Fryderyk IV Holsztyński

Fryderyk IV Holsztyński
Fryderyk IV Holsztyński
książę Holsztynu
Okres	od 6 stycznia 1695 do 19 lipca 1702
książę Szlezwiku
Okres	od 6 stycznia 1695 do 19 lipca 1702
Dane biograficzne
Dynastia	Oldenburgowie (linia Holstein-Gottorp)
Data urodzenia	18 października 1671
Data śmierci	19 lipca 1702
Ojciec	Chrystian Albrecht
Matka	Fryderyka Amalia duńska
Żona	Jadwiga Zofia szwedzka
Dzieci	Karol Fryderyk Holsztyński

Fryderyk IV (ur. 18 października 1671 na zamku Gottorp; zm. 19 lipca 1702 w bitwie pod Kliszowem) – książę Holsztynu-Gottorp w latach 1695-1702.

Życiorys

Fryderyk IV był najstarszym synem księcia holsztyńskiego Chrystiana Albrechta. Był kuzynem i przyjacielem późniejszego króla Szwecji Karola XII^[1], stając się także jego szwagrem po zawarciu w 1698 r. małżeństwa z Jadwigą Zofią, siostrą Karola^[2] Władzę w księstwie objął po śmierci ojca w 1694 roku.

Od początku swego panowania dążył do zbliżenia ze Szwecją, widząc w unii z nią gwarancję samodzielności własnego państwa. Jeszcze za panowania Karola XI wydał tzw. ius armorum, czyli szereg postanowień, w których przyznał sobie prawo do utrzymywania własnej armii i budowania fortyfikacji na granicy z Danią.^[3] Po śmierci Karola XI wojska duńskie najechały księstwo Fryderyka IV. Mimo poważnych strat i zniszczeń książę nie utracił swej władzy. Po ślubie z Jadwigą Zofią zyskał poparcie Karola XII.

Z mianowania Karola XII został głównodowodzącym wojsk szwedzkich w Niemczech. W 1700 roku objął dowództwo niemiecko-szwedzkiej armii interwencyjnej, której zadaniem było wyparcie wojsk duńskich z granic księstwa Holstein-Gottorp^[4]. W obliczu klęsk armii duńskiej w wojnie ze Szwecją, książę podpisał 11 sierpnia 1700 w Traventhal podpisał traktat pokojowy z królem Danii Fryderykiem IV. Traktat z Traventhal przywracał pełną suwerenność księstwu gottorpskiemu, które miało odtąd pełne prawa do utrzymywania wojsk i zawierania traktatów z obcymi mocarstwami^[5].

Wziął udział u boku Karola XII w III wojnie północnej, w walkach w Polsce. Dowodził szarżą kawalerii w bitwie pod Kliszowem, gdzie został ciężko ranny. Zmarł tego samego dnia 19 lipca 1702 roku, w wieku 31 lat.

Rodzina

Ze związku z Jadwigą Zofią miał książę Fryderyk IV Holsztyński jednego syna:

• Karol Fryderyk (ur. 29 kwietnia 1700; zm. 18 czerwca 1739)

∞ 1725 Anna Piotrowna Romanow (1708-1728)

Przypisy

Bibliografia

• Zbigniew Anusik, Karol XII, Wrocław 2006, ​ISBN 83-04-04735-7​.