu powołującym Frontex. Zadania agencji mają ułatwić zastosowanie istniejących i przyszłych środków UE związanych z zarządzaniem tymi granicami.

Struktura i organizacja

Zarząd Fronteksu składa się z przedstawicieli państw członkowskich UE (po 1 osobie z każdego kraju z wyjątkiem nie należącej do strefy Schengen Irlandii), Islandii, Liechtensteinu, Norwegii oraz Szwajcarii (kraje te przystąpiły do układu z Schengen nie będąc członkami UE) oraz dwóch przedstawicieli Komisji Europejskiej. Każdy z członków Rady w razie swojej nieobecności musi wyznaczyć zastępcę.

Pierwszym dyrektorem wykonawczym agencji na pierwszym posiedzeniu zarządu w maju 2005 został przedstawiciel Finlandii, Ilkka Laitinen. Stanowisko to piastował do końca maja 2014. Od stycznia 2015 dyrektorem wykonawczym jest Fabrice Leggeri^[7].

Początkowo pracowało w niej ponad 30 osób. W 2016 Frontex zatrudniał 320 osób^[8]. W związku z rozszerzeniem działalności w 2018 agencja zatrudniała 600 osób i planowała dalszy wzrost zatrudnienia do 1000 osób^[9]. Wszystkie osoby zatrudnione są wybierane w drodze konkursów, podobnie jak inni pracownicy instytucji unijnych.

Budżet agencji jest częścią ogólnego budżetu UE i składkami państw stowarzyszonych z Schengen. O wysokości dotacji z budżetu UE decyduje Rada UE oraz Parlament Europejski.

Siedziba agencji znajduje się w Warszawie na placu Europejskim 6 w kompleksie biurowym Warsaw Spire^[10]^[1]. W marcu 2017 minister spraw wewnętrznych i administracji przekazał Frontexowi działkę przy ul. Racławickiej 132 pod budowę nowej siedziby^[11]. W 2022 rozpoczęły się prace przygotowawcze do budowy nowej siedziby agencji, w której ma znaleźć się ok. 50 tys. m² powierzchni biurowej^[12].

Krytyka

Zdaniem swoich przeciwników, Frontex cechuje się słabą przejrzystością kierownictwa i działań. Jest obiektem krytyki ze strony niejednej instytucji i organizacji pozarządowej^[13], między innymi Human Rights Watch i Parlamentu Europejskiego^[14]. Zarzuca się łamania praw człowieka. Odsyłanie statków z imigrantami bez kontroli, czy na ich pokładzie znajdowały się osoby, którym należy przyznać prawo do azylu. Frontex jest też obarczany odpowiedzialnością za zatonięcia łodzi z imigrantami^[15].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Frontex - Contact. Frontex. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)]. (ang.).
↑ Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). europa.eu. [dostęp 2017-02-20].
↑ Rozporządzenia dotyczące Fronteksu. baza aktów prawnych Unii Europejskiej. (pol.).
↑ Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej
↑ Agencja Frontex zostanie wzmocniona. Euractive. (pol.).
↑ Agencja FRONTEX. Deutsche Welle. (pol.).
↑ Executive Director. Frontex. [dostęp 2015-04-03]. (ang.).
↑ Jędrzej Bielecki. Nadzór granic z Warszawy. „Rzeczpospolita”, s. A8, 20 września 2016.
↑ Michał Kokot, Tomasz Bielecki. Silniejszy Frontex ma uszczelnić zewnętrzne granice UE. „Gazeta Wyborcza”, s. 10, 14 września 2018.
↑ Frontex przeniesie swoją siedzibę do Warsaw Spire, najwyższego biurowca Warszawy
↑ Michał Wojtczuk. Stadion schowany za biurowcem?. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 11–12 marca 2017.
↑ Michał Wojtczuk: Unijna instytucja zbuduje potężny gmach obok dawnego stadionu Gwardii. Jak go tam zmieścić?. warszawa.wyborcza.pl, 5 września 2022. [dostęp 2022-10-20].
↑ Roderick Parks: It’s Not Frontex, It’s Us: Towards a More Honest EU Borders Debate. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. [dostęp 2014-08-11]. (ang.).
↑ Migreurop (dir. Olivier Clochard), Atlas des migrants en Europe. Géographie critique des politiques migratoires, Armand Collin, 2012, s. 52-55.
↑ Frontex : Controlling or Saving Lives ? - Migreurop

Linki zewnętrzne

[contact-1] Frontex - Contact. Frontex. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)]. (ang.).

[2] Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). europa.eu. [dostęp 2017-02-20].

[Rozporządzenia_dotyczące-3] Rozporządzenia dotyczące Fronteksu. baza aktów prawnych Unii Europejskiej. (pol.).

[Rozporządzenie_Rady_WE_nr-4] Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej

[Agencja_Frontex_zostanie-5] Agencja Frontex zostanie wzmocniona. Euractive. (pol.).

[Agencja_FRONTEX-6] Agencja FRONTEX. Deutsche Welle. (pol.).

[7] Executive Director. Frontex. [dostęp 2015-04-03]. (ang.).

[8] Jędrzej Bielecki. Nadzór granic z Warszawy. „Rzeczpospolita”, s. A8, 20 września 2016.

[9] Michał Kokot, Tomasz Bielecki. Silniejszy Frontex ma uszczelnić zewnętrzne granice UE. „Gazeta Wyborcza”, s. 10, 14 września 2018.

[forsal-10] Frontex przeniesie swoją siedzibę do Warsaw Spire, najwyższego biurowca Warszawy

[Woj17-11] Michał Wojtczuk. Stadion schowany za biurowcem?. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 11–12 marca 2017.

[12] Michał Wojtczuk: Unijna instytucja zbuduje potężny gmach obok dawnego stadionu Gwardii. Jak go tam zmieścić?. warszawa.wyborcza.pl, 5 września 2022. [dostęp 2022-10-20].

[It_s_Not_Frontex_It_s_Us-13] Roderick Parks: It’s Not Frontex, It’s Us: Towards a More Honest EU Borders Debate. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. [dostęp 2014-08-11]. (ang.).

[Migreurop_dir_Olivier_Clochard-14] Migreurop (dir. Olivier Clochard), Atlas des migrants en Europe. Géographie critique des politiques migratoires, Armand Collin, 2012, s. 52-55.

[migreurop-article2292-15] Frontex : Controlling or Saving Lives ? - Migreurop

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne