Fryderyk Skobel
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk medycznych | |
Specjalność: chirurgia | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Profesura | |
Polska Akademia Umiejętności | |
Status | członek krajowy czynny |
Dziekan | |
Uczelnia | |
Okres zatrudn. | 1833-1876 |
Rektor UJ |
Fryderyk Kazimierz Skobel (ur. 23 listopada 1806 w Warszawie, zm. 25 listopada 1876 w Krakowie) – dr medycyny i chirurgii, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, poseł wirylista na Sejm Krajowy Galicji III kadencji w 1870.
Życiorys
Urodził się jako syn Daniela i Julianny z Kornów. Był wyznania ewangelicko-reformowanego. Pochodził z rodziny kupieckiej, w 1812 po bankructwie i śmierci ojca przeniósł się z matką do Lwowa. We Lwowie uczęszczał do gimnazjum akademickiego niemieckiego zdał maturę w 1822 oraz w latach 1822–1825 odbył studia filozoficzne w Uniwersytecie Lwowskim. Studia medyczne kontynuował w uniwersytecie w Wiedniu i w Uniwersytecie Jagiellońskim. W Krakowie obronił pracę doktorską 12 stycznia 1831 uzyskując tytuł doktora medycyny i chirurgii. Wziął udział w powstaniu listopadowym jako kapitan lekarz batalionowy artylerii pieszej Wojska Polskiego. Internowany w Prusach nakazano mu pobyt na wsi pod Elblągiem. Jako lekarz dywizyjny brał udział w powstaniu krakowskim. W 1833 rozpoczął pracę w UJ jako zastępca profesora i kierownik Katedry Patologii, Terapii Ogólnej i Farmakologii. Od 1835 był profesorem zwyczajnym. W latach 1839–1832 był sekretarzem Wydziału Lekarskiego, w latach 1843–1846, 1850-56, 1861-62, 1871-72 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego. Zabiegał wraz z Józefem Dietlem i Józefem Majeremo przywrócenie języka polskiego jako wykładowego na Uniwersytecie sukces tych działań miał wpływ na powołanie go na stanowisko w 1869/1870 rektora, a następnie w 1870/1871 prorektora UJ.[1]
Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859–1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii[2].
Zainicjował prace nad uporządkowaniem polskiego słownictwa lekarskiego (wraz z Józefem Majerem), opracował spis surowców i preparatów dozwolonych do stosowania w szpitalach krakowskich, był prekursorem w Polsce stosowania mikroskopu w badaniach farmakognostycznych, prowadził badania nad leczniczym wykorzystaniem wód mineralnych. Zbadał wody mineralne w Cegiełce koło Wysowej (dziś Cigeľka na Słowacji), zakopiańskiej Jaszczurówce i Rabce. Opracował szkice biograficzne wielu wybitnych uczonych m.in. Fryderyka Hechla i Floriana Sawiczewskiego[3].
Członek czynny Akademii Umiejętności od 11 maja 1872. Był członkiem i wiceprezesem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w 1858 wraz z Józefem Dietlem współzałożycielem Komisji Balneologicznej. W latach 1860–1876 był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[4]. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w grobowcu rodzinnym w kwaterze 49b.[5]
W 1849 roku został wybrany na prezesa Konsystorza Ewangelickiego w Wolnym Mieście Krakowie. Po jego rozwiązaniu w 1850 roku po jego rozwiązaniu został wieloletnim kuratorem krakowskiego zboru ewangelickiego (reformowanego i luterańskiego).[6]
Wybrane publikacje naukowe
- Commentatio medico-practica sistens conspectum medicamnium et methodorum tractandae syphilidis sine hydrargyro (1833)
- Uwagi nad niektóremi wyrazami lekarskimi (1835)
- O pojęciu choroby, ze stanowiska filozofii natury (1837)
- Słownik anatomiczno-fizyologiczny (1838)
- O użyciu lekarskim wody morskiej (1840)
- Niemiecko-polski słownik wyrazów lekarskich (1842)
- O wodach leakrskich robionych w porównaniu z rodzimemi (1844)
- O równoważnikach farmakodynamicznych dla głównych składników wód lekarskich (1861)
- Słownik łacińsko-polski wyrazów lekarskich (1868)
Przypisy
- ↑ Stanisław Tadeusz Sroka Fryderyk Kazimierz Skobel, [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XXXVIII wyd. 1997-1998.
- ↑ „Encyklopedia Powszechna”, tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.
- ↑ nota biograficzna na stronie UJ.
- ↑ Bolesław Erzepki, Spis członków Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Poznań 1896, s. 4.
- ↑ Lokalizacja grobowca na Liście pamięci UJ.
- ↑ J. Bieniarzówna , K. Kubisz , 400 Lat Reformacji Pod Wawelem, Warszawa 1958, s. 38–39 .
Linki zewnętrzne
- Publikacje Fryderyka Skobla w serwisie Polona.pl
Media użyte na tej stronie
Fryderyk Kazimierz Skobel (1806-1876) – dr medycyny, chirurg, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.