Fryderyk I Barbarossa

Fryderyk I Barbarossa
Divina favente clementia Romanorum imperator semper Augustus
Ilustracja
ilustracja herbu
król Niemiec
Okres

od 4 marca 1152
do 10 czerwca 1190

Poprzednik

Konrad III

Następca

Henryk VI Hohenstauf

Cesarz rzymski
Okres

od 18 czerwca 1155
do 10 czerwca 1190

Poprzednik

Konrad III

Następca

Henryk VI Hohenstauf

Książę Szwabii
Okres

od 4 kwietnia 1147
do 1152

Poprzednik

Fryderyk II Jednooki

Następca

Fryderyk IV Szwabski

Dane biograficzne
Dynastia

Hohenstaufowie

Data urodzenia

ok. 1122

Data śmierci

10 czerwca 1190

Ojciec

Fryderyk II Jednooki

Matka

Judyta

Żona

Beatrycze I Burgundzka

Dzieci

Fryderyk (V) Szwabski
Henryk VI Hohenstauf
Filip Szwabski
Fryderyk V Szwabski
Konrad II Szwabski

Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) (ur. ok. 1122, zm. 10 czerwca 1190) – z dynastii Hohenstaufów, syn księcia SzwabiiFryderyka II i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii Henryka IX Czarnego (zm. 1126) z rodu Welfów, konkurencyjnego w tamtym okresie wobec Hohenstaufów. Po śmierci ojca (1147) przyjął tytuł księcia Szwabii (jako Fryderyk III), 4 marca 1152 został wybrany na króla niemieckiego, a 18 czerwca 1155 r. został koronowany na cesarza rzymskiego. W latach 1154–1186 był również królem Włoch. W latach 1156–1190 był hrabią BurgundiiFranche-Comté poprzez swe małżeństwo z Beatrycze I Burgundzką. W swych rządach wzorował się na najważniejszych cesarzach, między innymi Justynianie I Wielkim i Karolu Wielkim.

Koronacja cesarska

Zgodnie z ugodą zawartą z papieżem Eugeniuszem III w Konstancji w 1153 roku, w następnym roku Fryderyk wkroczył do Włoch. W trakcie działań zbrojnych w jego ręce wpadł Arnold z Brescii, którego wydał papieżowi Hadrianowi IV i został ukoronowany w Rzymie na cesarza 18 czerwca 1155 roku.

Konflikt z papiestwem, walki we Włoszech

Konflikt rozpoczęło starcie z legatem papieskim Rolandem (późniejszym papieżem Aleksandrem III) podczas sejmu Rzeszy w Besançon w 1157. Wtedy to legat papieski oświadczył, że korona cesarska stanowi kościelne „beneficjum”, odnawiając tym samym spór o inwestyturę. Kolejne starcie nastąpiło podczas sejmu na Polach Ronkalskich w 1158. Ponieważ postanowień ronkalijskich nie uznały miasta lombardzkie, Fryderyk postanowił uśmierzyć oporne miasta z wykorzystaniem siły zbrojnej.

Pierwszy opór stawiła sprzymierzona z Mediolanem Brescia, która jednak szybko skapitulowała. 6 sierpnia 1158 rozpoczęło się oblężenie Mediolanu, który skapitulował 7 września. W lutym 1159 miasto odmówiło uznania nowych postanowień ronkalijskich z 1158. W międzyczasie, w czerwcu rozpoczęło się 7-miesięczne oblężenie Cremy, która padła 27 stycznia 1160. Po zdobyciu Cremy Niemcy stoczyli nieudaną bitwę pod Carcano (czerwiec 1160), po czym ponownie przystąpili do oblężenia Mediolanu (sierpień 1161). Miasto padło 7 marca 1162 i zostało zburzone przez zwycięzców. Po Mediolanie poddały się inne miasta Lombardii, które wróciły pod władzę cesarza.

Od 1167 prowadził wojny z miastami północnowłoskimi, które w obronie przed nim zawiązały Ligę Lombardzką. Miesiąc później Fryderyk obległ Ankonę, a jego wojska rozbiły Rzymian w bitwie pod Tuskulum 29 maja 1167 r. Zwycięstwo umożliwiło Fryderykowi zdobycie Rzymu, z którego zbiegł papież Aleksander III. W sierpniu 1167 w zajętym przez Niemców Rzymie wybuchła epidemia gorączki malarycznej, która zmusiła cesarza do opuszczenia miasta, a następnie Italii.

