Fundamento de Esperanto

Fundamento de esperanto edistudio.jpg

Fundamento de Esperanto – książka autorstwa Ludwika Zamenhofa wydana wiosną 1905 r. i 9 sierpnia tego samego roku przyjęta oficjalnie w 4. artykule Deklaracji Bulońskiej (Deklaracio pri la esenco de la Esperantismo) na pierwszym kongresie esperanckim w Boulogne-sur-Mer, jako oficjalny fundament języka.

Fundamento składa się z czterech części: przedmowy, gramatyki (16 reguł), zbioru ćwiczeń i uniwersalnego słownika zawierającego ok. 1800 rdzeni wyrazowych tłumaczonych na pięć języków. Z wyjątkiem przedmowy wszystkie części były nowymi wydaniami poprzednich opracowań Zamenhofa. Taką samą rangę dla rozwoju języka jak Fundamento mają późniejsze tzw. Oficialaj Aldonoj (oficjalne dodatki).

Istotnym ustaleniem Fundamento jest stwierdzenie o nienaruszalności fundamentów, których nikt nie ma prawa od tej pory zmienić. Rezultatem tej decyzji jest pełna zrozumiałość dokumentów esperanckich, niezależnie od momentu ich wydania, także tych najwcześniejszych, pochodzących z początku XX wieku.

Gramatyka w Fundamento

Pierwsze 8 punktów zawartych w Fundamento definiuje części mowy: przedimek, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimki, czasowniki z imiesłowami, przysłówki i przyimki. Pozostałe punkty dotyczą:

  • 9–10 reguły pisania i wymowy
  • 11 tworzenie wyrazów złożonych
  • 12 stosowanie przeczeń
  • 13 biernik jako przypadek ruchu
  • 14 użycie przyimków
  • 15 traktowanie wyrazów obcych
  • 16 użycie apostrofu dla rzeczownika[1]

Przypisy

  1. Ludwik Zamenhof: Fundamento de Esperanto. [dostęp 2020-02-03].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Fundamento de esperanto edistudio.jpg
Autor: skanita en privata biblioteko de P.Fiŝo, Licencja: CC0
Fundamento de Esperanto
Esperanto Lingvo Internacia.svg
Autor: Przemysław Wierzbowski, Licencja: CC0
Wektoryzowany obraz starej esperanckiej nakleiki z zieloną gwiazdą i tekstem: "Esperanto – Język Międzynarodowy". Pierwotna nazwa esperanta brzmiała właśnie "Lingvo Internacia" – "Język Międzynarodowy".