Funkcja jednostajnie ciągła

Jednostajna ciągłość – własność funkcji określonych między przestrzeniami metrycznymi będąca wzmocnieniem pojęcia ciągłości.

Definicja

Niech i będą przestrzeniami metrycznymi oraz niech

Funkcję nazywamy jednostajnie ciągłą, gdy dla każdego istnieje takie że dla wszelkich zachodzi nierówność o ile tylko Formalnie:

Powyższa charakteryzacja typu Cauchy’ego ma też swój odpowiednik typu Heinego. Mianowicie funkcja jest jednostajnie ciągła wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnych dwóch ciągów zachodzi:

Jeżeli przestrzenią metryczną jest zbiór liczb rzeczywistych ze standardową metryką euklidesową dla to jednostajną ciągłość funkcji gdzie jest przedziałem liczb rzeczywistych, można formalnie zapisać

Własności funkcji jednostajnie ciągłych

  • Każda funkcja jednostajnie ciągła jest ciągła.
Dowód. Jeśli jest odwzorowaniem między dwiema przestrzeniami metrycznymi i to ciągłość oznacza, że dla każdego punktu i każdego takie istnieje (indeks dolny przy oznacza, że liczba ta zależy od i ) taka, że obraz kuli o środku i promieniu zawiera się w kuli o środku i promieniu Jednostajna ciągłość oznacza, że dla każdego istnieje takie że obraz dowolnej kuli o promieniu zawiera się w kuli o promieniu Jednostajna ciągłość to zatem warunek silniejszy niż ciągłość.
  • Jeśli jest ciągiem Cauchy’ego elementów przestrzeni oraz jest jednostajnie ciągła, to ciąg jest ciągiem Cauchy’ego w przestrzeni
Dowód. Niech Na mocy jednostajnej ciągłości istnieje taka liczba że dla dowolnych spełniających warunek zachodzi oszacowanie Skoro jest ciągiem Cauchy’ego, to istnieje taka liczba naturalna że dla zachodzi a zatem dla Dowodzi to, że ciąg jest ciągiem Cauchy’ego w przestrzeni
Twierdzenie to jest kryterium pozwalającym sprawdzić, czy dana funkcja nie jest jednostajnie ciągła. Np. niech będzie funkcją daną wzorem Wówczas ciąg jest ciągiem Cauchy’ego, jednak czyli ciąg nie jest ciągiem Cauchy’ego w Wobec powyższego nie jest jednostajnie ciągła.
  • Niech będzie całkowicie ograniczoną przestrzenią metryczną (np. jest ograniczonym przedziałem liczb rzeczywistych). Wówczas każda funkcja jednostajnie ciągła jest ograniczona.
Dowód. Dla niech będzie takie, iż dla dowolnych spełniających warunek zachodzi oszacowanie Niech będzie ciągiem kul otwartych o promieniu których suma jest równa Niech będzie środkiem Niech
Ustalmy Wówczas dla pewnego Ostatecznie
co dowodzi ograniczoności
Dowód. Niech będzie funkcją spełniającą warunek Lipschitza ze stałą Niech oraz niech dany będzie Gdy to o ile tylko
  • Funkcja jednostajnie ciągła, która nie spełnia warunku Lipschitza to np. pierwiastek na przedziale
  • W szczególności, każda funkcja określona i ciągła na przedziale domkniętym [] jest jednostajnie ciągła. Na przedziale otwartym już tak nie musi być, na przykład funkcja na przedziale (0, 1) jest ciągła, ale nie jest jednostajnie ciągła. Jeśli jednak granice funkcji na otwartych końcach przedziału istnieją, to na takim przedziale funkcja również będzie jednostajnie ciągła.

Uogólnienie na przestrzenie liniowo-topologiczne

Niech będą przestrzeniami liniowo-topologicznymi. Mówimy, że odzworowanie jest jednostajnie ciągłe, jeśli dla każdego otoczenia zera przestrzeni istnieje otoczenie zera przestrzeni takie, że dla każdych

Zobacz też

Bibliografia

  • J.B. Conway, Functions of One Complex Variable I (Graduate Texts in Mathematics 11). Springer-Verlag. ​ISBN 0-387-90328-3​, s. 25–28.
  • S.C. Malik, Principles of Real Analysis, New Age International, 1982, s. 127–129.
  • K. Kuratowski, Rachunek różniczkowy i całkowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020.
  • W. Kryszewski, Wykład analizy matematycznej, cz. 1: Funkcje jednej zmiennej, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2009. ​ISBN 978-83-231-2352-1​.