W latach 1174–1177 Fryderyk po raz kolejny wyprawił się do Italii. W maju 1175 doszło do pertraktacji pokojowych z papieżem Aleksandrem III w Montebello, które nie przyniosły rezultatu. Spowodowało to wybuch nowych walk jesienią 1175. Po klęsce pod Legnano w maju 1176 r. z wojskami Ligi Lombardzkiej cesarz zawarł porozumienie pokojowe i uznał Aleksandra III za jedynego prawowitego papieża. Konflikt został zakończony ukorzeniem się Fryderyka I przed papieżem Aleksandrem III 24 lipca 1177 w Wenecji.

Ostatnia wyprawa do Italii miała miejsce w latach 1184–1186 i zakończyła się pojednaniem cesarza z Mediolanem i uzyskaniem korony Sycylii.

Rządy w Niemczech

W aktach cesarskich w 1157 roku po raz pierwszy pojawiła się formuła „Święte Cesarstwo” na określenie Rzeszy Niemieckiej. Podczas Sejmu Cesarstwa w 1158 roku cesarz Fryderyk I musiał zgodzić się na to, aby książęta mogli dzielić swoje państwa pomiędzy potomstwo zgodnie z regułami patrymonialnymi. Była to formalna sankcja ze strony Cesarstwa dla rozdrobnienia feudalnego w Niemczech.

III krucjata

Śmierć Fryderyka Barbarossy
Cesarz Fryderyk Barbarossa

Chcąc pokazać swą mocną pozycję jako cesarza, Fryderyk zorganizował III krucjatę. Jej celem było odzyskanie utraconej w 1187 Jerozolimy. Po zawarciu pokoju z papieżem, wyprawa wyruszyła w 1189 r. (król FrancjiFilip II August i król AngliiRyszard I Lwie Serce wyruszyli na krucjatę w 1190 r.). Wojska Fryderyka przemaszerowały przez Węgry, Serbię, Rumunię, po czym dotarły do Konstantynopola jesienią 1189 roku. Krucjata ta zakończyła się na skutek utonięcia cesarza w rzece Salef. Dokładne okoliczności śmierci nie są znane. Źródła historyczne podają, iż nastąpiło to w trakcie kąpieli lub podczas upadku z konia do rzeki.

Do tych wydarzeń nawiązuje legenda mówiąca, że Fryderyk nie utonął, natomiast śpi skamieniały w jaskini w górach Kyffhäuser w Turyngii; siedzi tam przy stole z sześcioma rycerzami, czekając, aż nastąpi właściwy czas. Ma z niej wyjść z chwilą, gdy jego ruda broda owinie się trzy razy wokół stołu, by wyratować Niemcy z opresji i zapewnić im najwyższe miejsce wśród narodów świata.

Małżeństwa i potomstwo

Fryderyk Barbarossa miał dwie żony: pierwszą była poślubiona ok. 1147 r. Adela von Vohburg (zm. 1190), z którą jednak nie doczekał się potomstwa i z którą się rozstał (unieważnienie małżeństwa) w 1153 r., drugą żoną była poślubiona w 1156 r. Beatrycze I Burgundzka (zm. 1184), córka Renalda III, hrabiego Burgundii.

Z drugiego małżeństwa pochodzili:

Przodkowie

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk z Büren
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk I Szwabski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hildegarda
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk II Jednooki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk IV Salicki
 
 
 
 
 
 
 
Agnieszka von Waiblingen
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Berta Sabaudzka
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk I Barbarossa
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Welf I
 
 
 
 
 
 
 
Henryk IX Czarny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jadwiga
 
 
 
 
 
 
 
Judyta
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Magnus Billung
 
 
 
 
 
 
 
Wulfhilda Billung
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia węgierska
 
 
 
 
 
 

W kulturze popularnej

Fryderyk Barbarossa przewodzi cywilizacji niemieckiej w grze Civilization VI, a w Age of Empires 2 istnieje kampania poświęcona Barbarossie.

Media użyte na tej stronie

Shield and Coat of Arms of the Holy Roman Emperor (c.1200-c.1300).svg
Autor: Heralder & Tom Lemmens, Licencja: CC BY-SA 3.0
Shield and Coat of Arms of the Holy Roman Emperor, based on the depiction in Codex Manesse (c. 1310). An imperial coat of arms in this style was in use from c. 1200 to c. 1430. From 1433 (accession of Sigismund), use of the double-headed eagle became prevalent. The shield shape used here is typical of the early to mid 14th century. A variant with a shield shape more typical of the late 14th to early 15th century can be found here.
BlasonFrancheComté.svg
Autor: Superbenjamin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blason de la région Franche Comté
Barbarossa.jpg
Frederick I, Holy Roman Emperor as crusader.
Dedicatory image from a manuscript of Robert the Monk's Historia Hierosolymitana (Vat. Lat. 2001, dated ca. 1188).