Fujara słowacka
Fujara słowacka[a], także fujara pasterska, fujara[b], słowacka fujara pasterska – regionalny instrument słowacki, wywodzący się z kultury pasterskiej.
Opis
Rodzaj fletu o znacznych rozmiarach[1], średnio od 1,5 do 2 metrów (największy znany egzemplarz mierzy 4 metry). Pochodzi z terenów zwanych Podpolaniem, tj. z otoczenia masywu górskiego Polany w środkowej Słowacji, leżącego na wschód od Zwolenia i Bańskiej Bystrzycy. Głównym ośrodkiem produkcji fujar pozostaje dziś rejon miasta Detva.
Fujara pasterska wykonywana jest zazwyczaj z drewna bzu czarnego powlekanego olejem lnianym i składa się z:
- części zasadniczej (o średnicy do 5 cm), w jej dolnej części znajdują się trzy otwory palcowe;
- łącznika,
- części dodatkowej z ustnikiem (o średnicy do 3 cm).
Fujara pasterska nierzadko jest misternie zdobiona, zazwyczaj ornamentem roślinnym.
Gra na instrumencie wymaga przybrania postawy stojącej. Opiera się w głównej mierze na mikrotonach i przegłosach wydobywanych przy pomocy specjalnych technik gry, wśród których najbardziej charakterystyczną jest tzw. rozfuk.
W 2005 roku fujara słowacka została proklamowana Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości, a w 2008 roku wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[2][3].
Galeria
Jano Adamek
Fujary Lubomira Paricki
Fujary Lubomira Paricki
Lubomir Paricka
Jano Adamek
Jano Adamek
Lubomir Paricka
Warsztat Lubomira Paricki
Jozef Mikulasek i Jano Adamek
Zobacz też
- fujara – ujednoznacznienie
Uwagi
Przypisy
- ↑ Anna Nacher, Marek Styczyński, Ucho jaka. Muzyczne podróże od Katmandu do Santa Fe, Kraków: Bezdroża, 2003, ISBN 83-918869-3-X, OCLC 69513066.
- ↑ UNESCO: Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity. Proclamations 2001, 2003 and 2005 (ang.). unesco.org, 2006. s. 85. [dostęp 2016-01-06].
- ↑ UNESCO: The Fujara and its Music (ang.). unesco.org. [dostęp 2016-01-06].
Linki zewnętrzne
- UNESCO: The Fujara and its Music (ang.). W: Youtube [on-line]. [dostęp 2016-01-06].
- Folkart Slovakia: Fujara overtone bass flute (słow.). [dostęp 2016-01-06].
Media użyte na tej stronie
Autor: Klarqa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ľubomír Párička twórca tradycyjnych fujar i gajd
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Jano Adamek - słowacki muzykant (fujara słowacka).Carpathian Ethnography Project, Slovakia, third day, Myjava Festival 2017. Photo quality will be improved later.
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Niniejszy plik został udostępniony w Wikimedia Commons przez uczestników projektu Etnografia Karpat opartego na współpracy Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie i innych instytucji z wikipedystami oraz Stowarzyszeniem Wikimedia Polska przy wsparciu Wikimedia Foundation.
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Carpathian Ethnography Project, Slovakia, third day, Myjava Festival 2017. Photo quality will be improved later.
Autor: Mariusz Raniszewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdobienia fujar wykonanych przez Ľubomíra Páričkę. Martin, Słowacja.
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Jano Adamek - muzykant słowacki (fujara słowacka).Carpathian Ethnography Project, Slovakia, third day, Myjava Festival 2017. Photo quality will be improved later.
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Carpathian Ethnography Project, Slovakia, third day, Myjava Festival 2017. Photo quality will be improved later.
Autor: Krzysiu, Licencja: CC BY 4.0
Niniejszy plik został udostępniony w Wikimedia Commons przez uczestników projektu Etnografia Karpat opartego na współpracy Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie i innych instytucji z wikipedystami oraz Stowarzyszeniem Wikimedia Polska przy wsparciu Wikimedia Foundation.
Autor: Mariusz Raniszewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fujary wykonane przez Ľubomíra Páričkę. Martin, Słowacja.
Autor: Klarqa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jozef Mikulasek - twórca fujar słowackich, prezentuje instrumenty i grę na nich podczas festiwalu folklorystycznego w Myjavie, czerwiec 2017
Autor: Mariusz Raniszewski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Muzyk i twórca instrumentów Ľubomír Párička gra na fujarze tradycyjną melodię z okolic miasta Martin na Słowacji.