Fryderyk Starszy Hohenzollern

Fryderyk Starszy Hohenzollern

Fryderyk Hohenzollern (ur. 8 maja 1460, zm. 4 kwietnia 1536) – książę i margrabia Ansbach (Fürst und Markgraf von Ansbach), książę (Fürst) Bayreuth.

Numeracja i przydomek

Zarówno w polskiej[1], jak i niemieckiej[2] literaturze historycznej występuje z przydomkiem Starszy.

Czasami daje się mu numer "V"[3]; w niektórych opracowaniach pojawia się jednak z liczebnikiem "IV"[4].

Życiorys

Był czwartym synem Albrechta III Achillesa, margrabiego Brandenburgii, a zarazem pierwszym z jego drugiego małżeństwa z Anną, księżniczką saską.

Na mocy Dispositio Achillea wydanego przez Albrechta Achillesa w 1473 roku Brandenburgię miał odziedziczyć jego syn Jan Cicero, tzw. Unterland (obecnie Frankonia Środkowa) z miastem Ansbach miał przypaść Fryderykowi, z kolei tzw. Oberland (obecnie Górna Frankonia) z miastem Bayreuth - Zygmuntowi. Pozostali synowie Albrechta Achillesa zmarli w niemowlęctwie lub dzieciństwie.

Po śmierci ojca w 1486 roku Fryderyk objął rządy w Unterlandzie. W 1495 roku, po bezpotomnej śmierci Zygmunta, przypadł mu także Oberland.

Wiosną 1482 roku wyruszył na pielgrzymkę do Ziemi Świętej, z której powrócił jesienią tego roku.

W 1488 roku przyłączył się do Związku Szwabskiego, sprzeciwiającego się zaborczej polityce Wittelsbachów. W 1493 roku doszło do sporu między Hohenzollernami, będącymi burgrabiami Norymbergi, a mieszkańcami tego miasta o kompetencje sądownicze. Do sporu wmieszali się Wittelsbachowie, popierając pretensje mieszczan. Fryderyk z kolei postarał się o poparcie szwagrów, z którymi spotkał się na zjeździe w Lewoczy wiosną 1494 roku. W efekcie 4 maja 1494 Władysław Jagiellończyk, a następnego dnia Jan Olbracht wysłali pisma do władz Norymbergi, by te nie sprzeciwiały się Hohenzollernom.

W maju 1509 roku cesarz Maksymilian I powierzył mu zarząd Werony.

25 marca 1515 roku w Kulmbach został uwięziony przez swojego najstarszego syna Kazimierza, osadzony w twierdzy Plassenburg i zmuszony do abdykacji.

Małżeństwo i potomstwo

14 lutego 1479 we Frankfurcie nad Odrą poślubił Zofię Jagiellonkę (1464-1512), córkę króla Polski Kazimierza Jagiellończyka. Miał z nią osiemnaścioro dzieci:


Przypisy

  1. M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 612.
  2. Allgemeine Deutsche Biographie, t. 7, s. 480; Friedrich d. Ä. (artykuł redakcyjny), [w:] Lexikon des Mittelalters, B. IV, 1989, szpalta 946.
  3. J. Ekes, Albrecht Hohenzollern, (w:) Encyklopedia historii Polski. Dzieje polityczne, t. 1, Warszawa 1994, s. 18.
  4. Duczmal, Jagiellonowie, s. 501.
  5. Córki tej nie wymieniają starsze opracowania, zob. M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 501.
  6. M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 571-572.
  7. M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 572.

Bibliografia

  • Duczmal M., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Poznań-Kraków 1996, ​ISBN 83-08-02577-3
  • Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.

Media użyte na tej stronie

FriedrichII.Markgraf.JPG
Markgraf Friedrich der Ältere von Brandenburg-Ansbach. Ausschnitt aus dem Dreikönigsaltar zu Heilsbronn.