Fryderyk I Oldenburg

Fryderyk I
Król Danii i Norwegii
Okres	od 1523 do 1533
Poprzednik	Chrystian II
Następca	Chrystian III
Dane biograficzne
Dynastia	Oldenburska
Data urodzenia	3 września 1471
Data śmierci	10 kwietnia 1533
Ojciec	Chrystian I
Matka	Dorota brandenburska
Żona	1. Anna Hohenzollern, 2. Zofia pomorska
Dzieci	z Anną: Chrystian III Oldenburg, Dorota; z Zofią: Jan II, Elżbieta, Adolf I, Anna, Dorota, Fryderyk

Fryderyk I (ur. 3 września 1471, zm. 10 kwietnia 1533^[1]) – książę holsztyński na Gottorpie (1513–1533), król Danii i Norwegii (1523–1533) z dynastii oldenburskiej.

Życiorys

Był najmłodszym synem króla Chrystiana I i Doroty Brandenburskiej (1430–1495), córki Jana Alchemika, margrabiego brandenburskiego na Kulmbach z dynastii Hohenzollernów. Tron duńsko-norweski objął po swym bratanku Chrystianie II.

Rodzina

W 1502 ożenił się z piętnastoletnią Anną Hohenzollern (1487–1514), córką Jana Cicero, elektora brandenburskiego. Z tego związku pochodzili:

• Chrystian III Oldenburg (1503–1559) – następca tronu,
• Dorota (1504–1547) – od 1526 żona byłego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, Albrechta Hohenzollerna, pierwszego księcia Prus.

Fryderyk I po raz drugi ożenił się w 1518 z Zofią (1501–1568), córką księcia pomorskiego Bogusława X Wielkiego. Ich dzieci:

• Jan II (1521–1580) – książę holsztyński na Hadersleben,
• Elżbieta (1524–1586) – dwukrotnie zamężna z książętami meklemburskimi,
• Adolf I (1526–1586) – książę holsztyński na Gottorpie (1533–1586),
• Anna (1527–1535),
• Dorota (1528–1575) – żona księcia meklemburskiego Krzysztofa,
• Fryderyk (1532–1556) – biskup hildesheimski i szlezwicki^[2].

Przypisy

Bibliografia

• EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .
• Suhr W., Friedrich I., Herzog von Schleswig-Holstein (niem.), [w:] Neue Deutsche Biographie (NDB) (niem.), T. 5, Dunkcer & Humblot, Berlin 1961, [dostęp 2012-10-02].

Władcy Danii Królestwo Danii Skjoldungowie Gorm Stary (?–958) Harald I Sinozęby (958–987) Swen I Widłobrody (987–1014) Harald II (1014–1018) Kanut II Wielki (1018–1035) Kanut III (Hardekanut) (1035–1042) Ynglingowie Magnus Dobry (1042–1047) Estrydsenidzi Swen II Estrydsen (1047–1076) Harald III Hein (1076–1080) Kanut IV Święty (1080–1086) Olaf I Głód (1086–1095) Eryk I Zawsze Dobry (1095–1103) Mikołaj Stary (1103–1134) Eryk II Pamiętny (1134–1137) Eryk III Jagnię (1137–1146) Swen III Grade (1146–1157) Kanut V (1146–1157) Waldemar I Wielki (1146–1182) Kanut VI (1182–1202) Waldemar II Zwycięski (1202–1241) Waldemar Młodszy (1215–1231) Eryk IV Denar od pługa (1241–1250) Abel (1250–1252) Krzysztof I (1252–1259) Eryk V Glipping (1259–1286) Eryk VI Menved (1286–1319) Krzysztof II (1319–1326) Eryk (1321–1332) Waldemar III (1326–1329) Krzysztof II (1329–1332) Eryk (1329–1332) bezkrólewie (1332–1340) Waldemar IV Atterdag (1340–1375) Folkungowie Olaf II (1375–1387) Estrydsenidzi Małgorzata I (1375–1387) Małgorzata I (1387–1412) Unia kalmarska Gryfici Eryk VII Pomorski (1396–1439) Wittelsbachowie Krzysztof III Bawarski (1440–1448) Oldenburgowie Chrystian I (1448–1481) Jan (1481–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523) Królestwo Danii i Norwegii Oldenburgowie Fryderyk I (1523–1533) bezkrólewie (1533–1534) Chrystian III (1534–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1808) Fryderyk VI (1808–1814) Królestwo Danii Oldenburgowie Fryderyk VI (1814–1839) Chrystian VIII (1839–1848) Fryderyk VII (1848–1863) Glücksburgowie Chrystian IX (1863–1906) Fryderyk VIII (1906–1912) Chrystian X (1912–1947) Fryderyk IX (1947–1972) Małgorzata II (od 1972)

