Fryderyk I Heski

Fryderyk I Heski
In Deo spes mea W Bogu moja nadzieja
Król Szwecji
Okres	od 24 marca 1720 do 25 marca 1751
Koronacja	3 maja 1720
Poprzednik	Ulryka Eleonora
Następca	Adolf Fryderyk
Landgraf Hesji-Kassel
Okres	od 24 marca 1720 do 25 marca 1751
Koronacja	3 maja 1720
Poprzednik	Karol I Heski
Następca	Wilhelm VIII Heski
Dane biograficzne
Dynastia	heska
Data urodzenia	23 kwietnia 1676
Data śmierci	25 marca 1751
Ojciec	Karol I Heski
Matka	Maria Amalia Kettler
Żona	Ludwika Dorota Zofia Brandenburska Ulryka Eleonora Wittelsbach
Dzieci	Fryderyk Wilhelm von Hessenstein Karol Edward von Hessenstein Jadwiga Amalia
Odznaczenia

Fryderyk I Heski szw Fredrik I av Hessen (ur. 23 kwietnia 1676 w Kassel, Hesja-Kassel, zm. 25 marca 1751 w Sztokholmie) – książę małżonek Szwecji jako mąż królowej Ulryki Eleonory w latach 1718-1720, a od abdykacji żony w 1720 – król Szwecji. Landgraf heski na Kassel i Homburgu od 1730.

Panowanie

Fryderyk I objął władzę królewską w Szwecji po swojej żonie Ulryce Eleonorze, która abdykowała na jego rzecz. Był władcą słabym i niezdolnym do sprzeciwu wobec szwedzkich możnowładców, zgrupowanych w "partii kapeluszy" (Hattpartiet). Kilkakrotnie próbował szantażować posłów groźbą abdykacji, jednak oni nie zgodzili się na poszerzenie władzy monarszej. W Hesji-Kassel reprezentował go jego młodszy brat Wilhelm VIII jako regent.

Za jego rządów doszło do podpisania pokoju w Nystad, kończącego III wojnę północną. Na mocy traktatu pokojowego Szwecja utraciła pozycję mocarstwa i oddała Karelię, Ingrię, Estonię i Inflanty pod panowanie Rosji.

Fryderyk był jedynym królem Szwecji z dynastii heskiej. Nie posiadał prawnych następców. Po jego śmierci tron szwedzki objął Adolf Fryderyk, przedstawiciel dynastii Holstein-Gottorp. Jego sukcesorem w Hesji został młodszy brat Wilhelm VIII. Największą zasługą Fryderyka I dla Szwecji było stworzenie w 1748 systemu orderowego z Orderem Serafina na czele, który bardzo sprawnie funkcjonował aż do zmiany konstytucji w 1975.

Rodzina

Fryderyk był synem władcy Hesji Karola I (1654–1730) i Marii Amalii Kettler, księżniczki kurlandzkiej (1653–1711).

Jego dziadkami ze strony matki byli Jakub Kettler, książę Kurlandii w latach (1638–1682) i Ludwika Szarlotta, córka elektora brandenburskiego i księcia pruskiego Jerzego Wilhelma Hohenzollerna. Rodzicami jego ojca byli Wilhelm VI, landgraf heski na Kassel (1637–1663) i Jadwiga Zofia, córka Jerzego Wilhelma i siostra Ludwiki Szarlotty.

Małżeństwa i potomstwo

Jego pierwszą żoną była Ludwika Dorota Zofia Brandenburska (1680-1705), którą poślubił 31 maja 1700. Po śmierci pierwszej żony Fryderyk ożenił się w 1715 z Ulryką Eleonorą Wittelsbach (1688–1741), córką króla Szwecji Karola XI (1655–1697).

Fryderyk nie posiadał potomstwa zarówno z pierwszego, jak i drugiego małżeństwa. Miał jednak trójkę nieślubnych dzieci, których matką była jego metresa Jadwiga Taube:

• Fryderyk Wilhelm von Hessenstein (1735–1808)
• Karol Edward von Hessenstein (1737–1769)
• Jadwiga Amalia (1743–1752)

