Fryderyk VIII
| ||||
 | ||||
.svg) | ||||
| Król Danii | ||||
| Okres | od 29 stycznia 1906 | |||
|---|---|---|---|---|
| Poprzednik | ||||
| Następca | ||||
| Dane biograficzne | ||||
| Dynastia | ||||
| Data i miejsce urodzenia | ||||
| Data i miejsce śmierci | ||||
| Ojciec | ||||
| Matka | ||||
| Żona | ||||
| Dzieci | ||||
| Odznaczenia | ||||
          _ribbon.svg){kind=small}   .svg){kind=small} .svg){kind=small} .svg){kind=small}             _-_ribbon_bar.png){kind=small}          _ribbon.svg){kind=small}  _ribbon.svg){kind=small}  | ||||
Fryderyk VIII (Christian Frederik Vilhelm Carl, ur. 3 czerwca 1843 w Kopenhadze, zm. 14 maja 1912 w Hamburgu) – król Danii od 1906. Syn Christiana IX i Luizy z Hesji-Kassel.
Lata wczesne
Jako młody człowiek studiował nauki polityczne w Oksfordzie. Przejawiał zainteresowanie nauką, kulturą i sztuką. Przeszedł gruntowne szkolenie wojskowe. Odbył kilka podróży zagranicznych do Londynu, Paryża, Berlina, Sztokholmu. Odwiedził Wyspy Owcze i Islandię. W 1864 roku brał formalny udział w wojnie duńskiej. 15 listopada 1863 roku, gdy ojciec objął tron duński, został następcą tronu.
Panowanie
Na tron wstąpił w podeszłym wieku po długich rządach ojca. Prowadził bardzo liberalną politykę. Za jego panowania uchwalono ustawę o reformie prawa wyborczego gmin, uchwalono nowe prawo celne. Podjęto próbę reformy armii i spraw obrony państwa[1]. 22 maja 1906 roku założono związki zawodowe służby domowej. 8 września 1908 wybuchła afera finansowa. Minister sprawiedliwości Alberti zgłosił się na policję, gdzie oświadczył, że zdefraudował pieniądze publiczne na kwotę 8 milionów koron[1]. Popularny rząd J.C. Christensena, który wdrażał liczne reformy i cieszył się zaufaniem króla podał się do dymisji. Powstawały kolejne rządy: premiera Nielsa Neegaarda, 16 sierpnia 1909 premiera Ludviga Holstein-Ledreborga, 28 października 1909 premiera Carla Theodora Zahle z Partii Liberalno-Radykalnej, 5 lipca 1910 premiera Klausa Berntsena z Venstre.
W latach 1909-1910 głosowano i omawiano projekt nowej konstytucji przewidujący powszechne prawo wyborcze dla wszystkich[2]. Zakładano wprowadzenie referendum legislacyjnego. Ostatecznie nowa konstytucja weszła w życie już po śmierci Fryderyka VIII, w 1915 roku[3]. W 1911 powstała Nordycka Liga Międzyparlamentarna. Fryderyk VIII stosował ściśle zasady demokracji parlamentarnej. Nie inicjował nowych ustaw i projektów politycznych, był raczej mediatorem i rozjemcą. Szczęśliwe zakończenie konfliktu związanego z aferą Albertiego przypisywane było zdrowemu rozsądkowi społeczeństwa i mentalności parlamentarnej Fryderyka VIII”[3]. Był bardzo lubiany i popularny wśród poddanych.
Śmierć
W styczniu 1912 roku Fryderyk VIII dostał ataku apopleksji. Dla podratowania zdrowia wyjechał na południe Francji. W drodze powrotnej w czasie postoju w Hamburgu zasłabł. Zmarł 14 maja 1912 roku po zaledwie sześciu latach panowania. Jego następcą został najstarszy syn Chrystian.
Odznaczenia
Lista pełna do 1903 roku[4]:
- Order Słonia (1861)
- Wielki Komandor Orderu Danebroga (1869)
- Srebrny Krzyż Orderu Danebroga
- Medal Pamiątkowy Złotych Godów Króla Chrystiana IX i Królowej Luizy (1892)
- Order Złotego Runa (Hiszpania)
- Order Królewski Serafinów (Szwecja)
- Order Karola XIII (Szwecja)
- Order Świętego Olafa I klasy (Norwegia)
- Order Podwiązki (Wlk. Brytania)
- Order Łaźni (Wlk. Brytania)
- Order Legii Honorowej I klasy (Francja)
- Order Świętego Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania (Rosja)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
- Order Orła Białego (Rosja)
- Order Świętej Anny I klasy (Rosja)
- Order Świętego Stanisława (Rosja)
- Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Rosja)
- Order Orła Czarnego (Prusy)
- Order Orła Czerwonego I klasy (Prusy)
- Order Ernestyński I klasy (Saksonia)
- Order Bertholda I I klasy (Baden)
- Order Alberta Niedźwiedzia I klasy (Anhalt)
- Order Sokoła Białego I klasy (Weimar)
- Order Zbawiciela I klasy (Grecja)
- Order Zbawiciela V klasy (Grecja)
- Order Annuncjaty (Włochy)
- Order Wieży i Miecza I klasy (Portugalia)
- Order Vila Viçosa I klasy (Portugalia)
- Order Chrystusa I klasy (Portugalia)
- Order Ludwika (Hesja)
- Order Złotego Lwa (Nassau)
- Order Leopolda I klasy (Belgia)
- Order Lwa Niderlandzkiego I klasy (Holandia)
- Order Świętego Stefana I klasy (Węgry)
- Order Gwiazdy I klasy (Rumunia)
- Order Kalākauy (Hawaje)
- Order Korony Wendyjskiej I klasy (Meklemburgia)
- Order Osmana I Klasy z Brylantami (Turcja)
- Order Chryzantemy (Japonia)
- Order Słonia Białego I Klasy (Syjam)
- Order Miecza I klasy (Szwecja)
- Order Maha Chakri (Syjam)
- Królewski Łańcuch Wiktoriański (1902, Wlk. Brytania)
Małżeństwo i dzieci
28 lipca 1869 poślubił księżniczkę Luizę Bernadotte (1851–1926) – jedyną córkę Karola XV, króla Szwecji i Norwegii. Para miała czterech synów i cztery córki:
- Chrystian X (1870–1947) – król Danii
- Karol (1872–1957) – król Norwegii jako Haakon VII