Władcy Islandii Islandia jako część Królestwa Norwegii Ród króla Sverrego Haakon IV Stary (1262–1263) i Gissur Þorvaldsson (1258–1268, jarl Islandii) Magnus VI Prawodawca (1263–1280) i Gissur Þorvaldsson (1258–1268, jarl Islandii) Eryk II Wróg Księży (1280–1299) Haakon V Długonogi (1299–1319) Folkungowie Magnus VII Eriksson (1319–1343) Haakon VI Magnusson (1343–1380) Olaf IV (1380–1387) Wittelsbachowie Małgorzata (1387–1412) Eryk III Pomorski (1412–1442) Krzysztof Bawarski (1442–1448) Dynastia Bonde Karol I Knutsson Bonde (1449–1450) Oldenburgowie Chrystian I (1450–1481) bezkrólewie (1481–1483) Jan (1481–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523–1533) bezkrólewie (1533–1534) Chrystian III (1534–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1808) Fryderyk VI (1808–1815) Islandia jako część Królestwa Danii Oldenburgowie Fryderyk VI (1815–1839) Chrystian VIII (1839–1848) Fryderyk VII (1848–1863) Chrystian IX (1863–1906) Fryderyk VIII (1906–1912) Chrystian X (1912–1918) Królestwo Islandii Oldenburgowie Chrystian X (1918–1944) Sveinn Björnsson (1944, regent) 1944 - zniesienie monarchii, proklamowanie Republiki Islandii

Władcy Norwegii Władcy legendarni Ynglingowie Halfdan I Biały (640–700) Eystein Halfdansson (700–730) Halfdan II Łagodny (730–784) Gudrød Myśliwy (784–821) Olaf (821–840) Halfdan III Czarny (840–860) Królestwo Norwegii Ynglingowie Harald I Pięknowłosy (872–930) Eryk I Krwawy Topór (930–935) Haakon I Dobry (935–961) Harald II Szara Opończa (961–976) Skjoldungowie Harald Sinozęby (961–987) Swen Widłobrody (987–995) Haakon Sigurdsson (970/975–995) Ynglingowie Olaf I Tryggvason (995–1000) Skjoldungowie Swen Widłobrody (1000–1014) Eryk z Lade (1000–1015) Swen z Lade (1000–1015) Ynglingowie Olaf II Haraldsson (1015–1028) Skjoldungowie Knut Wielki (1028–1035) Haakon Eiriksson (regent 1028–1029/1030) Swen Knutsson (1030–1035) Ælgifu (regentka 1030–1035) Ynglingowie Magnus I Dobry (1035–1047) Ród króla Haralda Harald III Srogi (1045–1066) Magnus II Haraldsson (1066–1069) Olaf III Pokojowy (1067–1093) Haakon Magnusson (1093–1094) Magnus III Bosy (1093–1103) Olaf Magnusson (1103–1115) Eystein I Magnusson (1103–1123) Sigurd I Krzyżowiec (1103–1130) Magnus IV Ślepy (1130–1135) Harald IV Gille (1130–1136) Sigurd II Gęba (1136–1155) Inge I Garbaty (1136–1161) Eystein II (1142–1157) Magnus Haraldsson (1142–1145) Haakon II Barczysty (1157–1162) Magnus V (1161–1184) Ród króla Sverrego Sverre Sigurdsson (1184–1202) Haakon III (1202–1204) Guttorm Sigurdsson (1204) Inge II Baardsson (1204–1217) Haakon IV Stary (1217–1263) Haakon Haakonsson Młody (1240–1257) Magnus VI Prawodawca (1263–1280) Eryk II Wróg Księży (1280–1299) Haakon V Długonogi (1299–1319) Folkungowie Magnus VII Eriksson (1319–1343/1355) Haakon VI Magnusson (1343–1380) Olaf IV (1380–1387) Unia kalmarska Estrydsenidzi Małgorzata (1387–1412) Gryfici Eryk III Pomorski (1396–1442) Wittelsbachowie Krzysztof Bawarski (1442–1448) Dynastia Bonde Karol I Knutsson Bonde (1449–1450) Oldenburgowie Chrystian I (1450–1481) Bezkrólewie (1481–1483) Jan (1483–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523–1533) Olav Engelbrektsson (regent 1533–1536) Królestwo Danii i Norwegii Oldenburgowie Chrystian III (1534/1536–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1784) Fryderyk VI (1784–1814) Królestwo Norwegii Oldenburgowie Christian Frederik (regent 1814) Christian Frederik (1814) Unia szwedzko- norweska Oldenburgowie Karol II (1814–1818) Bernadotte Karol III Jan (1818–1844) Oskar I (1844–1859) Karol IV (1859–1872) Oskar II (1872–1905) Królestwo Norwegii Oldenburgowie Haakon VII (1905–1957) Olaf V (1957–1991) Harald V (od 1991)