Odznaczenia

• 1. Wielki Mistrz Orderu Serafinów (fundator w 1748)^[1]
• 1. Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Polarnej (fundator w 1748)^[1]
• 1. Wielki Mistrz Orderu Miecza (fundator w 1748)^[1]
• Order Słonia (1700, Dania)^[1]
• Order Orła Czarnego (1705, Prusy)^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Praca zbiorowa: Svenskt biografiskt handlexikon, Wydawnictwo "Albert Bonniers Förlag", Sztokholm 1906, T. I. ss. 357–358. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
• Praca zbiorowa: Nordisk familjebok, Wydawnictwo "Nordisk familjeboks förlags aktiebolag", Sztokholm 1908, wyd. II. T. 8. ss. 1255–1258. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
• Ulf Sundberg: En avdankad militär på tronen [w:], miesęcznik "Populär Historia" nr 11/2006, s. 34. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]

Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie historiesajten.se (szw.) [dostęp 2 stycznia 2011]

Władcy Szwecji Englingerowie Eryk VI Zwycięski (970–995) Olaf Skötkonung (995–1022) Anund Jakub (1022–1050) Emund Stary (1050–1060) Stenkilowie Stenkil Ragnvaldsson (1060–1066) Eryk VII Stenkilsson i Eryk VIII Poganin (1066–1067) Halsten (1067–1070) Anund Gårdske (1070–1075) Hakan Ryży (1075–1080) Inge I Starszy (ok. 1080–1084) Swen Ofiarnik (1084–1087) Eryk Årsäll (1087–1088) Inge I Starszy (1088–1110) Filip (1110–1118) Inge II Młodszy (1118–1125) Ragnvald Okrągłogłowy (1125–1126) Magnus Silny (1125–1130) Swerkerydzi i Erykidzi Swerker I Starszy (1130–1156) Eryk IX (1156–1160) Magnus Henriksson (1160–1161) Karol VII (I) (1161–1167) Knut I (1167–1196) Kol / Bolesław (1167–1173) Swerker II Młodszy (1196–1208) Eryk X (1208–1216) Jan I (1216–1222) Eryk XI (1222–1229) Knut II Długi (1229–1234) Eryk XI (1234–1250) Folkungowie Waldemar Birgersson (1250–1275) Birger jarl (regent 1250–1266) Magnus I Birgersson (1275–1290) Birger I Magnusson (1290–1318) Mats Kettilmundsson (regent 1318–1319) Magnus II Eriksson (1319–1364) Eryk XII Magnusson (1356–1359) Haakon Magnusson (1362–1364) Dynastia Meklemburska Albrecht Meklemburski (1364–1389) okres unii kalmarskiej Małgorzata (1389–1412) Eryk XIII Pomorski (1396–1439) Engelbrekt Engelbrektsson (regent 1435–1436) Karol Knutsson Bonde (regent 1438–1440) Krzysztof Bawarski (1440–1448) Bengt Jönsson i Nils Jönsson (regenci 1448) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1448–1457) Jöns Bengtsson i Eryk Axelsson (regenci 1457) Chrystian I Oldenburg (1457–1464) Kettil Karlsson Waza (1464 regent) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1464–1465) Kettil Karlsson Waza (1465 regent) Jöns Bengtsson (1465–1466 regent) Eryk Axelsson (1466–1467 regent) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1467–1470) Sten Sture Starszy (1470–1497 regent) Jan II Oldenburg (1497–1501) Sten Sture Starszy (1501–1503 regent) Svante Nilsson Sture (1504–1512 regent) Eryk Trolle (regent 1512) Sten Sture Młodszy Svantesson (regent 1512–1520) Chrystian II Oldenburg (1520–1521) Gustaw Waza (regent 1521–1523) Wazowie Gustaw I (1523–1560) Eryk XIV (1560–1568) Jan III (1569–1592) Zygmunt (1592–1599) Karol, książę Sudermanii (regent 1599–1604) Karol IX (1604–1611) Gustaw II Adolf (1611–1632) Krystyna (1632–1654) Wittelsbachowie Karol X Gustaw (1654–1660) Karol XI (1660–1697) Karol XII (1697–1718) Ulryka Eleonora (1718–1720) Dynastia Heska Fryderyk I (1720–1751) Oldenburgowie Adolf Fryderyk (1751–1771) Gustaw III (1771–1792) Gustaw IV Adolf (1792–1809) Karol, książę Sudermanii (regent 1792–1796) Karol XIII (1809–1818) Bernadotte Karol XIV Jan (1818–1844) Oskar I (1844–1859) Karol XV (1859–1872) Oskar II (1872–1907) Gustaw V (1907–1950) Gustaw VI Adolf (1950–1973) Karol XVI Gustaw (od 1973)