Fryderyk II Heski

Fryderyk II Heski

Fryderyk II Heski
Landgraf Hesji-Kassel
Okres	od 1760 do 1785
Poprzednik	Wilhelm VIII Heski
Następca	Wilhelm IX (I)
Dane biograficzne
Dynastia	heska
Data i miejsce urodzenia	14 sierpnia 1720 Kassel
Data i miejsce śmierci	31 października 1785 w Kassel
Ojciec	Wilhelm VIII Heski
Matka	Dorothea Wilhelmine von Sachsen-Zeitz
Żona	1. Maria Hanowerska 2. Filipina Pruska
Dzieci	Wilhelm Wilhelm IX (I) Karol Fryderyk III
Odznaczenia

Fryderyk II, niem. Friedrich II von Hessen-Kassel (ur. 14 sierpnia 1720 w Kassel, zm. 31 października 1785 tamże) – landgraf Hesji-Kassel w latach 1760–1785. Wprowadził Hesję-Kassel do epoki oświecenia. Był jedynym władcą swego kraju, który po reformacji przyjął na powrót wiarę katolicką.

Młodość

Fryderyk urodził się w Kassel 14 sierpnia 1720. Jego ojcem był poprzedni landgraf Wilhelm VIII, a matką Dorothea Wilhelmine von Sachsen-Zeitz. Jego dziadkiem ze strony ojca był Karol I Heski. Jego stryjem był landgraf Fryderyk I Heski, również król Szwecji.

Nauczycielem młodego Fryderyka był pułkownik August Moritz von Donop, a w latach 1726–1733 szwajcarski teolog i filozof Jean-Pierre de Crousaz. W 1740 Fryderyk ożenił się z Marią Hanowerską (1722–1772) – córką Jerzego II, króla Wielkiej Brytanii, i zapisał jej i jej dzieciom hrabstwo Hanau.

W grudniu 1745 wylądował w Szkocji z sześcioma tysiącami heskich żołnierzy i powiódł ich przeciw jakobitom, którzy organizowali tam powstanie przeciw władzy Hanowerczyków. W lutym 1749 Fryderyk i jego ojciec Wilhelm VIII odwiedzili arcybiskupa-elektora Kolonii Klemensa Augusta, który nawrócił Fryderyka na katolicyzm.

Rządy

Fryderyk został landgrafem w 1760. Mimo że był katolikiem, Hesja-Kassel pozostała kalwińska, a dzieci Fryderyka były nadal wychowywane na protestantów. W 1760 Fryderyk próbował z powrotem przyłączyć hrabstwo Hanau do Hesji-Kassel, lecz nie zgodziła się na to Wielka Brytania.

W czasie konfederacji barskiej w 1771 roku próbował go zainteresować koroną polską wojewoda mazowiecki Paweł Michał Mostowski^[1].

Gdy końca dobiegła wojna siedmioletnia, Fryderyk starał się wzmocnić Hesję-Kassel gospodarczo. Zakładał manufaktury i magazyny. W 1777 założył Akademię Nauk (Kunsthochschule Kassel), a w 1779 – pierwsze publicznie dostępne muzeum – Fridericianum w Kassel.

Po śmierci pierwszej żony w 1773, ożenił się z Filipiną Pruską (1745–1800), z bocznej linii Hohenzollernów Brandenburg-Schwedt. Małżeństwo to było bezdzietne.

Wynajem żołnierzy

Regiment piechoty Knyphausen w 1783 – oficer
i szeregowiec

Pomnik Fryderyka II Heskiego w Kassel

Fridericianum

W 1775 król Jerzy III Hanowerski wynajął u landgrafa niemal 20.000 żołnierzy do walki przeciw buntownikom amerykańskim, którym przewodził George Washington. Cała armia ówczesnej Hesji-Kassel liczyła około 40.000 żołnierzy, a więc dorównywała liczebnością stałej armii brytyjskiej (populacja wraz ze Szkocją ok. 9 mln.), szwedzkiej (populacja ok. 2 mln.) czy duńskiej (populacja wraz z Norwegią ok. 2 mln).

