Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego

Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury
ilustracja
Państwo

 Niemcy

Siedziba

Berlin

Data założenia

25 lipca 1957 roku

brak współrzędnych
Strona internetowa

Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury (niem. Stiftung Preußischer Kulturbesitz), tłumaczona także jako Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego i Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego – niemiecka fundacja z siedzibą w Berlinie mająca na celu zachowanie, pielęgnację i uzupełnianie zbiorów i archiwów rozwiązanego po drugiej wojnie światowej państwa pruskiego[1][2].

Historia

Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury założona została 25 lipca 1957 w Berlinie Zachodnim na mocy ustawy fundacyjnej jako ogólnoniemiecki powiernik dziedzictwa kulturalnego do czasu zjednoczenia Niemiec. 1 stycznia 1963 roku Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego przejęła na własność Berlińskie Archiwum Główne (dawne Tajne Archiwum Państwowe w Berlinie-Dahlem) stając się według prawa niemieckiego elementem ciągłości państwowej Rzeszy Niemieckiej. W latach 1965-1967 fundacja przejęła księgi metrykalne z Pomorza Zachodniego oraz Śląska. W 1968 roku otrzymała od rządu krajowego w Hanowerze zbiory dawnego Archiwum Państwowego w Królewcu, przechowywane dotychczas w Państwowym Magazynie Archiwalnym w Getyndze. W rok później stała się właścicielem także Archiwum Techniki w Berlinie Zachodnim[3].

Działalność

Fundacja zalicza się do największych instytucji kulturalnych na świecie i obejmuje:

  • Muzea Państwowe w Berlinie:
    • kompleks muzealny na Wyspie Muzeów w skład którego wchodzą: Muzeum im. Bodego (niem. Bodemuseum), Muzeum Pergamońskie (niem. Pergamonmuseum), Nowe Muzeum (niem. Neues Museum), Stara Galeria Narodowa (niem. Alte Nationalgalerie) oraz Stare Muzeum (niem. Altes Museum);
    • Friedrichswerdersche Kirche;
    • kompleks Kulturforum obejmujący Nową Galerię Narodową, Galerię Narodową, Gabinet Rycin, Muzeum Rzemiosła Artystycznego, Muzeum Instrumentów Muzycznych;
    • muzea w berlińskiej dzielnicy Charlottenburg: Museum Berggruen, Zbiory Scharf-Gerstenberg (niem. Sammlung Scharf-Gerstenberg), Muzeum Fotografii;
    • centrum muzealne w berlińskiej dzielnicy Dahlem obejmujące Muzeum Sztuki Azjatyckiej, Muzeum Etnograficzne oraz Muzeum Kultur Europejskich,
  • Bibliotekę Państwową,
  • Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego[4],
  • Instytut Iberoamerykański Pruskiego Dziedzictwa Kultury,
  • Państwowy Instytut Badań Muzyki.

Co roku, na drodze konkursu fundacja przyznaje nagrodę im. Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego dla najlepszych młodych muzyków studiujących w Niemczech[5]. Co pięć lat fundacja im. Ernsta Waldschmidta przy Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury przyznaje nagrodę im. Ernsta Waldschmidta dla młodych niemieckich indologów za najlepszą publikację naukową[6].

Zbiory

W zbiorach muzeów podlegających fundacji znajdują się m.in.: popiersie Nefertiti, oryginał partytury IX Symfonii Ludwiga van Beethovena, kolekcja dzieł Caspara Davida Friedricha, Wielki Ołtarz Zeusa (pergameński ołtarz), organy teatralne i kinowe Mighty Wurlitzer.

W zbiorach fundacji znajdują się także dzieła sztuki wywiezione z okupowanej Polski jak obraz Matka Boska szafkowa z przełomu XIV i XV w., 73 dokumenty Zakonu Krzyżackiego zrabowane z Archiwum Głównego Akt Dawnych[7], Księgi metrykalne terenów diecezji polskich włączonych w 1939 r. do III Rzeszy[8], a także XV-wieczny obraz „Tron Łaski” z bazyliki Mariackiej w Gdańsku.

Fundacja finansowana jest w 75% przez rząd federalny i w 25% przez rządy krajów związkowych[9].

Przypisy

  1. ↑ Konsulat Generalny Niemiec we Wrocławiu: 10 atrakcji Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego. [dostęp 2009-08-29]. (niem. • pol.).
  2. ↑ Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury: Gesetz zur Errichtung einer Stiftung "Preußischer Kulturbesitz" und zur Übertragung von Vermögenswerten des ehemaligen Landes Preußen auf die Stiftung. [dostęp 2009-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2009)]. (niem.).
  3. ↑ Dariusz Matelski: Spór o restytucję dóbr Kultury między RFN a Polską. [dostęp 2011-04-14]. (pol.).
  4. ↑ Tajne Archiwum Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego: Informacje o Tajnym Archiwum Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego dla polskich użytkowników. [dostęp 2009-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2009)]. (pol.).
  5. ↑ Felix-Mendelssohn-Bartholdy-Preis: Strona oficjalna. [dostęp 2009-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 czerwca 2009)]. (niem.).
  6. ↑ Muzea Państwowe w Berlinie: Stiftung Ernst Waldschmidt. [dostęp 2009-08-29]. (niem.).
  7. ↑ A. Stebelski, Dzieje zniszczenia Archiwum Głównego Akt Dawnych, s. 14 - 28 [w] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Warszawa 1957
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20080609054458/http://www.izalewek.art.pl/ Rewindykacja dzieł sztuki
  9. ↑ Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury: Trägerschaft und Finanzierung. [dostęp 2009-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 grudnia 2009)]. (niem.).

Bibliografia

  • Georg Andreas: Probleme der Stiftung Preußischer Kulturbesitz, w: „Jahrbuch Preußischer Kulturbesitz” 1963, Bd. I.
  • Carl Gussone: Der Weg zur Stiftung Preußischer Kulturbesitz, w: „Jahrbuch Preußischer Kulturbesitz” 1963, Bd. I.
  • Stanisław Nawrocki: Archiwa i zbiory archiwalne w Berlinie Zachodnim, w: „Archeion” 1982, t. LXXIII
  • Dariusz Matelski: Polityka Niemiec wobec polskich dóbr kultury w XX wieku, Toruń 2005, wyd. II popr., Toruń 2007
  • Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, red. A. Stebelski, Warszawa 1957

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Villa von der Heydt Berlin-Tiergarten.JPG
Autor: Lienhard Schulz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Villa von der Heydt, Von-der-Heydt-Str. 16–18, Berlin-Tiergarten, eastward beside the Bauhaus-Archiv at Landwehrkanal. The villa was built between 1860 and 1862 by the architect Hermann Ende for August Freiherr von der Heydt in the Neo-Renaissance-Style. Its since 1980 the domicile of the president and the administrative center of the Prussian Cultural Heritage Foundation.