Fryne na święcie Posejdona w Eleusis
 | |
| Autor | Henryk Siemiradzki |
|---|---|
| Data powstania | 1889 |
| Medium | olej na płótnie |
| Wymiary | 390 × 763,5[1] cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Fryne na święcie Posejdona w Eleusis – obraz olejny polskiego malarza akademickiego Henryka Siemiradzkiego z 1889 roku. Znajduje się w zbiorach Państwowego Muzeum Rosyjskiego w Petersburgu[1].
Artysta pracę nad płótnem rozpoczął w 1886 roku[2]. Tytułową bohaterką obrazu jest słynąca z nadzwyczajnej urody ateńska hetera[3]. Za temat Siemiradzki wybrał podanie, według którego pewnego razu podczas obchodów święta ku czci Posejdona w Eleusis Fryne miała zrzucić szaty i zanurzyć się w wodach Zatoki Sarońskiej, ukazując się następnie zebranym jako wyłaniająca się z morskich fal Afrodyta[2]. Scena została uchwycona w momencie, gdy hetera zdejmuje obuwie, przygotowując się do zejścia w toń wody. Na drugim planie widać zstępującą od strony Eleusis procesję, w której niesiony jest posąg Posejdona[2]. Zgromadzony tłum wyraźnie przygląda się ciału Fryne, podziwiając jej urodę[3]. Tło stanowi grecki pejzaż ze świątynią, morzem i górami[3].
Obraz w znacznej mierze inspirowany jest wierszem Lwa Meja Fryne z 1855 roku, bowiem samemu Siemiradzkiemu, pomimo starań, nie udało się osobiście odwiedzić i zobaczyć Eleusis[2]. W pierwotnej wersji ciało Fryne miało być całkowicie nagie, później jednak artysta zdecydował się przykryć szatą jej łono[3].
Obraz został przedstawiony publiczności na wystawie prac Siemiradzkiego w styczniu 1889 roku w sali starożytności Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, wzbudzając wielką sensację[2]. Płótno zakupił za sumę 50 tysięcy rubli cesarz Aleksander III[4].
Przypisy
- ↑ a b Фрина на празднике Посейдона в Элевсине (ros.). rodon.org. [dostęp 2014-07-03].
- ↑ a b c d e Bogusław Mucha: Artyści polscy w nowożytnej Rosji. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1994, s. 28.
- ↑ a b c d Wiesława Górska: Henryk Siemiradzki. Warszawa: Edipresse Polska, 2007, s. 65, seria: Ludzie, czasy, dzieła.
- ↑ Artur Kijas: Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2000, s. 317.