- Luiza (1875–1906)
- Harald (1876–1949)
- Ingeborga (1878–1958) – żona księcia Szwecji Karola
- Tyra (1880–1945)
- Gustaw (1887–1944)
- Dagmara (1890–1961)
| Prapradziadkowie | Karol Anton Schleswig-Holstein-Sonderburg-Beck | Karol Leopold Schlieben | Król Danii | Fryderyk II Hessen-Kassel | Karol Wilhelm Nassau-Usingen | Król Danii | Ludwik Mecklenburg-Schwerin | |
| Pradziadkowie | Fryderyk Karol Schleswig-Holstein-Sonderburg-Beck | Luiza Oldenburg | Fryderyk Hessen-Kassel | Fryderyk Oldenburg | ||||
| Dziadkowie | Fryderyk Wilhelm Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg | Wilhelm Heski | ||||||
| Rodzice | Król Danii | |||||||
Fryderyk VII Glücksburg (1843–1912), król Danii | ||||||||
Przypisy
- ↑ a b Czapliński i Górski 1965 ↓, s. 325.
- ↑ Szelągowska 2010 ↓, s. 111.
- ↑ a b Bricard 2007 ↓, s. 64.
- ↑ H. F. Grandjean: De Kgl. Danske Ridderordener. Kopenhaga, 1903, s. 183
Bibliografia
- Władysław Czapliński, Karol Górski: Historia Danii. Wrocław: 1965.
- Władysław Czapliński: Dzieje Danii Nowożytnej 1500–1915. Warszawa: 1982.
- Grażyna Szelągowska: Dania. Warszawa: 2010.
- Isabelle Bricard: Dynastie panujące Europy. Warszawa: 2007.
| Islandia jako część Królestwa Norwegii |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Islandia jako część Królestwa Danii |
| ||||||||||
| Królestwo Islandii |
|
- 1944 - zniesienie monarchii, proklamowanie Republiki Islandii
Media użyte na tej stronie
Baretka
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Ordem of the Seraphim. Sweden. True size for the template.
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC BY-SA 2.5
Ribbon of the Order of the Garter
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC BY 2.5
Ribbon of the Order of the Bath
Baretka Orderu św. Anny.
Baretka Orderu św. Stanisława.
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
Order of the Most Holy Annunciation ribbon
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Baretka: Order Świętego Stefana – Krzyż Wielki – Węgry.
Baretka japońskiego Orderu Chryzantemy.
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ribbon for a Knight of the Most Illustrious Order of the Royal House of Chakri (Thailand)
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce del'Ordine dell'Aquila Rossa del Regno di Prussia (Germania)
Baretka: Książęcy Saski Ernestyński Order Domowy. Księstwa Saskie:
- Saksonia-Altenburg (Sachsen-Altenburg)
- Saksonia-Koburg-Gotha (Sachsen-Coburg-Gotha)
- Saksonia-Meiningen-Hildburghausen (Sachsen-Meiningen-Hildburghausen)
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order of Danebrog Knight 1st Degree
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego
Order of Black Eagle's ribbon - Prussia
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC BY 2.5
Ribbon of the Order of the Bath
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Wieży i Miecza
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order of the White Elephant - 1st Class (Thailand) ribbon
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Order Świętego Aleksandra Newskiego
Autor: Reliavech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barette de l'ordre de Saint-André (Russie impériale).
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Order of Berthold I ribbon bar. Grand Duchy of Baden.
The Royal Order of Kalakaua I Grand Cross
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Ribbon of the Order of the White Falcon of the Grand-Duchy of Saxe-Weimar
Autor: Peeperman, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lesser Coat of Arms of Kingdom of Iceland.
Baretka Orderu Słonia
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of Arms of the Danish Royal House from 1903-1948, and HM Kings Christian IX, Frederick VIII, Christian X, Frederick IX of Denmark.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Ordem de Nossa Senhora da Conceição de Vila Viçosa. Cavaleiro. Portugal.
Autor: Image sourced from 'Medals of the World' website: http://www.medals.org.uk/index.htm, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Royal Victorian Chain Ribbon
Baretka Orderu Zbawiciela I klasy (Grecja)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
House Order of the Wendish Crown ribbon bar. Grand Duchy of Mecklenburg-Schwerin and Grand Duchy of Mecklenburg-Strelitz.
Ribbon of the Order of the golden Lion of the House of Nassau - Netherlands
Baretka Orderu Zbawiciela V klasy (Grecja)
Autor: Portunes, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Danish Order of the Elephant
King Frederik VIII of Denmark (1843-1912)
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Ribbon of the Order of Albert the Bear of the House of Anhalt
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
areteka Komandora Krzyża Wielkiego Królewskiego Orderu Miecza
Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie)
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Ludwig Order (Grand Duchy of Hesse)