Hesja utrzymywała od dawna bardzo dużą, w stosunku do rozmiarów kraju (ok. 300.000 mieszkańców) armię, którą wynajmowała Francji i Anglii, lecz w 1776 spotykało się to z krytyką „oświeconej” warstwy w całych Niemczech. Żołnierzy do armii czasem po prostu brutalnie porywano. Użyczanie najemników było opłacalne. Nie dotyczyło to jedynie armii Hesji-Kassel (również demokratycznej Szwajcarii), ale armii heska była największa z wynajmowanych armii w całej Europy.

Przeciw rekordowo wielkiemu przymusowemu werbunkowi najemników (dla Jerzego III) przez Hesję-Kassel, Księstwo Brunszwiku, Księstwo Ansbach i Księstwo Anhalt-Zerbst (razem 30067 dusz, w tym 16992 z Hesji-Kassel) w latach 1775–1777 wystąpiło wielu niemieckich pisarzy (m.in. Johann Gottfried Seume, Johann Pezzl, Maximilian Klinger i Andreas Gearg Rebmann). W sumie w 1776 Fryderyk wysłał do Ameryki cztery bataliony grenadierów, piętnaści batalionów piechoty, dwie kompanie łowców (Jäger) i trzy kompanie wojsk artyleryjskich.

Potomstwo

Z pierwszego małżeństwa z Marią Hanowerską pochodzili:

• Wilhelm (1741–1742),
• Wilhelm I (1743–1821), landgraf Hessen-Kassel, mąż Wilhelminy Karoliny Duńskiej,
• Karol (1744–1836), mąż Ludwiki Duńskiej,
• Fryderyk III (1747–1837), landgraf Hessen-Rumpenheim, mąż Karoliny Polikseny, córki hrabiego Karla Wilhelma von Nassau-Usingen.

Fryderyk zmarł na udar mózgu w 1785 w zamku Weißenstein w Kassel.

Przypisy

Bibliografia

• Peter Gerke, Aufklärung + Klassizismus in Hessen-Kassel unter Landgraf Friedrich II, Ausstellungskatalog, Kassel 1979.
• Charles W. Ingrao, The Hessian Mercenary State • Ideas, Institutions, and Reform under Frederick II 1760-1785, Cambridge, 1987.
• Otto Berge, Die Innenpolitik des Landgrafen Friedrich II. von Hessen–Kassel. Ein Beitrag zur Geschichte des aufgeklärten Absolutismus in Deutschland, Mainz 1952.
• Wolf von Both, Hans Vogel, Landgraf Wilhelm VIII. von Hessen-Kassel. Ein Fürst der Rokokozeit, Marburg 1964.
• Wolf von Both, Hans Vogel, Landgraf Friedrich II. Ein Fürst der Zopfzeit, München 1973.
• Hugo Brunner, Die Umtriebe Frankreichs und anderer Mächte zum Umsturze der Religionsverschreibung des Erbprinzen Friedrich von Hessen-Kassel in den Jahren 1755 und 1756, [w:] ZHG XXII, Neue Folge XII (1886), ss. 1–79.
• Johannes Burkhardt, Abschied vom Religionskrieg. Der Siebenjährige Krieg und die päpstliche Diplomatie, Tübingen 1985.
• Theodor Hartwig, Der Übertritt des Erbprinzen Friedrich von Hessen-Kassel zum Katholizismus. Ein Beitrag zur katholischen Propaganda aus der Zeit des siebenjährigen Krieges, Kassel 1870.
• F. Kapp, Der Soldatenhandel deutscher Fürsten nach Amerika, Berlin 1874.
• Wolff-Powęska, Anna, Niemiecka myśl polityczna wieku oświecenia, Poznań 1988.

Linki zewnętrzne

• vondonop.org – Uniforms of the Hessen-Kassel troops in North America during the American War of Independence. vondonop.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-09)]. (ang.)